2-B çalışmaları hız kazandı

ANKARA  - Orman vasfını kaybetmiş 2-B arazilerine ilişkin çalışmalara hız verildi. İlgili kuruluşlar, bir yandan 2-B'ler üzerindeki tescil ve işgalcileri belirlerken, bir yandan da yasa taslağına son şeklini veriyor.

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın 2011 genel seçimlerinden önce gündeme gelebileceğini açıkladığı 2-B'lere ilişkin yasa taslağının Ocak ayı içinde Meclis'e sunulması düşünülüyor.

Mücavir alan sınır ayrımı kalkabilir

Maliye, Çevre ve Orman ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığının halen üzerinde çalıştığı yasa taslağında, 2-B'ler, "31 Aralık 1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tamamen kaybetmiş yerlerden, tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanlarının Hazine adına orman dışına çıkarılması uygulaması" olarak tanımlanıyor.    

Taslakta, öne çıkan bazı unsurlar da şöyle sıralanıyor:

- Belediye mücavir alan sınırları içinde yapılaşma bulunan yerler (yerleşim yerleri), bina ve bahçe gibi kullanım alanlarıyla birlikte metrekare sınırlaması olmaksızın hak sahiplerine doğrudan satılabilecek.

Taslak çalışmalarında, belediye mücavir alan sınırı ayrımının kaldırılması, bu alanların içindeki ve dışındaki yerlerin aynı esaslara göre satılması da tartışılıyor.

- Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan, 100 dönüme kadar tarım arazileri de, sulu-kuru ayrımı yapılmaksızın hak sahiplerine doğrudan satılabilecek.

Taşınmazlar kentsel dönüşüm için devredilebilecek

- Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, Toplu Konut İdaresine (TOKİ), büyükşehir ve ilçe belediyelerine kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirmek üzere devredilebilecek.

Özellikle çarpık kentleşmenin olduğu 2-B alanlarında uygulanması amaçlanan çalışma kapsamında devir, emlak vergisi metrekare birim değerleri üzerinden gerçekleştirilecek. Bu tip devirlerde, mevcut kentsel dönüşüm uygulamalarında olduğu gibi hak sahiplerine yeni inşa edilecek konutlarda daire verilecek.

- Devlet tarafından gerçek ve tüzel kişilere dağıtılan, iskanen verilen, özelleştirilen ya da hisseleri devredilen taşınmazların tapu kayıtları, geçerli kabul edilecek.

Hak sahiplerine süre sınırlaması kalkacak

- 2-B'lerde hak sahipliği için süre şartı aranmayacak.

Taslağın ilk halinde hak sahibi kabul edilmek için kişinin söz konusu taşınmazı, kadastro çalışmasının tamamlandığı tarih itibariyle geriye dönük olarak 5 yıl kullanması şartı yer alıyordu. Yeni düzenlemede, kadastro kayıtlarında "kullanıcı" görünenlerin hak sahibi kabul edilmesi öngörüldü.   

Ne zaman ve Nereye başvurulacak?

- 2-B'lerin satışını Maliye Bakanlığı koordine edecek. 2-B'leri satın almak isteyen hak sahipleri, 3-6 ay içinde başvuruda bulunacak. Bu süre, Bakanlar Kurulu Kararı ile uzatılabilecek. Taslağın ilk halinde, başvuru süresi 1 ay olarak belirlenmişti.

- Başvurular, illerde defterdarlıklara, ilçelerde ise mal müdürlüklerine yapılacak.

- 2-B arazilerini almak isteyen hak sahiplerinden müracaatları sırasında, satış tutarından mahsup edilmek üzere başvuru bedeli alınacak. Söz konusu bedel, bölgeler, iller, ilçeler ve arazinin konuma göre farklılık gösterecek. Maliye Bakanlığı'nca başvuru bedellerine ilişkin bir Tebliğ yayımlanacak.    

Satışta 5 yıl vade

- 2-B'ler, rayiç bedelleri üzerinden satılacak. Rayiç bedellerinin belirlenmesinde Hazine taşınmazlarının satışındaki kurallar geçerli olacak. Bu çerçevede il ve ilçelerdeki takdir komisyonları, hak sahiplerine satılacak 2-B alanlarıyla ilgili değer tespitinde bulunacak.    

