Karşılıksız çekte büyük artış
Son bir kaç yıldır gerileme gösteren karşılıksız çek oranı, bu yıl yüzde 3,5’e dayandı
GÜLAY SOYDAN PEHLEVAN
BURSA - Kredi Kayıt Bürosu (KKB) Genel Müdürü Kasım Akdeniz, 2014 yılında yüzde 2,9 seviyesinde olan karşılıksız çek oranının 2015 yılının 9 aylık döneminde yüzde 3,3’e tırmandığını ve trendin yukarı doğru seyrettiğini belirterek, reel sektörü önlem almaları konusunda uyardı.
Basın buluşmaları kapsamında İstanbul’un ardından KKB Stratejik Planlama ve Kurumsal İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Koray Kaya ile birlikte Bursalı basın mensuplarıyla bir araya gelen KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz, Türkiye’de yılda ortalama 22 milyon civarında çek keşide edildiğini söyledi.
“İncelemelerimize göre, her çekin arkasında ortalama 5 tane ciranta var. Bu Türkiye’de 110 milyonun üzerinde işlemin çek ile gerçekleştiği anlamına geliyor” diyen Akdeniz, “Karşılıksız çek oranı ise 2014 yılından bu yana yükseliş trendinde. Protestolu senetlerde de aynı artış trendini görüyoruz. 2009 yılında yüzde 6,7 civarında olan karşılıksız çek oranı 2012 yılında yüzde 4,5 seviyesinde iken, 2014 yılında yüzde 2,9 ile iyi bir seviyeye ulaştı. Bugün itibariyle 2015 yılının 9 aylık dönemine bakıldığında karşılıksız çek oranı yüzde 3,3. Bu kötü bir oran değil ama olumsuz olan trendin yukarı doğru seyretmesi. Geçen ay oran yüzde 3,4’tü. Bu ay ise yüzde 3,5 civarında çıkmasını bekliyoruz. Reel sektörün önlem alması gerekiyor” şeklinde konuştu.
Türkiye’de keşideci sayısı 1,5 milyona yaklaştı
Türkiye’de 1,5 milyona yakın keşideci olduğunun bilgisini veren Akdeniz, bunlardan 503 bininin geçmişte en az bir adet karşılıksız çeki bulunduğunu, 381 bininin ödemelerini yaptığını, ödenmemiş çeki olan müşteri sayısının ise 315 bin olduğunu aktardı. Akdeniz, “Ödenmemiş çeki olan müşteri kavramı önemli. Bu kişiye herhangi bir şekilde reel sektörün mal satmaması gerekiyor. Kuvvetle muhtemel ki vadeli olarak aldığı malın bedelini ödemeyecektir. Bundan daha da önemlisi hala borcunu ödememiş olan 315 bin kişinin 237 bininin elinde şu anda keşide etmeye hazır çek karnesi var. Bunların adedi ise 4 milyon” uyarısında bulundu.
‘Tek bir nedenle açıklamak mümkün değil’
Akdeniz, karşılıksız çek artışının tek bir nedenle açıklanamayacağını belirterek, bunları siyasi seçimler, içinde bulunulan coğrafyanın yarattığı zorluklar, küresel ekonomik kriz, büyümedeki yavaşlama şeklinde örnekledi. Akdeniz, “2012 yılında karşılıksız çek oranındaki artış keşideci üzerindeki hapis cezası sorumluluğunun kaldırılmasına bağlandı. Buna biz çok katılmıyoruz. Çünkü bir çekin karşılığının olup olmaması tüccarın hesabında parasının bulunup bulunmamasıyla ilgilidir” dedi.
‘Avrupa kredi büroları içinde ilk sıraya oturduk’
1995 yılında faaliyetlerine başlayan Kredi Kayıt Bürosu’nun geldiği nokta hakkında da bilgi veren Akdeniz, geçen süre zarfından 2011 yılında bankacılık sektörüne sundukları 7 adet temel ürün ve hizmetleri varken, 2015 yılında bankacılık ve reel sektör ile bireylere yönelik 35’in üzerinde ürün ve hizmet sunduklarını anlattı. Akdeniz, sözlerine şöyle devam etti:
“2010 yılında 150-160 milyon civarında banka KKB’den bireylerle ilgili sorgulama yaparken, 2014 yılında 375 milyon banka KKB’den bilgi aldı. 2015 yılında da 450 milyona yaklaşacağız. Bu rapor adedi bizi Avrupa kredi büroları içinde ilk sıraya oturtuyor. Ayrıca ticari kredi bilgilerinin paylaşıldığı kurumsal sorgu sistemimizde 2014 yılında 12 milyona yakın sorgulama gerçekleştirildi. Bu yıl ise 22 milyonun üzerine çıkacak.”Karşılıksız çek oranı son bir yılda yüzde 3,5’e dayandı