İşlenmemiş gıda ve akaryakıt etkili oldu

ANKARA -  Raporun özet bölümümünde "Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,21 oranında azalmış ve yıllık enflasyon 2,86 puan düşerek yüzde 8,28 olmuştur. Bu düşüşte işlenmemiş gıda fiyatlarında olumlu seyir ve uluslararası gelişmeler paralelinde gerileyen akaryakıt fiyatları belirleyici olmuştur. Nisan ayında yüksek bir artış sergileyen giyim fiyatlarının mayıs ayında mevsim ortalamalarının oldukça altında artması da enflasyondaki düşüşü belirleyen bir diğer unsur olmuştur. Giyim fiyatlarındaki bu hareket arındırıldığında dahi temel enflasyon göstergelerinin ana eğiliminde kayda değer bir düşüş gözlenmiştir" denildi.

Raporun değerlendirmeler bölümünde ise, mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,21 oranında azaldığı, yıllık enflasyon yüzde 8,28'e gerilediği belirtildi. Bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,23'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 7,67;ye gerilediği ifade edildi.

Hizmet fiyatlarının mayıs ayında yüzde 0,57 oranında artış kaydettiği ve yıllık enflasyonun yüzde 6,92'ye yükseldiği kaydedildi. Bu dönemde, ulaştırma grubu ile yemek hizmetleri kanalıyla lokanta otel grubu fiyatlarındaki yüksek oranlı aylık artışların sürdüğü ve söz konusu alt kalemlerin haberleşme grubundaki baz etkisi ile birlikte hizmet grubu yıllık enflasyonundaki yükselişin belirleyicisi olduğu vurgulandı. Raporda, yemek ve ulaştırma hariç hizmetlerde yıllık enflasyonun belirgin bir değişim göstermediği, kira grubu yıllık enflasyonunun ise ılımlı seyrini sürdürdüğü kaydedilirken, "Sonuç olarak, mevsimsellikten arındırılmış fiyatlar ile yayılım endeksleri mayıs ayında hizmet fiyatlarının ana eğiliminde önemli bir değişime işaret etmemiştir" denildi Merkez Bankası mayıs ayı fiyat gelişmeleri raporunda, "Mayıs ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu 1,42 puan azalarak yüzde 8,42 olmuştur. Bu dönemde, Türk Lirasındaki değerlenmenin de etkisiyle dayanıklı tüketim malları fiyatları gerilemiş ve grup yıllık enflasyonu azalmaya devam etmiştir. Özellikle, beyaz eşya fiyatlarındaki yüksek oranlı (yüzde 4,2) gerilemeye bağlı olara  azalan elektrikli ve elektriksiz aletler grubu fiyatları dayanıklı mal grubu fiyatlarının seyrinde belirleyici olmuştur. Nisan ayında mevsimsel ortalamaların oldukça üzerinde artış kaydedengiyim fiyatları Mayıs ayında ortalamaların belirgin olarak altında bir oranda artmış, böylece giyim grubunda yeni sezonda görülen toplam fiyat artışları geçmiş yıllardan farklılaşmamıştır" ifadelerine yer verildi.

