'Bürokrasi' konutta stoku 1 milyona taşır

KONUTDER Başkanı Çelik, 800 bine ulaşan stokun yıl sonunda bir milyona çıkacağı uyarısında bulundu.

Leyla İLHAN

İSTANBUL - İnşaat sektörü, TÜİK'in açıkladığı ikinci çeyrek büyüme oranlarında yüzde 0.4 ile en az büyüyen sektör olarak dikkati çekti. Sektör yetkilileri Merkez Bankası'nın ekonomiyi soğutma önlemlerinin yanı sıra, konuttaki KDV belirsizliği ve bazı bölgelerdeki ruhsat iptallerinin bu durumda etkili olduğunu belirtiyor. Düşen satışlar nedeniyle sektörde konut stokğu 800 bini aşarken, Tüketici Kanunu taslağında yer verilen maketten satışların sınırlandırılması uygulaması ile birlikte stokların yıl sonunda 1 milyonu aşabileceği belirtiliyor.

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sinpaş GYO İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, son dönemde alınan bürokratik kararların yüzde 0.4'lük büyümede etkili olduğunu görüşünde. Sektörün önündeki başlıca engellerin KDV uygulamasındaki belirsizlik ve Tüketici Kanunu'nda planlanan değişiklikler olduğunu belirten Çelik, "BDDK da 'cari açıkta konut payı var' diyerek konut kredisi faizleriyle oynamaya başladı. bu da sektörü küçültüyor" dedi. Bugünleri sektörün iyi günleri olarak yorumlayan Çelik, "Konut sektörü üzerinde bürokrasinin bu baskısı devam ettiği müddetçe bu sektör biraz daha yara alacak gibi gözüküyor" diye konuştu.

Konut stoku 800 bine ulaştı

Son beş yılda alınan ruhsat ve satılan konutlara baktıklarında Türkiye genelinde 800 bin konut stoku oluştuğunu vurgulayan Çelik, 2012 sonunda bu sayının 1 milyonu aşabileceğine dikkat çekti. Stoku eritmek için çözüm üretmek gerekirken, sektörü küçültmek için çalışıldığını savunan Çelik, "KDV'nin ivedi bir şekilde belirlenmesi ve Tüketici Kanunu'ndaki kampanyalı satış engelinin kaldırılması lazım. Belediyelerin de verdikleri ruhsatların arkasında durması gerekir" dedi.

Şu anda bir belediyenin verdiği ruhsatı başka bir belediyenin iptal ettiğine dikkat çeken Çelik, Esenyurt'ta bunu yoğun bir şekilde gördük. Ya bu ruhsatları verirken doğru versin, ya da verdikten sonra arkasında dursun" diye konuştu. Stokların İstanbul'da özellikle belli lokasyonlarda yoğunlaştığına dikkat çeken Çelik, "Bu lokasyonlarda sıkıntı bir müddet daha devam edecektir. Ancak KDV belirsizliği ve Tüketici Kanunu'ndaki uygulamalar ortadan kalkarsa belki sektör yoluna devam eder" değerlendirmesini yaptı.

Alıcı KDV garantisi istiyor

Alıcı KDV garantisi istiyor

Sektörün önündeki engeller arasında KDV uygulamasının da bulunduğunu ifade eden Çelik, "1 Haziran'dan önce alınan ruhsatlarda KDV oranı yüzde 1 iken bu tarihten sonraki ruhsatlarda düzenleme yapılacaktı. Ancak ne kadar KDV ödeneceğini hala belli değil. Müşteri 'yüzde 1'i garanti edemezsen alamam' diyor. Doğal olarak satışlarımız azalıyor. İkincisi Tüketici Kanunu taslağında maketten ev satışlarında şu problemler çıkacak diyor. Bu düzenlemeler sektör iyiyken yapılmalı. İşler kötüye giderken bir de bunlar olursa iyice küçültürsünüz. İnşaat sektörü de çok fazla küçülürse bunun altından kimse kalkamaz" yorumunu yaptı.

