Küresel piyasalarda temkinli iyimserlik

İSTANBUL - Küresel piyasalarda önceki gün Alman DAX endeksinin de rekor kırması Çin ticaret verilerinin olumlu gelmesi, ABD'de tarım dışı istihdamın artmasına bağlı olarak iyimserlik arttı. Japon Nikkei endeksi de son 5 yılın zirvesine yaklaşınca ekonomi çevrelerinde krizin aşılmakta olduğuna dair beklentiler arttı. Bununla beraber kriz kahini lakaplı ekonomist Nouriel Roubini ile ünlü finans stratejisti David Roche yüksek borsa performanslarına rağmen temkinli bir tutum takınılmasını öneriyor. Analistler ABD'de nisan ayı işsizliğin yüzde 7.6'ya gerilemesi, Almanya'da sanayi siparişlerinde beklenmedik artış ve Çin ticaret hacmindeki yükselişle dünya ekonomisinin bir ay öncesine göre daha iyi durumda olduğunu söylüyor. Almanya'da sanayi üretimi mart ayında beklenmedik bir şekilde arttı ve artışını ikinci aya taşıdı. Bu durum, Avrupa'nın en büyük ekonomisinin büyümeye dönmekte olduğu işaretlerine katkıda bulundu. Sanayi üretimi mart ayında, yüzde 0.6 artış gösterdiği şubat ayında göre yüzde 1.2 genişledi. 

Çin'de dış ticaret hacmi, nisanda yüzde 15,7 arttı. Çin Gümrük İdaresi, ülkede ihracat ve ithalatın geçen ay 2,23 trilyon yuana (yaklaşık 355,96 milyar ABD dolar) ulaştığını açıkladı. Çin'de ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.7 oranında artarak 1,17 trilyon yuana, ithalatın ise yüzde 16,8 yükselerek 1,06 trilyon yuan olduğu bildirildi. Böylece ihracat ve ithalatta ortalama yüzde 15,7 artış kaydedildi. Gümrük İdaresinin rakamları doğrudan ABD doları cinsinden açıklamak yerine, Çin yuanı cinsinden hesaplaması, bu durumun Çin'in para biriminin uluslararası kullanımının teşviki için yapıldığı değerlendirmelerine sebep oldu. Uzmanlara göre ticaret verileri sezonluk faktörler ve sektörlerin Çin'e sermaye akışı için ticaret beyanlarını kullanmalarından ötürü muhtemelen şişirilmiş olsa da sayıların hem ihracat hem de iç tüketimde canlılık olduğunu gösteriyor. Bu da bu yılın birinci çeyreğinde yavaşlayan Çin ekonomisinin görünümü açısından olumlu olarak niteleniyor. Credit Agricole'un üst düzey ekonomisti Dariusz Kowalczyk, "Veriler bir dereceye kadar abartılabilir. Aynı zamanda sağlam dış ve iç talep verisinden kaynaklanan mesaj geçerli kalmaya devam ediyor. Sanırım Çin ekonomisiyle kaygılar biraz azalacak. Çünkü ithalat iyiyse bu iç talebin kötü olmadığı anlamına geliyor" dedi.    

Sadece birkaç hafta önce hem Çin hem de ABD ekonomilerinden zayıf sinyaller gelmesi dünya ekonomisinin büyümesine dair iyimserliği azaltmıştı. Özellikle dünya genelindeki zayıf imalat araştırmaları ufukta yavaş büyümenin olduğuna işaret ediyordu. Türev işlem şirketi IG'den piyasa stratejisti Stan Shamu, "Çin verilerine dair özellikle Avustralya dolarında çok iyi tepkiler gördük. İnsanlar ABD ekonomisinde sorunlar olduğundan endişelenmeye başlamışlardı. Fakat görünen o ki, daha iyi Çin ve ABD verileri görüyoruz. Eğer Japonya'nın köşeyi dönmeyi başladığını görürsek bu durum borsalarda yeni bir alım furyasına yol açacak ve piyasalar daha da yükselecek" dedi.