Mayıs ayında enerji fiyatlarının yüzde 1,9 oranında azaldığı kaydedildi. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemenin ve Türk Lirasında gözlenen değerlenmeye bağlı olarak yüzde 5,26 oranında gerileyen yurt içi akaryakıt fiyatlarının belirleyici olduğu ifade edildi. Bu dönemde, tüp gaz fiyatları gerilemeye devam ederken, belediyelerce belirlenen su fiyatlarında ise artış gözlendiği vurgulandı. Raporda, "Sonuç olarak, son dört aydır yükselen enerji grubu yıllık enflasyonu mayıs ayında 3,14 puan gerileyerek yüzde 12,98 olmuştur" ifadelerine yer verildi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının mayıs ayında yüzde 2,4 oranında azalmış ve grup yıllık enflasyonu 7,58 puanlık düşüşle yüzde 4,07 olduğu belirtildi. Bu gelişmede, geçen yılın aynı döneminde oldukça yüksek bir oranda artan taze meyve fiyatları kaynaklı yüksek bazın etkisiyle yıllık artış oranı belirgin olarak gerileyen işlenmemiş gıda fiyatlarının belirleyici olduğu ifade  edildi. Baz etkisi dışında da, bu dönemde taze meyve sebze fiyatlarının düştüğünün gözlendiği kaydedildi. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise fiyatların, kırmızı et fiyatlarındaki artışa karşın, yumurta, süt ve beyaz et fiyatlarındaki azalışlara bağlı olarak gerilediği belirtilerek, "Sonuç olarak, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu önemli bir oranda gerileyerek yüzde -2,7 olmuştur" denildi.

Raporda, mayıs ayında işlenmiş gıda fiyatlarının yüzde 0,62 oranında arttığı kaydedildi. Bu dönemde et ve süt ürünlerinde fiyat azalışları gözlenirken, bunlar dışındaki işlenmiş gıda kalemlerinde fiyat artışları kaydedildiği vurgulandı. Özellikle, ekmek ve tahıllar ile katı ve sıvı yağlar alt gruplarında fiyat artışları hızlandığı belirtildi. İşlenmiş gıda grubunun tüm alt kalemlerinde (alkolsüz içecekler hariç) yıllık enflasyonun arttığının gözlendiği ifade edildi. Bu çerçevede işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonunun yarım puan artarak yüzde 10,29'a yükseldiği belirtildi.


Raporun ÜFE değerlendirmesinin yer aldığı bölümünde ise, mayıs ayında üretici fiyatlarının yüzde 0,53 oranında arttığı, yıllık enflasyonun 0,41 puan yükselerek yüzde 8,06 olduğu kaydedildi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış tarım fiyatlarının son dört aydaki ılımlı eğilimin ardından bu dönemde artış kaydettiği ve grup yıllık enflasyonunun belirgin bir şekilde yükselerek yüzde 7,72 olduğu belirtildi. İmalat sanayine girdi oluşturan tarımsal ürünlerden ayçiçeği fiyatlarındaki artış oranının mayıs ayında önemli ölçüde hızlandığı vurgulandı. Öte yandan, canlı hayvan ve hayvansal ürünler grubu fiyatlarındaki azalışların bu dönemde de sürdüğü belirtildi.

Merkez Bankası mayıs ayı fiyat gelişmeleri raporunda, "Mayıs ayında tarım sektörü dışındaki üretici fiyatları emtia fiyatlarındaki gevşeme ve TL'deki değer kazancının etkisiyle ılımlı bir seyir izlemiştir. İmalat sanayi fiyatları bir önceki aya kıyasla yüzde 0,26 oranında gerilemiş, bu grupta yıllık fiyat artış oranı ise 1,53 puan azalarak yüzde 7,49 olmuştur. Uluslararası fiyatlardaki gelişmelere bağlı olarak petrol ürünleri fiyatları kayda değer bir oranda gerilerken, petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları yatay seyretmiştir. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, dayanıksız tüketim malları grubu dışında fiyatların gerilediği gözlenmiştir. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artış başta içecek ve yağlar olmak üzere gıda imalatı fiyatlarından kaynaklanmıştır. Dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya ve mücevherat imalatı fiyat gelişmelerinin etkisiyle yüzde 1,21 oranında azalırken, bu dönemde motorlu taşıt ve makin  imalatı fiyatlarındaki yavaşlamayla sermaye malları fiyatları da gerilemiştir. Ara malları imalatı fiyatları ise Nisan ayı düzeyini korumuştur. Böylelikle, söz konusu ana gruplarda yıllık enflasyon bir önceki aya kıyasla gerileme kaydetmiştir" denildi.