İlk dokuz ayda borsa yabancı ile kan kaybetti

Naki BAKIR

ANKARA - Borsa İstanbul (BIST), yılın ilk dokuz ayında, yabancı portföyündeki sıcak para hareketlerine duyarlı gelişmelere bağlı olarak kan kaybetti.

DÜNYA’nın Merkezi Kayıt Kurumu verilerinden yaptığı belirlemelere göre, BIST’te hisse senedi bulunan yerli yatırımcı sayısı ocak-eylül döneminde net 16 bin 72 kişi artarak 1 milyon 96 bin 334’e,  yabancı yatırımcı sayısı da 1.147 kişi artarak 9 bin 451’e ulaştı. Ancak bu dönemde BIST’te yerli yatırımcıların hisse senedi portföyünün değeri yüzde 5.3 oranında net 3.9 milyar lira büyüyerek 76.5 milyar liraya çıkarken; özellikle ABD’lilerin etkisiyle yabancı yatırımcıların toplam portföy büyüklüğü yüzde 7 oranında yaklaşık 10 milyar liralık bir net azalışla 130.6 milyar liraya geriledi. Bu gelişmelerle BIST’te toplam yatırımcı sayısı dokuz ayda 17 bin 219 kişi artarak 1 milyon 105 bin 785’e ulaşırken, toplam hisse senedi portföyü yüzde 2.8 küçülerek 207.2 milyar liraya geriledi.  Yabancı portföyünde ve buna bağlı olarak BIST’te yaşanan küçülme esas olarak mayıs-temmuz döneminde gerçekleşti. Bu gelişmede ise Fed’in parasal sıkılaştırma operasyonunun beklentisiyle sıcak para hareketlerinin aleyhe dönmesi etkili oldu.

Yabancıların, borsada 2012 sonu itibariyle yüzde 65.9 olan payı, eylül sonunda yüzde 63.1’e geriledi. Eylül sonu itibariyle ortalama portföy büyüklüğü yabancı yatırımcılarda 13.8 milyon TL’ye ulaşırken, yerli yatırımcılarda ise 69 bin TL dolayında kalıyor.

Borsanın beşte biri ABD’lilerin

İstanbul Borsası’nda işlem gören hisse senetlerinin 44.6 milyar lira ile yüzde 21.5’i, 1.299 ABD’li yatırımcıya ait bulunuyor. ABD’li yatırımcılar tek başına Borsa’nın beşte birini kontrol ediyor.

Eylül sonu itibariyle 528 İngiliz yaklaşık 27 milyar TL ile Borsa’nın yüzde 13’üne, Lüksemburglu 336 yatırımcı da 7.8 milyar lira ile yüzde 3.8’ine sahip durumda. BIST’te 161 İrlandalının 5.3 milyar, 114 Hollandalının 3.9 milyar, Singapurlu 8 yatırımcının 3.6 milyar, 59 İsveçlinin 3.5 milyar, 64 Fransız yatırımcının yaklaşık 3 milyar, Yunanistan’dan 45 yatırımcının 2.5 milyar liralık portföyü bulunuyor.

BIST’te işlem yapan yabancı yatırımcılar içinde en kalabalık grubu 1.379’la Almanlar oluştururken, bunların toplam portföy büyüklüğü ise 2.4 milyar lira düzeyinde bulunuyor.Sayıları 3 bin 993 olan söz konusu on ülke yatırımcıları toplam 103.7 milyar liralık portföy büyüklüğüyle, 1.1 milyon yatırımcılı BIST’te yüzde 50.1 paya sahip durumdalar.

Üç yatırımcıdan biri İstanbul’da

Borsa yatırımcılarının; 1.251’i yabancı uyruklu olmak üzere toplam 346 bin 344 ile yaklaşık üçte biri İstanbul’da bulunuyor. Bu yatırımcılar 58.6 milyar TL ile toplam portföyün de dörtte birden fazlasına sahip durumda. İstanbul’u 128 bin 208 yatırımcıya ait 6.1 milyar TL portföyle Ankara, 103 bin 560 yatırımcının toplam 2.5 milyar liralık portföyüyle İzmir izliyor.

Daha sonra yaklaşık 1 milyar liralık portföye sahip 42 bin 44 yatırımcının bulunduğu Bursa, toplam 692 milyon TL’lik portföy ve 24 bin 225 yatırımcıyla Kocaeli geliyor. Adana 26 bin 533 yatırımcı ve toplam 658 milyon liralık portföyle 6., Hatay 10 bin 192 yatırımcıya ait 638 milyon TL’lik portföyle 7., Antalya 32 bin 309 yatırımcıya ait 612 milyon liralık portföyle 8., Konya 23 bin 590 yatırımcıya ait 466 milyon liralık portföyle 9., Mersin 18 bin 466 yatırımcıya ait 363 milyon liralık portföyle 10. sırada yer alıyor.