Amerika'ya ilişkin son ekonomik panorama

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

Dr. Ender Aykut YILMAZ

Globalizasyon ve ekonomik entegrasyon sonucu birbirine son derece bağımlı hale gelen piyasalarda, ABD gibi küresel ekonominin en önemli aktörüne ilişkin gelişmelerin izlenmesi ve değerlendirilmesi, küresel toparlanmanın seyri hakkında bilgi sahibi olabilmek açısından önemli hale geliyor.

2010 yılının ilk çeyreğinde %3.7 oranında büyüyen ABD ekonomisi, nisan - haziran döneminde ise ancak %1.6'lık bir büyüme sergileyebildi. ABD'nin içinde bulunduğu yoğun resesyon sürecinden çıkış için, sergilenen mevcut büyüme rakamlarının yeterli bir seviyede olduğunu söylemek oldukça zor. Büyümede ortaya çıkan bu yavaşlama, ağırlıklı olarak ithalattaki artıştan kaynaklanıyor.

İşsizlik şu an için ABD'nin çözemediği bir diğer önemli sorun olmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra, çalışan kesimdeki işsiz kalma korkusunu da unutmamak gerekir. Nobel ekonomi ödülü sahibi Prof. Krugman, işsizliğin mevcut seviyenin üzerine çıkmaması için, ikinci çeyrekte %1.6 olarak gerçekleşen büyümenin, en az %2.5'ler seviyesinde olması gerektiği öngörüsünde bulunuyor. Ekonominin canlanması, işsizliğin azalması ve büyümenin hızlanması için özel tüketimin artması bekleniyor, fakat bu bir türlü gerçekleşmiyor. Gelirlerine nazaran yüksek harcama oranlarıyla bilinen Amerikan halkında, artık bireysel tasarruf ön plana çıkıyor.

Ekonomik göstergelerin bu şekilde seyretmesi, açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme rakamını çok önemli hale getiriyor. Büyüme verilerine ilişkin negatif sinyaller gelmesi halinde, "ikinci dip" senaryosunun gündeme gelme ihtimali bir hayli yüksek olacak.

 Bu aşamada FED in ABD ekonomisine yönelik olarak atacağı adımların önemi bir kat daha artıyor.  FED Başkanı Bernanke, 2010 un ilk altı ayına ilişkin para politikası raporunun Kongreye sunumunda, Amerikanın ekonomik görünümünü "olağandışı belirsiz" (Unusually Uncertain) olarak nitelemişti.

Jackson Hole'da her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen sempozyumda Bernanke, ekonomik toparlanma sürecinin beklenen şekilde ilerlemediğini ve FED kaynaklı desteklerin sürdürüleceğini belirtti. Destek yöntemini de, FED bilançosunun büyütülmesi, tahvil alımı yolu ile parasal genişlemeye gidilmesi olarak açıkladı. Daha önce 1.7 trilyon dolarlık sorunlu mortgage tahvillerini alarak bilançosunu büyüten FED, şimdi reel sektörü aynı yolla destekleyecek.

Önümüzdeki dönem ABD ekonomisi açısından sürprizlere açık görünüyor. ABD için uygulanması gereken en doğru para politikasının ne olduğunu söylemek hiç de kolay değil. Bekleyip gelişmeleri izlemek en doğrusu.

Ufak bir anekdot; Bernanke'nin Kansas Merkez Bankası'nca organize edilen sempozyumda yaptığı konuşma, piyasaların pozisyon alması ve beklentilerin yönlendirilmesi açısından önemli bir işleve sahipti. Parasal gelişmelere böylesine yön veren yapıdaki toplantılar için genelde küçük kasabalar tercih edilmektedir. Sempozyumun gerçekleştirildiği Jackson Hole ün, Wyoming Eyaleti'nin küçük bir dağ kasabası olmasının yanı sıra, uluslararası ödemeler sistemi kurallarının imza altına alınması gibi önemli bir olaya da, New Hampshire Eyaleti'nin küçük bir kasabası olan Bretton Woods ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca, global bazda gündem belirleme konusunda, etkisi hiç de azımsanamayacak toplantılarının gerçekleştirildiği, Alplere sırtını dayamış bir dağ kasabası olan Davos'u da unutmamak gerek.