Açık kapalı fatura sorunu devam ediyor

Türk Ticaret Kanunu ile  Vergi Usul Kanununda hüküm altına alınan faturanın ticari hayatımızın en çok kullanılan ve dolayısıyla kendisinden en çok söz edilen belge olduğu kuşkusuz. 

Türk Ticaret Kanununda “açık fatura” ve “kapalı fatura” konuları hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kavramlar “ ticari örf ve adet” hukukunun gelişimiyle doğmuştur. Ve netice olarak zaman içerisinde bir örf ve adet kuralı halini almıştır. Ancak bu konuda Mahkemelerimizde pek çok dava bulunmaktadır.

Ticari hayatımızda,
- “Açık Fatura” deyimi, bedeli ödenmemiş fatura,
- “Kapalı Fatura” deyimi, bedeli ödenmiş fatura
anlamında kullanılmaktadır.

Ankara Ticaret Odası tarafından alınan 21.12.1948 tarih ve 6 no lu teamül kararında “açık – kapalı fatura” konusuna “ Ticarethane tarafından satışı yapılan mallara ait fatura muhteviyatı alıcı tarafından ödendiğinde, bayi tarafından faturanın altına damga pulu yapıştırılarak tarih, ticarethane klişe ve mührü ile birlikte selahiyattar olan tarafından imza edilerek pul iptal olunur. Bu şekilde faturaya bedeli alınmış ( kapanmış, akide edilmiş) fatura denir. İfadeleri ile çözüm getirilmiştir.

Ankara Ticaret Odası tarafından alınan bu karar ile açık/kapalı fatura konusunda teamül oluşmuştur.        

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından İstanbul Ticaret Odası’na hitaben yazılan 03.04.2009 tarih ve 1879 sayılı yazıda 

“Bilindiği üzere, Türk Ticaret Kanununda '"açık fatura" ve "kapalı fatura" konuları hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kavramlar "ticari örf ve adet" hukukunun gelişimiyle doğmuştur. Buna göre, peşin olan satışlarla veresiye satışları birbirinden ayırt etmek üzere başlatılan "açık fatura" ve "kapalı fatura" uygulamaları zaman içerisinde bir örf ve adet kuralı halini almıştır,

Bu kapsamda. Bakanlığımıza yapılan başvurularda; açık faturadan. fatura bedelinin ödenmediği, kapalı faturadan ise; fatura bedelinin ödendiği anlaşılması gerektiği hususundaki örf ve adet talepleri Bakanlığımızca uygun görülmüştür. Nitekim, Yargıtay'ın bir çok kararında açık fatura - kapalı fatura kavramı kabul edilmiş, açık faturanın bedelinin ödenmediğine, kapalı faturanın da bedelinin ödendiğine karine teşkil edeceği görüşü benimsenmiştir.“ görüşüne yer verilmektedir. 

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın söz konusu yazısında belirttiği görüşler çok açık ve hiçbir yoruma ihtiyaç göstermeyecek kadar net dir.  Bakanlık burada Türk Ticaret Kanunu’nun “Örf ve Adet” hükümleri çerçevesinde konuyu açıklık getirmenin yanında Bakanlığın  kendisine yapılan başvurularda açık faturadan, fatura bedelinin ödenmediği, kapalı faturadan ise fatura bedelinin ödendiğini kabul ettiğini belirtmektedir.