Yabancı yönünü Brezilya’ya çevirdi

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

İSTANBUL - Yatırım yapılabilir not artırımı sonrasında Brezilya'dan çıkarak cazip faiz nedeniyle Türkiye'ye gelen fonlar, 2003 yılından beri fiyatlanmayan politik risk nedeniyle paralarını yine Brezilya'ya taşıyor. Türkiye'de hükümete yönelik protestoların devam ederken Brezilya, bir süreden beri uyguladığı finansal işlem vergisinde para çıkışı nedeniyle geri adım attı ve dün oranı yüzde 6'dan yüzde sıfıra çekti. Brezilya'da faizin de Türkiye'nin üzerinde olması ve aynı dönemde Türkiye'de yaşanan gerginliğin bu kayışta etkili olduğu belirtiliyor. Kara pazartesi ile yüzde 10.47 değer kaybeden, dün de kayıplarının yarısını telafi eden Borsa İstanbul, tekrar 80 binin altına indi. Dolar kuru 1.88'lerde, faizler ise yüzde 6.30 düzeyinde seyrediyor. Başbakan Yardımcısı Arınç'ın açıklamaları her ne kadar tansiyonu düşürücü bulunsa da platformun taleplerinin karşılanmasının beklenmediği o nedenle akşam saatlerinde Kuzey Afrika gezisinden gelecek olan Başbakan Erdoğan'ın ilk açıklamalarının çok önemli olduğu vurgulanıyor.
Türkiye'nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyeti ülke çapında günlerdir hükümete karşı devam eden protestoların etkisiyle Kasım ayından bu yana en yüksek düzeye yükseldi. Türkiye'nin beş yıllık kredi iflas takası primi (CDS) Markit verilerine göre 7 baz puan yükselerek 148 baz puana çıktı.

Siyasi belirsizliği unutmuştuk

10 yıldır tek partili hükümet nedeniyle siyasi belirsizliği unutan piyasalar, kısa vadede makro verilerden çok yurtiçi gündeme kitlendi. Son günlerde artan protestolar nedeniyle bir  belirsizlik içine girildiğini belirten uzmanlar, konuya yönelik şunları söylüyorlar: "Uzun zamandır politik riski unutmuştuk.. Fakat şimdi tekrar siyaset gündeme geldi. Bu seferki biraz daha farklı bir süreç gibi görünüyor. Her iki taraf da geri adım atmıyor. Başbakan Erdoğan bu akşam Türkiye geri dönüyor. Açıklamaları çok yakından izlenecek."

Bomba patlasa etkilenmezdik

Piyasalarda trendin tekrar bozulduğunu, yabancı yatırımcıların satışa geçtiğini dile getiren uzmanlar, "İstanbul'un göbeğinde bomba patlasa yabancı yatırımcı alım yapabiliyor, bunu fiyatlamıyordu. Fakat şimdi politik riski göze alamıyorlar. Yabancı çıkışı olduğu için dolar da yükseliyor. Buradan çıkan yabancı finansal vergi işlemlerini kaldıran Brezilya'ya gidiyor olabilir. Çünkü orada faizler daha cazip" diye konuştular.

Önceden ekrana bakardık, şimdi Halk TV'ye

Başbakan Erdoğan'dan ılımlı açıklamalar gelmeden piyasaların rahat bir nefes almayacağını dile getiren borsacılar, "Önceden her sabah kalktığımızda piyasa ekranlarından yurtdışını borsaları izlerken, artık Halk TV'yi izler olduk. Piyasalarda algı bozulması yaşanıyor. Şimdilik makro olarak bir bozulma yok. Ama yumuşatıcı açıklamalar gelmezse yansımama ihtimali yok gibi. Önceden yurtdışında tribülans olsa bile hemen piyasalar ayağa kalkardı. Çünkü istikrarlı bir hükümetimiz var ve makro tarafımız çok kuvvetli diyorduk" dediler.

Merkez hazırlıksız yakalandı

Merkez Bankası'nın bu yaşananlara çok hazırlıksız yakalandığını dile getiren ekonomistler ise, "En kırılgan senaryoya en düşük faizle girildi. Bu olaylar 6 ay önce yaşansaydı Merkez'in eli çok rahattı. Fakat şimdi ya piyasada likiditeyi çekecek ya maliyetleri artıracak ya da faizleri artıracak" dediler. Eylemler nedeniyle insanların alışveriş yapmadığını ve para harcamadığını dile getiren ekonomistler, "Önümüzdeki günlerde büyüme tarafında sıkıntı yaşayabiliriz. Gecikmeli makro bozulma görebiliriz" dediler. Ekonomistler, yumuşatıcı açıklamalar gelmezse endeksin 76600 seviyesi kırılırsa 70 binlerin altına, doların yabancı çıkışı sürerse 1.92 seviyelerine, faizlerin ise 6,60'ların üzerine çıkabileceğini tahmin ediyorlar.
Öteyandan dün piyasa yapıcı bankalar TCMB'den gecelik vadede repo imkanı kullandı. Tutar 1.75 milyar TL olurken yine dün haftalık vadede 1 milyar TL repo dönüşü bulununan TCMB bu sabah miktar yöntemi ile açtığı 12 Haziran vadeli repo ihalesinde de 1 milyar lira vermişti.

Son bir ayda piyasadan 8-10 milyar dolar çıkış oldu

ING Bank Döviz Masası Müdürü Burçin Metin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yurda döndükten sonra yapacağı açıklamaların çok önemli olacağını vurguladı. Metin, "Başbakan, piyasayı rahatlatacak bir açıklama yaparsa kurda bir gerileme görülür. Ancak Başbakan geldikten sonra eğer piyasa gerilimin tırmandığını görürse dolar/TL'de 1.89-1.90'a doğru bir hareket görebiliriz ki belki o seviyelerden sonra çok daha hızlanabilir" dedi. Metin, "Tahmini olarak söylersem son bir ayda piyasadan minimum 8-10 milyar dolarlık bir çıkış olduğunu düşünüyorum. Minimum nette 8-10 milyar dolarlık bir çıkış oldu" dedi.

Cumberland Advisors, Türkiye'den çıktı

ABD merkezli varlık yönetim şirketi Cumberland Advisors, Türkiye'deki yatırımlarını politik gerilimden duyduğu endişe ve 2012'de büyümenin keskin yavaşlama göstermesi nedeniyle sıfıra indirdi. 2.3 milyar dolar tutarında varlık yöneten Cumberland Advisors'ın baş yatırım yetkilisi Davit Kotok yaptığı açıklamada, sosyal huzursuzluğun yoğunlaşması halinde hisse senedi piyasasında daha fazla zayıflık yaşanacağında endişe ettiklerini ve bu nedenle Türkiye yatırımını sıfıra indirdiklerini vurguladı.

Fitch: Siyasi belirsizlik not içerisinde vardı

Fitch Ratings tarafından yapılan açıklamada, siyasi gerginliklerin şu anki notun içerisinde olduğu belirtildi. Açıklamada, Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in siyasi gerginliklerin geçerli not içerisinde zaten bulunduğu kaydedildi.