Asya borsaları yükselişe geçti

Asya borsalarında dün alış ağırlıklı bir seyir izlendi. Küresel merkez bankalarının piyasaları teşviklerle desteklediği bir ortamda dün ABD borsalarında yeni rekorlar kırılırken, Asya tarafı Çin'den gelen güçlü dış ticaret verilerinden destek buldu. Japonya'da Nikkei endeksi gün içinde en yüksek 14.421,38 puanla son 5 yılın zirvesine yaklaşmasının ardından, günü yüzde 0,7 değer kazanarak 14.285,69 puandan tamamladı. Nikkei endeksi 6 Haziran 2008 tarihinde gün içinde en yüksek 14.601,27 puanı görmüştü. Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,1 primle 1.956,45 puana yükseldi. Çin'de Şangay bileşik endeksi yüzde 0,1 artarak 2.237,74 puanda, Hong Kong Hang Seng endeksi yüzde 0,6 yükselişle 23.187,88 puanda, Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 0,03 artışla 19.894,57 puanda bulunuyor. Avrupa'da Alman DAX endeksi önceki gün 8181.57 puan yükselerek rekor kırmıştı. 

Roubini: Hisseler henüz balonda değil

Borsalardaki son gelişmeler üzerine görüşlerine başvurulan ünlü ekonomist Nouriel Roubini, hisselerin henüz balon alanında olmadığını, ama önümüzdeki iki yıl boyunca risk varlıklarında muazzam yükselişin piyasaları büyük bir çöküntü tehlikesiyle karşı karşıya bırakacağını söyledi. Roubini Wall Street ile Amerikan sokağı arasında muazzam bir hissiyat farkı olduğunu ifade ederek reel Amerikan ekonomisinin zayıf seyretmeye devam ettiğini kaydetti. Roubini önceki gün Las Vegas'ta bir akşam yemeğinde Dow Jones endeksinin 15 bin puanı geçtiği, S&P 500 endeksinin 1,625.96 puandan kapanması sonrası konuştu. Stratejist David Roche ise bono piyasalarının merkez bankaları tahvil alımına son verdiğinde 2008'dekinden daha ağır bir mali krizin tetiklenebileceğini ileri sürdü. Roche daha önce "güvenli liman" olarak nitelenen hazine bonolarının yatırımcılar için en tehlikeli pozisyon olduğunu söylemişti. Yatırım danışmanlık şirketi Independent Strategy'nin başkanlığını yapan Roche, "Bir finansal kriz olacak. Öncekinden daha büyük olacak. Dünyanın borcu yeniden fiyatlandığında çirkin gerçek açığa çıkacak" ifadelerini kullandı. Roche'a göre Batı merkez bankaları bir kez genişlemeci parasal politikaları sonlandırdığında Amerikan, Alman ve İngiliz tahvilleri dahil devlet tahvilleri çok hızlı yükselerek bir krize yol açacak. Son beş yılda 10 yıllık Amerikan tahvilleri 200 baz puandan fazla düşerek yüzde 1.8'e indi. 10 yıllık İngiliz tahvilleri yüzde 1.8, 10 yıllık Alman tahvilleri ise yüzde 1.29 seviyelerinde bulunuyor. Roche, "Merkez bankaları para bastıkça bu likiditeyi dağıtmanın tek yolu bu güvenli bono piyasalarında yeni çıkarılan bonoların yüzde 70'ini satın almaktır. Bunu yaptıkları sürece tahvil faizleri yükselmeyecek. Ama bu faaliyet durduğunda faizler o kadar yükselecek ki, bir finansal krizle karşı karşıya kalacağız" öngörüsünde bulundu.          

DTÖ'nün yeni başkanı Brezilyalı Azevedo oldu

Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) yeni başkanı Brezilyalı Roberto Azevedo oldu. Azevedo Meksikalı aday Herminio Blanco'ya karşı yarışıyordu. Financial Times'ın (FT) haberine göre AB ve ABD Azevedo'ya karşı Blanco'yu destekliyordu. 159 üyeli organda başkan Pascal Lamy'nin halefi için gizli oylama yapıldı. Son oylamadan önce Meksikalı yetkililer Blanco'nun Japonya ve Güney Kore'nin desteğini aldığını iddia ederken, Brezilya delegasyonu Çin'in desteğini aldıklarını öne sürdü. Azevedo Brezilya'nın DTÖ elçisi olarak görev yapmıştı. FT, Azevedo'nun Blanco'ya göre ticaretin daha fazla serbestleştirilmesine karşı çok taraflı müzakerelere daha mesafeli olduğunu yazdı.