Sektörün 2003'ten 2008'e ciddi bir büyüme grafiği yakaladığını ve markalı konut üretimine yöneldiğini anlatan Çelik, bu dönemde sektöre birçok oyuncunun girdiğini kaydetti. Kendileri gibi markalı projelerde sorun olmadığını ancak sektöre yeni girmiş, bir iki projeyi başarılı yaptıktan sonra daha büyük projelere girmiş firmaların ciddi sıkıntı riskini taşıdığına işaret etti.

"Erkene çekilen ruhsat stokları yükseltti"

"Erkene çekilen ruhsat stokları yükseltti"

Ekonomiyi soğutma önlemlerinin yanı sıra KDV ve Tüketici Kanun Taslağı gibi düzenlemelerin daralmada etkili olduğunu aktaran Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya da artık yapılacak açıklama ve düzenlemelerde daha dikkatli olunmasını istedi. Dumankaya, "Hem sektör, hem hükümet hem de Merkez  Bankası'nın üzerine düşmesi gerekir. Ancak bu beklenen bir şeydi, panik yapmaya gerek yok" dedi. Mütekabiliyetle ilgili düzenlemelerin çıkması ve kentsel dönüşümle birlikte yılın son çeyreğinin daha derli toplu geçeceğini belirten Dumankaya, "Sektörün sezonu bu üç ay" diye konuştu.

Konutta yüzde 1 KDV yerine, konutun değerine göre KDV uygulamasının konuşulup 1 Haziranda sonra ruhsat alacak konutlarda uygulamanın başlayacak olması nedeniyle sektördeki birçok firmanın projelerinin büyük bölümünü bu tarihten önce ruhsatlandırdığını kaydeden Dumankaya, "Çünkü 1 Haziran'dan sonra alınacak ruhsatlarda KDV oranlarının ne olacağı hala belirsizliğini koruyor. Ruhsatlar erken alınınca bu süreç arzı erkene çekti ve konut stoğunda artış gibi göründü. Yoksa bunların hepsi satışa çıkmış konutlar değil. Örneğin bizim bir projemizde 1300 tane konut var. Biz bunlardan sadece 500'ünü satışa çıkardık. Bunlar gerçekleşmiş değiş ruhsat alınmış stok olarak bakmak lazım" dedi.

"İnşaatta yüzde 5'lik büyüme zor"

"İnşaatta yüzde 5'lik büyüme zor"

GYODER Başkanı ve Yeşil GYO Genel Müdürü Işık Gökkaya da, Tüketici Kanunu ve KDV'nin daralmayı etkilediğini söyleyerek, "Mali politikalar kapsamında konut kredilerinin yüksek kalması, konut kredileri 5 ayda yüzde 4 gibi düşük bir oranda büyüdü. Biz bunu sektörde ciddi anlamda bir tedirginlik ve yatay seviyede bir büyüme olarak ifade ediyorduk ilk çeyrekte. Ancak ikinci çeyrekte bunun çok belirgin olduğunu görüyoruz" değerlendirmesini yaptı.

Mütekabiliyet ve Afet yasalarının iyi yönetilmeleri durumunda sektörü ciddi anlamda büyüteceğini ve sağlıklı bir yapıya kavuşturacağını anlatan Gökkaya, "Ama diğer taraftan bazı belirsizlikler ve  kısıtlamalar sektörü tedirgin etti. 3. ve 4. çeyrekte toparlanma bekliyoruz. Ama bizim bu yıl için öngörümüz olan yüzde 5'lik büyümeyi maalesef yakalamayacağız. İlk altı ayda yüzde 1.5 büyüdük. Yılın toplamında ise bu oran yüzde 4'ün altında olur" dedi. Bunun da satışların azalması anlamına geleceğini söyleyen Gökkaya, ekonomiye katkısının da azalacağını belirtti.