2010 yılının en yaratıcı girişimleri

Foursquare, Behance, Union Square Ventures, FreeForm... Bu kelimeler modern sanatı mı yoksa bilgisayar oyunlarını mı çağrıştırıyor? Aslında, bunlar Amerika’nın küçük ölçekli inovatif firmalarından birkaçının ismi. Yaklaşık 750.000 tirajlı yönetim dergisi Fast Company’nin değerlendirmesine göre, 2010 yılının en yaratıcı kişileri bu şirketlerin kurucuları. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren bu şirketleri birbirine bağlayan ortak özellik ise değişen dünyaya uygun değişimi ticarileştirmeleri. Şirketlerin kısa sürede başarılı olmasını sağlayan da işte bu: değişen müşteri ihtiyaç ve taleplerini karşılamaya yönelik ürünler ve servisler yaratmak. Nasıl mı? Gelin şirketleri ve kurucularını yakından tanıyalım.

Foursquare – Cep telefonuyla devr-i şehir

Foursquare konum bazlı servisler mobil uygulamasını sosyal network ile başarıyla harmanlamış bir web sitesi. Tanıtım videosunda yaşadığınız şehri keşfetmeniz için üç şeye ihtiyacınız olduğunuz söylüyor: 1. Foursquare; 2. Akıllı cep telefonu; 3. Keşfetme isteği. Bu yeni platformda yerinizi almanız için yapmanız gereken foursquare uygulamasını cep telefonunuza eklemek. Daha sonra, Twitter, Facebook ve adres defterinizden arkadaşlarınızı da sisteme davet edin. Böylece, arkadaşlarınızla şehrin her yerinde bağlantı halinde olun.

Örneğin, Ortaköy’de bir cafe’ye girdiniz, cep telefonunuzdan foursquare sistemine giriş yapıyorsunuz. Cep telefonundan konum tanımlama servisi sayesinde nerede olduğunuz belirlendiği gibi, sistemde bulunan tüm arkadaşlarınız nerede olduğunuzu öğreniyor. Siz de aynı şekilde onların nerede olduğunu biliyorsunuz. Bu bağlantı sayesinde önceden planlamadan yakında bulunan bir arkadaşınızla buluşabilir ve birkaç saatlik boş zamanınızı en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz.

Foursquare online sosyal networkleri mobile taşıdığı gibi, fiziksel mekanlara da taşımış oluyor. Cep telefonunuzdan veya intenet sitesinden nerede yemek yenir, ne yenir, o semtte neler yapılabilir, neleri yapmamaya dikkat etmelisiniz gibi tavsiyelerinizi yazabilir veya arkadaşlarınızını yorumlarını okuyabilirsiniz. Bu sayede, gitmeden bir yerle ilgili tanıdığınız insanlardan tavsiyeler edinmiş olursunuz. Arkadaşlarla bağlantı kurmanın yanı sıra, Foursquare kullanıcılarına özel avantajlar sağlıyor. Gittiğiniz mekanlardan sıklıkla foursquare’e girmeniz size puanlar kazandıracak. Bu puanlar ise, çeşitli avantajlara çevrilebilecek.  Sürekli aynı cafe’ye gidiyorsanız ve sisteme o mekandan giriş yapıyorsanız, o mekana en çok giden kişi olarak foursquare sizi o mekanın valisi atamakta. Vali olarak yerin anahtarı ve yönetimi size ait değilse de, özel promosyonlar ve indirimler sizi bekliyor. Müze, havaalanı, metro, otobüs, konser nerede olursanız olun cebinizden sisteme girmeniz sizi yakınınızdaki bir arkadaşınızı kaçırmamanızı veya köşe başındaki bir promosyonu değerlendirmenizi kolaylaştıracak.

Bu sanal ve fizikseli mobil ortamda birleştiren girişimci kim?

