Petrolde Brent'in tahtı sallanıyor
ABD'nin kullandığı Batı Teksas tipi petrolün varil fiyatı, Brent türü ham petrol fiyatının üzerine çıkarak, tekrar küresel bir referans olabileceğinin sinyalini verdi.
Küresel petrol fiyat endeksi Brent'in tahtı sallanıyor.
ABD Kongresi'nin 40 yıldan fazla yürürlükte olan ham petrol ihraç yasağını 18 Aralık'ta kaldırmasının ardından, Brent ve Batı Teksas tipi fiyat endeksleri arasındaki fark hızla azalmaya başladı. Batı Teksas tipi petrol fiyatı, 23 Aralık'ta 2010'dan bu yana ilk defa Brent fiyatının üzerine çıktı.
Batı Teksas fiyat endeksinin dünya genelinde kullanılabilecek güçlü bir alternatif olması ve ABD'nin 40 yıl süren ham petrol tedarik korkusunun ortadan kalkması, Brent'in petrol piyasalarındaki referans fiyat olma ayrıcalığını tehlikeye soktu.
İhraç yasağının kaldırılması ABD petrol piyasasının küresel pazar ile birleşmesini sağlarken, küresel piyasalardaki arz fazlasının da artmasına yol açtı ve petrol fiyatlarının daha da düşmesine neden olabilecek bir etkileşim zinciri oluşturdu.
Batı Teksas tipi petrolün fiyatı, 1990'dan 2010'a kadar Brent türü petrolün fiyatından hep daha fazla oldu. Ancak 2008'de iki önemli etken, 2010'dan sonra Brent fiyatının yükselmesine ve Batı Teksas fiyatının düşmesine neden olarak önce iki endeksin eşitlenmesine, daha sonra da Brent fiyatının Batı Teksas'ın üzerine çıkmasına sebep oldu.
Brent türü ham petrolün ortalama fiyatı 2011'de ilk defa 100 doların üzerine çıkarak varil başına ortalama 111 dolar oldu. Bunun temel nedenlerinin başında, Arap Baharının Ortadoğu petrolünün üzerinde yarattığı güvenlik riski ve Libya'daki sivil savaş yer aldı. Aynı zamanda, Çin başta olmak üzere, Asya'daki gelişmekte olan ekonomilerin artan petrol talebi Brent petrolün fiyatının yükselmesine neden oldu.
ABD'deki rafinerilerin, 2013 yılında, küresel piyasadan ham petrol ithal etmek yerine, giderek daha fazla yerel üretilen ham petrolü tercih etmesi, ABD iç piyasasında arzı artırarak Batı Teksas fiyatlarını yükseltti ve Brent fiyatlarını düşürdü. OPEC üretiminin artması da Brent fiyatı üzerinde baskı oluşturdu. 2013'te Brent'in ortalama fiyatı varil başına ortalama 108 dolara düşerken, Batı Teksas'ın ortalama fiyatı 98 dolara yükseldi ve makas varil başına 10 dolara kadar geriledi.
Geçen yıl Libya'da ham petrol üretiminin tekrar başlaması ve OPEC ülkelerinin toplam ham petrol üretiminin artması Brent fiyatını aşağı çekti. Batı Teksas varil başına ortalama 93 dolar iken, Brent 99 dolar oldu ve makas varil başına 6 dolara kadar düştü.
ABD petrol yasağını kaldırıyor
ABD Kongresi, 2016 bütçe tasarısını 18 Aralık'ta onayladığında, tasarı maddelerinden biri olan ve ABD üzerinde 40 yıldan fazladır devam eden ham petrol ihraç yasağını kaldırdı. Bu, aynı zamanda, ABD petrol piyasasının küresel pazar ile bütünleşeceğini gösterdi. 23 Aralık'ta iki endeks arasındaki makas tekrar kapandı. Aynı gün, ABD'de haftalık ham petrol stoklarının düştüğünün açıklanmasıyla, Batı Teksas fiyatı Brent'in üstüne çıktı.