Aklama ve futbol: Lazio örneği
Ali Kemal Yıldırım/ Bankacı
Suç gelirlerinin aklanmasıyla futbol sektörü arasındaki ilişkileri inceleyen ve FATF (Mali Eylem Görev Gücü) raporunu temel alan "Futbolu yeniden düşünmek" konulu yazıda (DÜNYA Gazetesi, 24.07.2009) aşağıdaki saptamada bulunmuştuk.
"Suç gelirlerine meşruluk kazandırılmasına yönelik faaliyetlerden oluşan aklama sürecinde; suç gelirinin, değerini mümkün olduğu kadar koruyacak, yetkililerin dikkatini çekmeyecek ve mali sistem içinde bu paraların kullanımını artıracak başka varlıklara dönüştürülmesi hedeflenir. Finans kuruluşlar, emlak piyasası gibi aklama amaçlı olarak kullanılan sektörler üzerinde kamu otoriteleri incelemelerinin artması gibi nedenlerle aklayıcılar yeni yöntemleri yürürlüğe sokmaktadırlar. Haber ve araştırmalar bize çok çeşitli yöntem ve ürünler arasına futbolun da karıştığını göstermektedir."
Yazıda aklamanın sadece futbol kulüpleriyle sınırlı kalmadığı, konunun tüm futbol sektörünü kapsadığı belirtilmiş olup bu hususta futbol kulüplerinin şirketleşmeye başlamış olmaları, hisse sahipliği, bahis işlemleri, yayın hakları vs. ön plana çıkarılmıştır.
Camorra ve Lazio
İtalya'da kaçakçılık, şantaj, kumar ve seks ticareti başta olmak üzere sayısız yasa dışı işe adı karışan Napoli mafyası Camorra isimli örgütün Seri A Ligi takımlarından Lazio'yu alma girişimi 'Kırık Kanatlar' isimli bir operasyonla ortaya çıkarılmıştır. Soruşturmalar ise halen devam etmektedir.
2006-2007 verilerine göre, İtalya futbol gelirleri bakımından (1.163 milyon Euro) Avrupa'da İngiltere (2.273 milyon Euro), Almanya (1.379 milyon Euro), İspanya'nın (1.326 milyon Euro) ardından 4. sırada yer almaktadır. Maçlarını 82.656 kişilik Roma Olimpiyat Standı'nda yapan, kuruluşu 1900 yılına dek uzanan Lazio ise bu ligin önemli takımları arasında yer almaktadır.
Takip edenler 11.11.2008 tarihinde Türkiye'de de "Gomorra" adıyla vizyona giren 2008 yapımlı filmden Camorra örgütünün filme konu edildiğini hatırlayacaklardır. Organize suç örgütü Camorra yasa dışı uyuşturucu ve silâh trafiği ya da haraç almanın yanında her sektörde faaliyet göstermektedir. Bu sebeple futbola da elini uzatmış olması şaşırtıcı olmamalı.
İtalya'nın en geniş suç örgütü olarak gösterilen Camorra'nın kendi içinde 150'den fazla grubu barındırdığı yaklaşık 7.000 üyesi olduğu tahmin edilmektedir. İtalya'da gündem olan cinayetlerinin sayısı son derece fazladır. Örgütün siyasal bir amacının bulunmadığı söylenebilir.
Neden futbol?
Önceki yazımızda da belirttiğimiz üzere futbol sektörüne girmek kolaydır. Sporcu ya da profesyonel yönetici olmanız gerekmez. Dernek başkanı da olunabilir. Şirket sahibi de. Aklayıcıların iştahı artıracak ölçüde yüksek rakamlar söz konusudur. Stadyum gelirleri, televizyon hakları, sponsorluklar ve diğer ticari gelirler (lisanslı ürünler gibi) çok önemli tutarlara ulaşmıştır,
Yasal olmayan işlemlerin diğer sektörlere göre raporlanma ihtimali daha düşüktür. Sponsor desteğinin kaybedilmesi ve kulübe zarar verme ihtimali yasa dışı faaliyetlerinin ortaya çıkarılmasının önüne geçer.
Aklayıcılar açısından maddi olduğu kadar maddi olmayan getiriler de önem ifade eder. Ne kadar yasa dışı faaliyetlere karışmış olsa da futbol piyasasında önemli bir aktör olarak yer alınması o kişiye ya da gruba iyi bir toplumsal yer edinmesini sağlamaktadır.