Bankalara "yönetim beyanı" zorunluluğu
Dr. Ender Aykut YILMAZ
Günümüz bankacılık faaliyetlerinin yürütülmesinde bilgi sistemlerinin önemi, her geçen gün artmaktadır. Banka bilgi sistemlerinin doğru bir şekilde yönetilmesi, izlenmesi ve denetlenmesi, bankacılık sektörünün faaliyetlerini gelişen bir şekilde sürdürebilmesi için vazgeçilmezdir.
Dünyada bankacılık otoriteleri, bilgi sistemlerinin denetimine yönelik olarak birçok yeni düzenlemeyi hayata geçirmektedirler. Ülkemiz bankacılık otoritesi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da, bu anlamda birçok düzenleme gerçekleştirmiştir. Dinamik bir yapıya sahip olan bu süreç, ortaya çıkan gereksinimler çerçevesinde şekillenmektedir. Ülkemizde, bilgi sistemleri denetimine ilişkin olarak, önümüzdeki yılın güncel konularının başında "Yönetim Beyanı" kavramı gelecektir.
Banka yönetim kurulları, 2011 yılından itibaren bağımsız bilgi sistemleri denetçilerine verecekleri "Yönetim Beyanı" ile birlikte, banka bilgi sistemleri ve bankacılık süreçleri üzerinde tesis edilmiş olan iç kontrollerin etkinliğine ilişkin güvence vereceklerdir.
Yönetim beyanı verme zorunluluğu bankacılık mevzuatımızda; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nca 13.01.2010 tarihinde yayımlanan "Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Banka Bilgi Sistemleri ve Bankacılık Süreçlerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik" in 33 üncü maddesinde ve 30.07.2010 tarihinde yayımlanan genelgede düzenlenmiştir.
Banka yönetim kurulları, "Yönetim Beyanı"nı, beyan ettikleri hususlara ilişkin yeterli kanıtlar beraberinde olmak koşuluyla bağımsız denetçilere sunacaklardır. Yönetim beyanına mesnet teşkil edecek çalışmaların yürütülmesinde iç sistemler birimleri, yani iç denetim, iç kontrol ve risk yönetimi birimleri görevli olacaklardır.
Yönetim beyanında yer alacak asgari hususlar;
- Yönetim kurulunun etkin ve yeterli bir iç kontrol sistemini banka bünyesinde tesis etme ve yürütme yükümlülüğü
- İç kontrol sisteminin inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulduğu
- İç kontrol sisteminin değerlendirilmesi sürecinde, bağımsız denetim kuruluşunca gerçekleştirilmiş bulunan çalışmaların kullanılmadığı
- Var olması halinde, iç kontrol sisteminde yer alan önemli kontrol eksikliklerine ilişkin bulgular ve bu bulguların düzeltilmesine yönelik olarak banka tarafından yapılan çalışmalar
- Kritiklik seviyesine ve dönem sonu itibariyle düzeltilmiş olmasına bakılmaksızın, iç kontrol sistemine ilişkin tüm eksikliklerin bağımsız denetçilere sunumu
- Önceki dönem bağımsız bilgi sistemleri denetimlerinde tespit edilen, fakat henüz banka tarafından düzeltilmemiş bulunan bulguların güncel durumu
şeklindedir.
Getirilmiş olan; Banka yönetim kurullarınca bağımsız denetçilere sunulacak yönetim beyanı uygulaması ile birlikte, banka faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamaya yönelik olarak kurulan iç kontrol mekanizmasına bir kez daha dikkat çekilmiş ve önemliliğinin altı çizilmiştir.