Antepfıstığında sorunlar kurulacak konseyle aşılır

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Ahmet ADALI / GÜNEYDOĞUBİRLİK Genel Müdürü

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük kültür, prestij ve ihracat ürünlerinden biri olan ve Gaziantep'in kendi adıyla anılan tek ürünü Antepfıstığı gereken ilgi gösterilmesini bekliyor. 2000 yılına kadar üretimi devlet tarafından Güneydoğubirlik aracılığıyla desteklenen, yıllık 150 bin tonluk üretim ve yaklaşık 650 milyon dolar gelir potansiyeli ile bölge illerinin geçim kaynağı olan antepfıstığında da sorunların çözümü için Ulusal Turunçgil, Pamuk, Zeytinyağı ve Fındık Konseyi gibi konsey kurulmalı.

Sektördeki sorunlara çözüm önerileri

1-Antepfıstığının Ürün Bazlı Destekleme Sistemi (Telafi Edici Ödeme-Prim Sistemi) kapsamına alınması

Türkiye'de yaklaşık 45 milyon adet antepfıstığı ağacı vardır ve bunların yüzde 64'ü meyve vermektedir. Bunların dışında doğal florada 70 milyon adet aşılanmaya uygun yabani ağaç olduğu belirtilmektedir. Antepfıstığı üretiminin desteklenmesi halinde, ülkemizde bulunan yaklaşık 70 milyon adet yabani ağacın aşılanmasına ve 2-3 yıl içerisinde ticari manada ürün vermesi imkan yaratacaktır. Bunun yüzde 50 oranında gerçekleşmesi halinde bile hem ülkemiz açısından yaklaşık 600 milyon dolarlık bir ekonomik değer yaratılacak,hem ihracat piyasası için peryodisitenin olumsuz etkilerini giderilecek hem de üreticilerimizin gelirinin ve hayat standardının artırılması yönünde büyük bir katkı sağlayacaktır

Bu konu bir tek kamu maliyesi açısından değerlendiğinde ise; Antepfıstığı üretiminin ciddi bir kısmı iç piyasada kayıt dışı olarak alınıp satılmaktadır. Bu durum hem haksız rekabete ve vergi kaybına sebebiyet vermekte hem de sektörde kurumsallaşmayı olumsuz yönde etkilemektedir. Prim ödenmesinde, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) üzerinden üretim ve ürün satış belgeleri istendiği için, üretim,işleme ve satışla ilgili tüm harcamalar kayıt altına alınmış,kayıtlı ekonomi genişletilmiş ve ödenecek primden daha fazla vergi alınmış olacaktır.

2- Ulusal Antepfıstığı Konseyi'nin kurulması

5488 sayılı Tarım Kanunu'nda belirlenen ulusal tarım politikaları çerçevesinde çalışmalar yapmak üzere Ulusal Antepfıstığı Konseyi kurulması yönündeki çalışmaları başlatmak üzere Güneydoğubirlik gönüllü olarak tüm iş işlemlerle sekretarya ve diğer hizmetleri yürütmeye talip olmuş ancak birliğimizce aylar önce yapılan müracaata rağmen Tarım Bakanlığımız'ca Ulusal Antepfıstığı Konseyi Yönetmenliği henüz hazırlanmamıştır. Ülkemizde Ulusal Turunçgil, Pamuk, Zeytinyağı ve Fındık konseyleri kurulmuştur..Elde edilen bilgilere göre Tarım Bakanlığımızca Ulusal Antepfıstığı Konseyi kurulması yerine, Antepfıstığının yerfıstığı, badem, ceviz, kabak çekirdeği, ay çekirdeği vs. ürünlerle birlikte kurulacak bir konseyde yer almasının düşünüldüğü ve yönetmenlik hazırlanmamasının da en büyük sebebinin bu olduğu sanılmaktadır. Antepfıstığı dünyada resmi olarak ülkemizdeki bir şehrin adıyla bilinen çok az üründen birisidir. Ulusal bir antepfıstığı politikası oluşturulması bakımından çok büyük bir önem arz eden Ulusal Antepfıstığı Konseyi'nin kurulamaması yaklaşımı, hükümetimizce Bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi ve kırsalda yaşayan dezavantajlı grupların içinde bulundukları ekonomik,toplumsal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştiği çabalarla örtüşmemektedir.

3- Antepfıstığının lisanslı depoculuk kapsamında olması

Antepfıstığı üretiminin büyük bir kısmı küçük çiftçilerimiz tarafından yapılmaktadır. Hasat sezonunda üreticilerin büyük bir kısmı ürünlerini pazara getirmekte ve arz fazlalığından kaynaklanan düşük fiyat seviyelerinde ürünlerini satmaktadırlar. Hasadı izleyen 2-3 ay sonra ise fiyatlar yükselmekte ve bu yüksek fiyat seviyesinin üreticilerimize hiçbir faydası olmamaktadır. Üreticilerimizin ürünlerinin emniyetli depolanması ve kalitesinin korunması ve bu ürünleri karşılığında makul şartlarda kredi kullanabilmeleri ve ürünlerini daha uygun piyasa koşullarında satabilmelerine imkan yaratması açısından 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu çok önemlidir. Ancak antepfıstığının lisanslı depoculuğa konu olabilmesi için, lisanslı depoculuk kapsamında depolanacak antepfıstığının sınıf ve derecesinin tespiti ve buna ilişkin standardın belirlenmesi hususunda Güneydoğubirlik tarafından birkaç yıl önce TSE'ye yapılan müracaata ilişkin bir gelişme de olmamıştır.