- 2-B arazilerinin üzerinde çok katlı yapıların bulunması halinde, önce zeminin değeri belirlenecek, daha sonra daire başına düşen hisse tutarı hesaplanacak. Bu durumdaki hak sahiplerine hisseli satış yapılacak.

- 2-B'lerin satışında da Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin esaslar uygulanacak. Ancak Hazine taşınmazlarının bedellerinin ödenmesindeki 2 yıllık taksit süresi, 2-B arazileri için 5 yıl olacak. Hak sahipleri isterlerse bedeli peşin, isterlerse kanuni faiziyle 5 yıl taksitle ödeyebilecek.    

50 bin hektar ormana dönüşecek

- Orman Genel Müdürlüğünce uygun görülen yerler, yeniden ağaçlandırılmak üzere bu kuruma tahsis edilecek.

Yürütülen çalışmalar çerçevesinde, yaklaşık 50 bin hektarının yeniden ormana dönüştürülmesi planlanıyor.

Satışlara 36 ilde başlanacak

2-B'ler, ilk aşamada kadastro ve güncelleme işlemleri tamamlanan ve büyük bölümü sahil şeridinde yer alan 36 ilde satışa çıkarılacak. Diğer illerdeki 2-B arazileri de, kadastro ve güncelleme çalışmalarına paralel değerlendirmeye alınacak.

Kadastro ve güncelleme çalışması yapılan ve 2-B arazilerinin ilk etapta satışa sunulması planlanan iller şöyle:

"Adana, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Düzce, Edirne, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Kırıkkale, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Yalova."

Teknik çalışmalar

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yürütülen kadastro ve güncelleme çalışmaları kapsamında, Orman Genel Müdürlüğünce intikal ettirilen köy ve mahallelerden oluşan 2.147 birimde ve yaklaşık 153 bin 479 hektar alanda, tescil ve işgalcilerin belirlenmesine yönelik çalışma yapıldı.

Listeye daha sonra eklenen Aydın, Manisa ve Osmaniye'deki birimler ile ihaleleri iptal edilen 202 birim dışındakilerin kadastro ve güncelleme işlemleri bitirildi.

Geri kalan 3.353 birimdeki 204 bin 714 hektarlık 2-B arazisine yönelik ihale çalışmaları ise devam ediyor.

Rakamlarla 2-B'ler

2-B'ler, Türkiye'de 473 bin 419 hektarlık alanı kaplıyor. İlk etapta tekrar ormana dönüştürülmesi planlanan 50 bin hektarlık alan dikkate alındığında, orman vasfını yitirmiş arazi büyüklüğünün 420 bin hektar dolayında olması bekleniyor.

2-B'lerin en fazla bulunduğu illerin başında Antalya geliyor. Bunu, sırasıyla Mersin, Balıkesir, Ankara, Sakarya, Muğla ve İstanbul izliyor.

473 bin hektar 2-B alanı hesaplaması üzerinden yapılan dağılıma göre, 2-B arazileri, Antalya'da 45 bin 548 hektarlık bir alana yayılıyor. Mersin'de 39 bin 287 hektar, Balıkesir'de 34 bin 887 hektar 2-B arazisi bulunuyor.

Ankara'da 31 bin 706 hektarlık bir alanı kaplayan 2-B'ler, İstanbul'da 18 bin 233 hektarlık, İzmir'de ise 14 bin 772 hektarlık bir büyüklüğe ulaşıyor.

Söz konusu hesaba göre, 22 bin 254 hektarlık 2-B alanı üzerinde yerleşim yerleri bulunuyor.

2-B arazilerinin 6 bin 624 hektarının üzerinde ilçeler, 8 bin 514 hektarının üzerinde beldeler, 7 bin 35 hektarının üzerinde de köyler yer alıyor.

Bu ilçeler arasında İstanbul'un Beykoz, Şişli, Sarıyer, Sultanbeyli ve Çekmeköy, Muğla'nın Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Dalaman, Mersin'in Anamur, Sakarya'nın Karasu ve Sapanca, İzmir'in Bornova, Menderes, Karaburun, Ödemiş, Buca ve Güzelbahçe ilçeleri dikkati çekiyor.

Ekonomi yönetimi, 2-B arazilerinin satışıyla ilgili net bir gelir hedefi vermekten kaçınıyor. Ancak yetkililer, 2-B satışından ilk aşamada 10-15 milyar lira gelebileceğini, bu rakamın daha sonraki satışlarla 20-25 milyar lira düzeyine ulaşabileceğini ifade ediyor.