Bakır düşecek ama çökmeyecek!

Evrim KÜÇÜK

İSTANBUL - Merkez bankalarının sağladığı teşvikler nedeniyle analistler bakır fiyatlarının bu yılın son çeyreği ve 2013 yıldaki seyri konusundaki aşağı yönlü beklentilerini hafifletti ancak analistler Çin ekonomisi üzerindeki belirsizliklerin fiyatların hızlı bir şekilde toparlanması önünde engel oluşturabileceğini düşünüyor. Metal işlemcileri ve madencilik şirketlerinin yetkililerine göre bakır fiyatları, dünyanın önde gelen ekonomilerindeki belirsizlik nedeniyle gelecek yıl gerileyecek ancak arz sıkışıklığı nedeniyle fiyatlarda bir çöküş olması beklenmiyor.

Metal endüstrisinin Londra Metal Borsası'nda (LME) gerçekleştirdiği yılın en büyük buluşmasında dünya ekonomisi üzerinde asılı duran üç bulut konuşuldu; Çin'de iktidar değişikliği, ABD seçimleri ile ülkede yaklaşan mali uçurum ve Euro Bölgesi'ndeki borç krizi. Toplantıda konuşan dünyanın en büyük bakır madeni Codelco'nun CEO'su Thomas Keller, bu belirsizliklerin bakır fiyatlarında oynaklık yaratabileceğini söyledi. Ancak Keller, güçlü bir oynaklık dışında fiyatlarda sert bir düşüş beklemediklerini ifada etti. İşlemciler de ortalama bakır fiyatının gelecek yıl 2012'nin altında kalacağını düşünüyor. İşlemcilere göre bakır fiyatları 7 bin-8 bin dolar/ton aralığında seyredecek ama diğer metallerden daha iyi performans gösterecek. Noble Group'un Metal Bölümü Başkanı Mark Hansen de, bakır arzındaki artışa dikkat çekerek, fiyatların gelecek yıl ortalama 7 bin 200 dolar olacağını öngördü.

Geçtiğimiz hafta cuma günü Çin'in, büyük çaplı teşvik düşünmediğini bildirmesinin etkisiyle gerileyen bakırda, düşüş bu haftada da sürüyor. Japonya'nın ihracatının Mart 2011'deki depremden bu yana en büyük düşüşü göstermesinin küresel büyümeyle ilgili kaygı doğurması bakırı fiyatlarını dün aşağı çekti. Bakır fiyatları gün ortasında yüzde 0.8'lik kayıpla 7 bin 953 dolara geriledi. LME'de üç ay vadeli bakırın fiyatı temmuzda 7 bin 219 dolarla 2012'nin en düşük seviyesini görmüştü.

2011'deki fiyatların yüzde 9 altında

Reuters'in 27 piyasa katılımcısıyla yaptığı ankete göre bakırda kötümserlik önceki aylara göre azalmış durumda. Ankete katılanlar bakırın tonun bu yıl ortalama nakit fiyatının 8 bin 19.80 dolar olmasını bekliyor. Fiyatların gelecek yıl ise 8 bin 267.30 dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Anket, temmuz ayına göre beklentilerin iyileştiğini gösteriyor. Yine de 2012 tahmini Londra Metal Borsası'nda (LME) 2011 yılındaki fiyat ortalamasının yüzde 9 altında. Endüstriyel metaller ABD, Japonya ve Çin merkez bankalarının verdiği desteklerle üçüncü çeyrekte yükselmişti. Çin'in eylül ayında açıkladığı 150 milyar dolarlık altyapı yatırımı da emtia piyasalarına destek olmuştu. Barclays Capital analisti Nicholas Snowdon, bugüne dek emtia fiyatlarında yaşanan rallinin hem ABD hem de Avrupa'daki para politikalarının etkisiyle yaşandığını, bu başlıca ekonomik alanlar ve Çin'de ekonomik verilerde iyileşme meydana gelmesi halinde etkili bir yükseliş yanabileceğini söyledi. Snowdown, "Temel beklentimiz Çin'de ekonomik faaliyetlerin belli bir süre sonra iyileşeceği yönünde fakat aşağı yönlü riskler mevcut" diye ekledi.

Natixis emtia araştırma bölümünden Nic Brown, merkez bankalarının teşvikleri nedeniyle metal fiyatlarında yılın üçüncü çeyreğinde yaşanan ralliyi hatırlattı ancak bunun talepteki artışın bir yansıması olmadığını vurgulayarak sürdürülebilir bir yükseliş olmadığının altını çizdi. Çin'de talepte görülen azalmaya karşın üretimin bu yıl talebin 162 bin ton altında kalması bekleniyor. Temmuz ayındaki beklenti 168 bin 500 tondu. Bu arada, yeni projelerin devreye girmesinin üretimi canlandırmasıyla 2013'te 22 bin 500 ton fazla oluşması bekleniyor.

Alüminyum fiyatları 2013'te yükselecek

Ulaştırma ve paketlemede yoğun olarak kullanılan alüminyum için bu yıl ortalama spot fiyat beklentisi 2.051 dolar/ton. Gelecek yıl alüminyum fiyatlarının 2.195 dolara tırmanması bekleniyor. Bu yıl piyasada oluşması beklenen 500 bin ton alüminyum arz fazlasının da 2013'te 450 bin tona gerileyeceği tahmin ediliyor. Analistlere göre, arz fazlası dikkate alındığında gözler gelecek yıl üreticilere çevrilebilir fakat onların da arz fazlasını daraltmak için önemli bir adım atması beklenmiyor.

Kurşun, 2013'te endüstriyel metallerin lideri olacak

Kurşun, 2013'te endüstriyel metallerin lideri olacak

Bu yılın üçüncü çeyreğinin en iyi performans gösteren metali kurşun, artan tüketime rağmen madenlerin büyümesinin hız kesmesi nedeniyle son yedi yılın en büyük arz açığıyla karşı karşıya.

Morgan Stanley'nin tahminlerine göre, gelecek yıl kurşun madenlerindeki üretim sadece yüzde 5.7 ile 2009 yılındaki resesyondan bu yana en düşük hızla artacak. Bunun neticesinde arzın talebin 47 bin ton altında kalması bekleniyor. Bloomberg'in 10 analistten aldığı tahmine göre, şu sıralar tonu 2 bin 80 dolar civarında satılan kurşun fiyatları 2013'ün son çeyreğinde 2.425 dolar/tona yükselecek. Yani kurşun fiyatlarının geçtiğimiz üç aydaki fiyatların yüzde 22 üzerine çıkması bekleniyor. Kurşun fiyatlarındaki artışın diğer sanayi metallerini aşacağı düşünülüyor. 2015'e kadar sürmesi beklenen arz açığının sebebi Morgan Stanley'e göre mobil telefon kulelerinden arabalara kadar her şeyde kullanılan batarya tüketiminin artması. BNP Paribas, endüstriyel bataryalarda kurşun kullanımının bu yıl yüzde 10 artacağını tahmin ediyor. Uzmanlara göre, çinko ve nikeldeki arz fazlasına karşın
kurşunda artan açık, fiyatlarda yukarı yönlü bir baskı oluşturarak gibi görünüyor. Kurşun fiyatları bu yıl Londra'da yüzde 8 yükselerek 2 bin 201 dolara çıktı. Buna karşın altı temel metalin izlendiği LMEX endeksi sadece yüzde 4.9 artış gösterdi.