'15 bin civarında zehirli ayakkabı var'

ATİNA - Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, sağlığa zararlı kimyasal madde ihtiva eden ayakkabılara ilişkin, "Kim yada kimlerin bu ayakkabıları antrepodan çıkardığını, kimlerin destek verdiğini ve yine bu delilleri ortadan kaldırmak amacıyla kimlerin kamera kayıtlarını çaldığını yakın zamanda öğreneceğiz" dedi.

Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK) 3. Toplantısı dolayısıyla Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan Canikli, basın mensuplarının sorularını yanıtladı. 

Bakan Canikli, sağlığa zararlı kimyasal madde ihtiva ettiği gerekçesiyle ithaline izin verilmeyen ayakkabılara ilişkin soru üzerine, bunların imhasına karar verildiğini ancak imha aşamasında söz konusu ayakkabıların başkalarıyla değiştirilerek iç piyasaya sürüldüğünü anlattı. Bu gelişmeler üzere yoğun çalışma başlattıklarını ifade eden Canikli, belirlenen marka ayakkabıların satıldığı yerlerden 15 farklı numune alınarak tahliller yapıldığını söyledi.

Numunelerden 12'sinin sağlığa zararlı kimyasal içerdiğinin kesin olarak tespit edildiğini, 3'ünün temiz çıktığını, 4 bin 500 ayakkabıya el konulduğu belirten Canikli, "Bu partide gelen sağlığa zararlı ayakkabılardan 1500'ünün başka bir depoda olduğu tespit edildi ve el konuldu. Ayrıca başka bir depoda yine 19 bin 460 tane sağlığa zararlı kimyasal içeriği olan ayakkabı ayrıca tespit edildi. Yani henüz piyasaya sürülmemiş imha edilmesi gereken ayakkabılar tespit edildi. Bunlar antrepo rejimine tabi olarak tutuluyor. Onların da en kısa zamanda imhası yapılacak" diye konuştu.

Piyasada halen yaklaşık 15 bin civarında sağlığa zararlı ayakkabı olduğuna dikkati çeken Canikli, şöyle konuştu:

"25-26 bine yakın çift ayakkabı tespit edildi el konuldu, onlar imha edilecek, diğerlerinin de peşindeyiz. Her gün yeni bu şekilde piyasaya sunulmuş ayakkabıları tespit ediyoruz ve onlara el koyuyoruz. Ayrıca bu gibi durumlarda tüketicinin korunması mevzuatı çerçevesinde de gerekli kararlar verildi ve uygulamaya konuldu. Yaklaşık olarak bu firmaya 266 bin lira civarında en üst seviyeden ceza tatbik edildi.

Firmanın piyasada olan şu anda 15 bin civarındaki ayakkabıyı toplaması ve bedelini de iade etmesi gerekiyor. İlgili mevzuat çerçevesinde 10 günlük süre verildi. 10 gün içerisinde ulusal iki gazetede ve televizyonda yayın yaparak, duyuru yaparak bunları toplayacağını ve bedelini ödeyeceğini açıkça ilan etmesi gerekiyor. Şu an o safhadayız. İlgili şirket tarafından bu yapılmadığı takdirde bu işlemler bakanlığımız tarafından yerine getirilecek ve bedeli bu kişiden tahsil edilecek."

Antrepo rejiminde düzenleme

Canikli, bir başka soru üzerine antrepoların kontrolünün yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine verildiğini, söz konusu durumun ciddi sıkıntılara neden olduğunu söyledi. Antrepo rejiminde düzenleme yaptıklarını anımsatan Canikli, "Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin kontrol, denetim yetkilerini kaldırdık ve tekrar bu yetkiyi bakanlığımıza, yani devlete verdik. Yıl sonuna kadar bütün bu devir teslim işlemleri gerçekleştirilecek. Tüm antrepolar devredilirken doğal olarak bir sayım yapılacak bu çok önemli. Tüm Türkiye'deki antrepolarda bulunan eşyaların kayıtlarda olması gereken eşyalarla uyumlu olup olmadığı bu tespitlerle ortaya çıkacak" diye konuştu.