New York’lu girişimci Dennis Crowley foursquare’in yaratıcısı. Foursquare girişimcinin ilk denemesi değil. Crowley’nin Dodgeball adındaki mobil sosyal network servisi Amerika’da bir ilkti, 2005’te Google tarafından satın alındı. Teknoloji uzmanlarına göre, Google satın aldığı bu ürünü geliştirmekte ve yaygınlaştırmakta yeterli çabayı harcamadı ve 2009 yılında servisi sonlandırdı. Crowley başarısına inandığı servisi aynı yıl tekrardan gelişitirip foursquare adı altında yeniden piyasaya sürdü. 2009’da 100 şehirden giriş yapılabilen bu servise bugün heryerden giriş yapmak mümkün. Istanbul’da da hızla büyüyen bir kullanıcı kitlesi oluşmakta.

Bugün dünyada 1.3 milyon kullanıcıya ulaşan foursquare’in peşinde ise, Yahoo var. Foursquare’i satın almak için 125 milyon dolar teklif etmekte. Çılgın bir hızla tüm dünyada büyüyen Foursquare’i Crowley’nin satmaya niyeti yok. Özellikle de Dodgeball’un satıldıktan sonraki kısa ömrü düşünülünce haksız da değil. Foursquare’in istatistiklerine göre, saniyede 10 kişi sitede yerini bildirmek için giriş yapıyor. Sosyal ağların mobil ortama hızla taşınacağının sinyalini bir diğer popüler sosyal ağ Twitter veriyor. Mobil ürünü @anywhere’le Twitter mobil ortamı boş bırakmayacağının haberini veriyor. Başarılı web bazlı sosyal platformların mobil ortama açılmasıyla en çok yüzü gülen mobil reklam sektörü olacağa benziyor. Üstelik müşterilerin kendi bildirdikleri ilgi alanlarına göre doğru kitleye direkt ulaşmak reklam kampanyalarını daha verimli kılacak.

Behance – Tasarımın buluşma adresi

Behance tüm sektörlerden kreatif profesyonelleri buluşturan bir web platformu. Üyeler multi medya portföylerini internet üzerinde sergileyebiliyorlar. Aralarında işe alımcılar, kretif firma temsilcileri ve editörlerin bulunduğu milyonlarca ziyaretçi yaratıcı çalışmaları görmek ve yeni yetenekler keşfetmek için behance’e geliyorlar. Behance’in kreatif alanında iddaalı bir firma. Dünyadaki en çok üreten yaratıcı insanları ve takımları araştırıyor, bu bilgiyi tasarımın gücüyle birleştirerek, inovatif ürün ve servislere dönüştürüyor.

Behance’in arkasındaki isim CEO Scott Belsky, akıllı fikirleri nasıl başarılara çevirebiliriz sorusuna sistematik cevaplar arıyor. İlk kitabı ‘Making Ideas Happen’ ile parlak fikirlerin başarılı projelere dönüşmesi için yönetim stratejisinin önemini vurguluyor. Behance’in izlediği yola paralel olarak, her fırsatta fikirlerin paylaşılması gerektiğine inanıyor. Ancak fikirler paylaşıldıkça ham fikir olmaktan çıkarlar, detaylandırılır, artı ve eksileriyle değerlendirilirler. Fikirlerinizi dile getirdiğiniz kişiler size kendi bilgi birikimlerinden ve deneyimlerinden örnekler sunacak, heyecan duyduğunuz fikrin daha somut bir hale gelmesine yardımcı ollacaktır. Behance ile Belsky’nin yaptığı da budur: Sanatçıların fikirlerini ve eserlerini paylaşacağı bir ortam hazırlamak ve fikri satın almak isteyenlerle aralarında direkt bir bağ oluşturmak. Fikir kopyalamak riskiyle karşı karşıya olunsa da, fikirler paylaşılarak zenginleşir.

