Asgari ücret tarifesi Gümrük Birliği Anlaşması’nın 81. maddesine aykırı

İHAP SUBAŞI / Subaşı Gümrükleme

Gümrük müşavirliği hizmetlerinde alınan ücret son günlerde sık sık gündeme gelmeye başladı. Israrla bir taban fiyat, asgari ücret belirlenmesi yönünde bazı kesimlerce baskı kurulmaya çalışılıyor. Halbuki bu Avrupa Birliği (AB) Gümrük Anlaşması’na aykırı bir durum. Nitekim AB asgari ücret uygulamasının serbest rekabeti engellediği görüşünde. Bunu da Gümrük Birliği Anlaşması’nın 81. maddesinde belirtmekte. 81. madde AB çerçevesinde serbest rekabeti engelleyen tüm faaliyetlerin tespiti ile bu konuda yasakları içeren madde. Örnek verirsek, İtalya’da böyle bir uygulama vardı. İtalya kanunlarla gümrük müşavirlerinin gümrük hizmetlerinden alıcağı ücretleri belirlemişti. İtalya’da kanuna uymayan müşavirlere ise Gümrük Bakanlığı tarafından verilen idari para cezaları öngörülmekte idi. AB Komisyonu 1993’te İtalya’nın gümrük müşavirlerinin uyguladığı minimum hizmet bedeli uygulamasını AB Anlaşması’nın 81. maddesine aykırı bularak para cezası vermeden yasakladı. İtalya'nın AB Komisyonu’nun kararına itirazı üzerine görülen dava da 18 Haziran 1998 tarihli Ardino devam emsal olarak kabul edilerek, gümrük müşavirlerinin uyguladıkları minimum hizmet bedeli uygulamasını AB Anlaşması’na aykırı bulunup uygulamaya son verilmiştir. Demek ki, Avrupa Birliği ücret politikasını, serbest rekabet şartlarına göre ayarlamış. Bu rekabet ticaretin genel kuralı idi.

AB’nin 81. maddesi diğer meslek gruplarına yönelikte var. Mesela, minimum hizmet uygulaması 81. maddeye göre müsait olan avukatlık hizmetlerine 2006’da kısıtlama getirildi. Kısıtlamanın gerekçesi avukatlık bürolarının a vukat olmayanlarca meslek kollarının hizmet vermeleri oldu. bu örnekleri çoğaltabiliriz.

- Belçika’da Mimarlar ve Mühendisler Odası'nın uyguladığı hizmet bedeli, uygulamasına AB tarafından verilen nota ile son verildi.

- 1996’da ise AB Komisyonu taşımalarınca uyguladığı asgari hizmet bedeli uygulamasına para cezası vererek uygulamadan kaldırıldı.

Bizdeki uygulamalara gelince; yakın bir zaman dilimi içinde rekabet kuralları ortadan kaldırılmıştır. Bu usul ve tatbikat Maliye’nin vergi çarkına da zarar vermiştir. Gümrük müşavirliği bir hizmet sektörü olarak birçok kanun, kararname ve yönetmelik, Borçlar Kanunu gibi keza ceza kanunlarıyla mücehhez bir fasit daire içinde hareket sahası bulur. Diğer yönden mesleğin başkaca saymakla bitmez çalışma koşulları vardır. Gümrük Kanunu başlı başına hukuk ve gümrük kurallarının yasa içerisinde işlemesine olanak tanır.

Gümrükte yasalar eksiksiz, gümrük hukukuna göre işler. Gümrükte, kaçakçılık hiçbir zaman ‘Kaçak’ kelimesi ile anılmaz olması gerekir. Çünkü gümrüklerde beyan edilen bir malın kaçağı olmaz, usulsüzlük ve hata olur. Tabii ki, olayın düzenli eşyaya yanlış tarife ve istatistik verilerek hem rejimden ve hem vergiden kaçırılması planlamasına işin şekli değişir. Her şeyden evvel, niyet ve kasıt işin esasıdır.

Dernek değil oda ile temsil edilmeli

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na da yazdık; Gümrük ve Dış Ticaret Bakanlığı olsun diye. Dinleyenimiz olmadı... Gümrük çok kişinin basite indirgediği, halbuki geniş kanun, kararname ve yönetmeliklerle işleyen bir sektördür. Biz bu sektörü iyi organize edip, yönlendirememişizdir. Bir zamanlar Maliye güdümüne verdiğimiz bu sektörü ortadan bile kaldırmayı düşündük. Bugünde ücretleriyle uğraşmak yerine bu sektörü bir türlü ‘dernek’ten ‘oda’ statüsüne taşımamız gerekmektedir. Bazı mahfiller bu oluşumu olmaması için baltalamakta bir türlü gerçekleşmesini istememektedirler. İşin esası “Gümrükler” bir ulusun var olma sebebidirler. Gümrüksüz bir millet olması mümkün değildir.