2023 Nobel Ekonomi Ödülü sahibini buldu

2023 Nobel Ekonomi Ödülü'nü, kadınların iş gücündeki yerine ilişkin çalışmalarından dolayı Harvard Üniversitesinde görevli Amerikalı Profesör Claudia Goldin kazandı.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Nobel Ekonomi Ödülü'nün "kadınların iş gücü piyasasına etkilerine ilişkin anlayışı ilerletmesi"nden dolayı Amerikalı Profesör Claudia Goldin'e verildiği açıklandı. Açıklamada, Goldin'in iş gücü piyasasındaki cinsiyet farklılıklarının temel etkenlerini ortaya çıkardığı belirtildi.

Goldin'in, "kadınların gelir durumu ve iş gücü piyasasına katılımları"na dair yüzyılları bulan tarihçesi konusunda ilk kapsamlı çalışmayı yaptığı vurgulandı. Açıklamada, çalışmanın, geçmişten bugüne kadınların iş gücüne katılımında görülen değişikliğin yanı sıra "cinsiyetler arası gelir dağılımındaki adaletsiz uçurumun" temel sebeplerini da ortaya koyduğu ifade edildi.

Goldin'in, ele aldığı dönem boyunca kadınların iş gücü piyasasına katılımının yükselme eğiliminde olmadığını, bunun yerine U şeklinde eğri oluşturduğunu ortaya koyduğu kaydedildi. Açıklamada, Goldin'in bu durumu, kadınların ev ve aile sorumluluklarına ilişkin yapısal değişim ve gelişen sosyal normların sonucu olarak açıkladığı bildirildi.

Claudia Goldin kimdir?

1946'da ABD'nin New York kentinde dünyaya gelen ekonomi tarihçisi ve çalışma ekonomisti Claudia Goldin, lisansını Cornell Üniversitesi'nde, doktorasını Chicago Üniversitesi'nde tamamladı.

ABD Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosuna (NBER) bağlı "Ekonomide Toplumsal Cinsiyet Eşitliği" grubunun eş direktörlüğü görevini yürüten Goldin, 1989-2017 yıllarında NBER'deki "Amerikan Ekonomisinin Gelişimi" programının direktörlüğünü yaptı.Goldin, ekonomide kadınların istihdamı ve kadınların gelirleri üzerine tarihsel çalışmalarıyla tanınıyor.

Harvard Üniversitesi'nde çalışmalarına devam eden 77 yaşındaki Goldin, 2009'da Elinor Ostrom ve 2019’da Esther Duflo'nun ardından bu ödülü alan üçüncü kadın oldu. 2022'de ödülü Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig kazanmıştı. 2022 Nobel Ekonomi Ödülü'nü "bankalar ve finansal krizler konusundaki araştırmalarından" ötürü Amerikalı ekonomistler Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig kazanmıştı.

Bernanke, Diamond ve Dybvig'in ekonomide ve özellikle finansal krizler sırasında bankaların rolüne ve finansal piyasaların nasıl düzenleneceğine ilişkin kavrayışın önemli ölçüde gelişmesini sağladığı belirtilmişti.

Üç ekonomistin çalışmalarının, finansal krizlerin toplum için keskin sonuçları olan uzun dönemli bunalımlara dönüşme riskini azalttığına işaret edilmişti. 2021'de ödül, çalışmalarıyla "ampirik araştırmayı kökten değiştiren" ekonomistlere verilmişti2021 Nobel Ekonomi Ödülü'nü ekonomistler David Card ile Joshua D. Angrist ve Guido W. Imbens kazanmıştı.

Kanadalı çalışma ekonomisti Card'ın, "çalışma ekonomisine ampirik katkılarından", Angrist ve Imbens'in "nedensellik ilişkilerinin analizine metodolojik katkılarından" ötürü 2021 Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldüğü duyurulmuştu.

Üç ekonomistin çalışmalarının, emek piyasasına ilişkin yeni anlayışlar geliştirilmesini sağladığı, neden sonuç ilişkisi açısından doğal deneylerden ne gibi sonuçlar çıkarılabileceğini gösterdiği, yaklaşımlarının diğer alanlara da yayıldığı ve ampirik araştırmayı kökten değiştirdiği belirtilmişti.

Nobel Ödülleri hakkında

İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor. Bunlara ek Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969'da takdim edildi.

Nobel Ödülleri, her yıl, Alfred Nobel'in öldüğü 10 Aralık'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor. Ödüllerin, 1901'deki başlangıcından bu yana verilmediği bazı yıllar da oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu Birinci ve İkinci Dünya savaşları sırasında gerçekleşti. Ödül törenleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021'de de yapılamamıştı.