Kredi genişlemesi yıllık limiti aştı
Bankacılığın kredi hacminde bu yılın tümünde yüzde 15'i geçmemesi öngörülen genişleme 21 Haziran itibariyle yüzde 15.6'ya ulaştı.
Naki BAKIR
ANKARA - DÜNYA'nın Merkez Bankası verilerinden yaptığı belirlemeye göre 2012 sonunda 759.7 milyar TL olan toplam kredi hacmi, yüzde 15.6 oranındaki 118.8 milyar liralık bir artışla bir artışla 21 Haziran itibariyle 878.5 milyar liraya ulaştı. Kredi hacminde 21 Haziran itibariyle yıllık artış da yüzde 27.4 oranında 189.1 milyar lira olarak gerçekleşti.
21 Haziran itibariyle toplam kredi hacminin 664.9 milyar liralık bölümünü TL, 213.6 milyar lirasını ise yabancı para cinsinden açılan krediler oluşturdu.
1 Ocak-21 Haziran döneminde TL krediler yüzde 13, yabancı para cinsi kredilerin TL cinsinden karşılığı da yüzde 24.6 artış gösterdi. Dolar kurundaki artıştan arındırıldığında ise yabancı kredilerdeki artış yüzde 15.9, toplam kredi hacmindeki artış da yüzde 13.7 olarak bulundu. Başka deyişle kur sabit bile kalsa, yıllık limite daha ilk altı ay dolmadan yaklaşılmış olacaktı. İşte rakamlarla kredi hacmi:
1 - Mali kesime verilen krediler azaldı
21 Haziran itibariyle toplam kredi hacminin 863.4 milyar liralık bölümü mali olmayan kesime açılmış durumda. Söz konusu kredilerde yılbaşından bu yana artış yüzde 16.1 oldu. Mali olmayan kesime açılmış kredilerin yüzde 89.5'ini oluşturan mevduat bankaları kredileri bu dönemde yüzde 16.2 oranında 107.5 milyar lira genişledi. Aynı dönemde kalkınma ve yatırım bankaları kredileri yüzde 16.8 artışla 34.9 milyara, katılım bankaları kredileri yüzde 14.6 artışla 55.8 milyar liraya yükseldi. Mali kesime verilen krediler ise aynı dönemde yüzde 5 azalarak 15.1 milyar liraya geriledi.
2 - Mevduatta düşük artış
1 Ocak-21 Haziran arasında kredi hacmi hızlı büyürken toplam mevduat ve fon hacmindeki büyüme düşük kaldı. Mevduat bankalarındaki mevduatlar ile katılım bankalarınca toplanan özel ve cari fonların toplam tutarı, bu dönemde yüzde 7.8 oranında 58.8 milyar liralık bir artışla 810.3 milyar liraya yükseldi.
Toplam kredilerin, 2012 sonu itibariyle yüzde 101.1 olan toplam mevduat ve fon hacmine oranı, bu dönemde 7.3 puan artarak 21 Haziran itibariyle yüzde 108.4'e kadar yükseldi. Bu da yurtdışından borçlanma yoluyla da kaynak yaratan bankaların topladıkları tüm mevduatın çok üzerinde kredi kullandırdıklarını gösteriyor. Kredilerin mevduata oranında son bir yıldaki artış 9 puana ulaştı. Kredi/mevduat oranı geçen yıl aynı tarihte yüzde 99.5 düzeyinde bulunuyordu.
3 - Menkul değerler cüzdanı küçüldü
Bankaların topladığı kaynakları devlet iç borçlanma senetlerinde (DİBS) değerlendirme yerine, krediler yoluyla reel sektörü ve tüketiciyi fonlama eğilimi ağır bastı. Bankaların portföyündeki vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetlerin hacmi yılbaşından 21 Haziran'a kadar olan dönemde yüzde 0.3 küçülerek 233.6 milyar liraya geriledi. Söz konusu varlıkların mevduat ve benzeri fon hacmine oranı anılan dönemde 2.4 puan, son bir yılda ise 6.7 puan düşerek yüzde 28.8'e kadar indi.