Union Squares Ventures – Girişim, Sermaye ve Şeffaflık

Açık olmak, şeffaf bir yönetim benimsemek her sektörde olabilir mi? Birçok bilginin gizli kalması gereken finans sektöründe bile şeffaflığa yer var. Union Squares Ventures açıklıktan yana bir risk sermayesi şirketi. Blog formatında web sayfası aracılığıyla birçok sürecini açıklamakta. İşe aldığı yeni personelden sermaye sağladığı girişimcilere kadar alışılmamış birçok şirket bilgisini web sayfasından takip etmek mümkün. Desteklediği girişimler arasında karbon emisyonlarını ölçümleyen ve raporlayan AMEE’den, online reklamları yaratmak ve yönetmek alanında servis veren Clickable, basımcıların yorumlarını daha etkin bir şekilde okuyucularla etkileşim içinde olabilecekleri bir platforma taşıyan Disqus, sadece elyapımı ürünlerin satımının ve alımının yapıldığı Etsy ve artık yakından tanıdığımız hızla yaygınlaşan Foursquare var.

Kurucu ortak Fred Wilson şirket web sayfasını ses getiren bir girişimcilik blogu formatında tasarladı. Her başarılı blog gibi sürekli güncellenen web sayfası, hem sosyal girişimcilere hem de yükselen yatırımların peşindeki hırslı girişimcilere hitap eden bir tartışma ortamı haline geldi. Wilson normalde kapalı bir sektör olan sermaye girişimciliğinde farklı bir üslupla iş yapmanın örneğin internet üzerinden herkese açık tartışmalar gündeme getirmenin sektörde ilgi çekici ve güven verici olarak algılandığını belirtiyor. Bu sıradışı yöntem tabii ki kendi içinde riskler taşıyor. Ne kadar bilgi paylaşılmalı? Paylaşılan bilgiler piyasayı veya şirketleri ne kadar etkilemekte? Örneğin, Wilson’ın Foursquare’in kısa sürede facebook ve twitter’ın başarısına ulaşacağını söylemesi birçok yatırımcının gözünü açtı ve işletmenin değer kazanmasını sağladı.

FreeForm – İdealist Kreatif Medya

FreeForm bir kreatif medya ajansı. Kar amacı gütmekle beraber, belli bir ideale hizmet eden projelere destek vermeyi tercih ediyor. Kurucusu Bob Dylan’ın oğlu Jesse Dylan. Dylan, ticari filmlerde ve reklamcılıkta kendini kanıtlamış olmasına rağmen, medyayı dünyayı daha iyi bir yer yapmak için bir araç olarak görüyor. İçerik hizmeti verdiği kurumlar arasında Bill & Melinda Gates Foundation, TED ve Clinton Global Initiative var. 

Ayrıca, FreeForm’un projeleri arasında Amerika genelinde gönüllü hizmeti yaygınlaştırmayı hedefleyen iParticipate kampanyasının medya işleri var. Entertainment Industry Foundation’ın (Eğlence Endüstrisi Vakfı) girişimi olan iParticipate Amerikalıları daha iyi bir geleceği beraber yaratmak için gönüllü olarak çalışmaya davet ediyor. Vakıf, zaman, yetenek ve hizmetlerini gönüllü olarak veren eğlence sektörü mensuplarının kolektif çabasıyla varlığını sürdürüyor. Reklam kampanyalarında Morgan Freeman’dan popüler televizyon yıldızlarına kadar birçok tanıdık simaya rastlamak mümkün.

Farklı kulvarlarda koşan bu şirketleri birbirine yakınlaştıran değişen iş dünyasına uyumları. Tasarladıkları iş modeli, verdikleri servis veya tüketiciye sundukları ürünleri değişimle doğan ihtiyacı karşılıyor. Bu şirketlerin mimarları değişimin kısa sürede ne yönde olacağını tahmin eden ileri görüşlüler. Öyle ki, öncü tavırları onları değişimin ta kendisi haline getiriyor.

www.datassist.com.tr