Petrolde yön ABD kaya gazı üretimine bağlı
Petrol fiyatları, 3 yılın en yüksek seviyesi yakınında seyrediyor. Petrolün yeni zirveye göz kırpması piyasalarda, “rallinin kalıcı olup olmadığı” sorusunu gündeme getirdi. ABD kaya gazı üreticilerinin devreye girmesinin petrolde yönü belirlemesi bekleniyor.
Aydın ŞAHİNALP
Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 11 Ocak Perşembe günü yeni bir sıçrama yaparak 70 dolarla son üç yıldır görmediği zirveyi yaptı. Petrol fiyatları Aralık 2014 değerlerinin hemen altında tutunmaya çalışıyor. Uluslararası gösterge Brent ham petrolün varil fiyatı pazartesi öğlen saatlerinde 69.90 dolar seviyesinde işlem görürken ABD Batı Teksas (WTI) ham petrolü 64,40 dolardan alıcı buldu. Üç yıllık karışıklığın ardından sıkılaşan bir piyasa işaretleri büyümesi, trader ve analistler arasında fiyatların mevcut seviyelerin yakınında sürebileceğine olan güveni güçlendiriyor. Bank of America Merrill Lynch, 2018 yılı için Brent fiyat tahminini 56 dolardan 64 dolara yukarı yönlü revize etti.
Artan talep ve süregelen üretim kesintilerini içeren bir dizi faktör ham petrol fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunuyor. Petrolün fiyatını yukarı çekmede talep artışının da etkisi var ama rallinin kalıcılığı konusunda soru işaretleri bulunuyor. Rusya ve birçok OPEC üyesi ülke ise fiyatların yükselmesine temkinli iyimserlikle yaklaşıyor. Zira ABD’li kaya gazı üreticileri adeta tetikte bekliyor. Konuya ilişkin Financial Times’a konuşan Londra merkezli yatırım ve danışmanlık firması AVM’nin brokerlarından Tamas Varga, “Fiyatlar ne kadar yükseliyorsa ABD’li kaya gazı üreticileri o kadar güçlü üretime geçiyor. Gecikmiş bir düzeltme yolda olabilir” diye uyarıyor.
Fiyatlar yükseliş trendinde
Petrol fiyatları, Haziran ayının sonundan itibaren artış trendinde. Fiyatlar Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkeler ve kartelin dışındaki Rusya gibi üreticilerin arz kesintileri ile desteklenirken, stokların büyümesinin önüne set çekildi. ABD’li yatırım bankası JP Morgan müşterilerine gönderdiği notta, “Sıkı temeller fiyatlardaki toparlanmanın ana itici gücüdür ancak jeopolitik risk ve para birimleri ile birlikte spekülatif para hareketleri de hareketi daha da şiddetlendirdi” diye yazdı.
İran Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada bazı OPEC üyelerinin petrol fiyatlarının 60 dolardan fazla olmasını istemediğini belirtti. Fiyatlar 60 doların üstüne çıktığında ABD’li kaya gazı üreticilerinin iştahı kabarıyor. ABD Enerji Bakanlığı, Amerikan petrol üretiminin bu yıl rekor seviyelere çıkmasını ve 2019’da da günde 11 milyon varille yüzde 20’lik tarihi bir artış yakalamasını tahmin ediyor.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Enerji Bakanı Suheyl el Mezuri geçtiğimiz Cuma günü katıldığı bir enerji konferansında, arz kısıntısı anlaşmasını kastederek. “Yeniden düşünmememize ve paniklememize neden olacak temelin değiştiğini sanmıyorum” diye konuştu. Mevsimlik rafineri bakımlarının ham petrol talebini sınırlayacağını belirten JBC Energy analistlerinin hazırladıkları son analizde, “Ham petrol fazlasının pazarı baskılayacak seviyelere kadar genişlemesi bekleniyor” ifadelerine yer vermesi dikkat çekiyor.