Canikli, bir gazetecinin, "vatandaşların söz konusu ayakkabıları bilmeden alma riski var mı?" şeklindeki sorusunu yanıtlarken, piyasada halen bu ayakkabıların bir kısmının bulunduğunu ancak satışta olmadığını söyledi. Söz konusu firmanın hiç bir mağazasında, sağlığa zararlı ürünlerin olmadığını, bunların tamamen toplatıldığını vurgulayan Canikli, "Ama yasa dışı olarak yapılabilir. Sonuç olarak 15 bin ayakkabı tehlike arz ediyor. Bunların muhtemelen bu çağrıdan sonra önemli bölümünün satılmış olanlar da dahil olmak üzere getirileceğini düşünüyoruz" değerlendirmesinde bulundu. 

"Firma ismini bizimle paylaşır mısınız? Ayakkabıların değiştirildiğini ifade ettiniz buna ilişkin işlemler nasıl gerçekleşmiş" sorusuna Canikli, "Bugün basından izlediğim kadarıyla firma yetkilileri bu değişimi kendilerinin yapmadığını ve kendilerinin bilgisi dışında gerçekleştiğini ifade ediyorlar. Bununla ilgili maddi ve idari soruşturma devam ediyor" yanıtını verdi.

'Etraftaki kamera kayıtlarından tespit edilecek'

Ayakkabıların antrepolarda değiştirildiği günlere ilişkin kamera kayıtlarının çalındığını belirten Canikli, şöyle devam etti:

"Çok profesyonel yapıldığı, muhtemelen orayı bilen içeriden birilerinin ancak böyle bir çalma olayını gerçekleştirebileceği şeklinde böyle bir kanaatim var. Bütün bunları araştıracağız. Antrepodan çıkan malların önemli bir bölümü, 3 binden fazlası da bu firmanın satış için piyasaya sürülmüş olarak raflarında bulunduğunu da belirtelim, bu da bir veri. Tam olarak kim tarafından kim tarafından çıkarıldığını ispat edebilmiş değiliz henüz.

Sonuç itibarıyla kim ya da kimlerin bu ayakkabıları antrepodan çıkardığını kimlerin destek verdiğini ve yine bu delilleri ortadan kaldırmak amacıyla kimlerin kamera kayıtlarını çaldığını yakın zamanda öğreneceğiz. Çünkü elimizde önemli bir bilgi var, 24'ü, 25'e bağlayan gece saatlerinde bir arabanın alışılagelmişin dışında bir şekilde 1-1,5 saat park ettiğini biliyoruz. Şu anda bu takip ediliyor, etraftaki kamera kayıtlarından tespit edilecek. Yargının da soruşturması devam ediyor. Buradan yola çıkarak, bunun kimler tarafından yapıldığının net olarak ortaya çıkabileceğini tahmin ediyoruz."

'Ayakkabı sayısı 33 bin değil 19 bin 500'

Bakan Canikli, sağlığa zararlı kimyasal madde ihtiva eden ayakkabıların sayılarına ilişkin olarak da söz konusu sayının daha önce açıklandığı gibi 33 bin değil, 19 bin 500 civarında olduğunu söyledi.

Bakanlık olarak ayakkabıların dışında bir çok ürünü denetlediklerini ifade eden Canikli, "Oyuncaklardan, çocukların kullandığı emziklere kadar bir dizi eşya bu anlamda testten geçirildi. Bunların toplatılan 30 binden fazlasına el konulmuş vaziyette. 5 yıl öncesinde göre bugün uygunsuz bulunma oranı düşmüş vaziyette, gittikçe de düşüyor. Amacımız bunları en az seviyeye düşürmek. Tüketime arz edildiği biçimiyle alarak tahlile gönderiyoruz" dedi.