Stopaj düzenlemeleri etkili oldu, TL mevduatta vade uzadı
Stopaj düzenlemelerinin ardından TL mevduatta vadenin uzadığını bildiren TCMB, 1 yıldan uzun vadeli TL mevduatların payının yüzde 93 arttığına dikkati çekti.
Merkez Bankası, stopaj düzenlemelerinin ardından Türk Lirası mevduatta kayda değer bir vade uzaması gözlendiğini bildirdi.
Bankanın resmi blogu "Merkezin Güncesi"nde yayımlanan ve stopaj düzenlemelerinin mevduat vadesine etkisinin incelendiği yazıda şu bilgilere yer verildi:
"TL mevduat vade dağılımının gelişimi, uzun vadeli TL mevduatın payının arttığını gösteriyor. 30 Kasım 2018 itibarıyla 1 yıldan uzun vadeli TL mevduatların payı, 31 Ağustos 2018'e göre yüzde 93, 6 aydan 1 yıla kadar vadeli mevduatların payı yüzde 99 arttı. Aynı dönemde 1-3 ay vadeli mevduatların payı yüzde 58 seviyesinde gerçekleşirken, 3-6 ay vadeli mevduatların payı yüzde 132 artarak yüzde 7,4 seviyesine ulaştı. 6 aydan uzun vadeli TL mevduatların toplam payı da yüzde 2,5’tan yüzde 5 seviyesine yükseldi"
Stopaj oranı değişikliği
31 Ağustos 2018'de yürürlüğe giren uygulama ile hem TL mevduatı teşvik etmek hem de vadelerin uzamasına katkı sağlamak amacıyla, kararı takip eden 3 aylık dönemde açılan ya da yenilenen mevduat hesaplarına ödenen faizlere uygulanacak gelir vergisi stopaj oranları değiştirilmişti. Buna göre, yabancı para mevduattan elde edilen faiz gelirlerinde stopaj oranları artırılırken, TL mevduat hesaplarına uygulanacak stopaj oranları ise indirilmişti.
TCMB, "Örneğin, 30 Kasım 2018'de yüzde 25 yıllık faiz oranı ile 366 gün vadeli olarak açılan bin TL bakiyeli mevduat hesabı için uygulanacak gelir vergisi stopaj oranı yüzde sıfır olduğundan müşteri hesabına net 225 TL yerine 250 TL ödenecek. Vade uzadıkça net getirinin artıyor olması ve düşük stopaj avantajından daha uzun süre faydalanılabilmesi nedeniyle düzenlemenin bir yıldan uzun vadeli mevduat başta olmak üzere uzun vadeli TL mevduatları teşvik etmesi beklenir" açıklamasını yaptı.
Faizlerdeki artış da etkili oldu
Analizde, stopaj düzenlemelerinin vade uzamasında etkili olduğu tespiti yapılırken; getiri eğrisinin de vade tercihlerinde etkili olabileceğinin hesaba katılması gerektiği ifade edildi ve ağustos ayı sonrasında uzun vadeli faizlerdeki yükselişin daha fazla olduğuna dikkat çekildi.
Analizde, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Uzun vadeli brüt faizlerdeki bu göreli artış, ilerleyen dönemlerde faizlerin gerileyebileceği yönünde şekillenen beklentiler ve stopaj avantajı ile birleştiğinde tasarrufların uzun vadeli mevduata yönelmesini desteklemiş olabilir. Sonuç olarak, eylül ayından itibaren TL mevduatta kayda değer bir vade uzaması gözleniyor. Bu gelişmede mevduat getiri eğrisindeki hareketlerin yanı sıra stopaj düzenlemesinin de etkili olduğunu değerlendiriyoruz.
Azalan belirsizlikler ve makroekonomik dengelenmenin de olumlu katkısının bulunduğu mevcut finansal ortamda, yapılan stopaj oranları düzenlemesinin mevduatın vadesinin uzatılması ve dolarizasyonun azaltılmasına destek verdiği görülüyor"