Bic'in "tükenmezlik" sırrı, evde üretim

Didem ERYAR ÜNLÜ

Tükenmez kalem, çakmak, atılabilir traş bıçağı alanında dünya devi olan Bic, üretiminin önemli bir kısmını Fransa'da gerçekleştiriyor. Hedef; maliyetleri düşürmek ve teknolojisini geliştirmek.

Bic tükenmez kalemler, çakmaklar ya da traş bıçakları, görevlerini tamamladıktan sonra çöpe giden, ucuz, ürünler. Yani, işgücü maliyetinin düşük olduğu ülkelerde kolaylıkla üretilebilecek türden ürünler. Oysa, üretimin yüzde 48'i hala Fransa'da gerçekleşiyor. Şirketin 9 bin 256 çalışanının yüzde 18'i, Fransa'da istihdam ediliyor. 23 fabrikasının 6 tanesi de yine Fransa'da.  
Bu arada şirketin cirosunun sadece yüzde 8'i Fransa pazarından geliyor. Aslında Bic, uluslararası pazarda en etkin Fransız markalarından birisi konumunda. 
Küreselleşmenin zirve yaptığı bir ortamda, üretimi gelişmekte olan ülkelere kaydırmamak ilginç görünebilir. Oysa bu, 1940 yılında Baron Marcel Bich tarafından kurulan Bic'in DNA'sında var.

İlk tükenmez kalemi üretmeyi hedefleyen Bich, Clichy'de bulunan fabrikasında başarıya gidecek bir tarihin ilk satırlarını yazmaya başladı. Bir diğer hedef, bu tükenmez kalemlerin ucuz olmasıydı.

Bich, öncelikle çok sayıda üretim yapabileceği makineleri bulmak için dünya turuna çıktı. 1954 yılında İtalya'ya; 1956'da Brezilya'ya; 1958'de ABD'ye gitti.
Tam 63 yıl sonra, Cristal, dünyada en fazla satılan tükenmez kalem konumuna geldi. Masada yuvarlanmasını engelleyen köşeli formu asla değişmedi; fakat mürekkebi çok daha kaliteli bir düzeye geldi. Ucundaki bilye ise, ülkelerin yazma kültürleri doğrultusunda farklılık gösteriyor.

Marcel Bich'in oğlu ve Bic Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Bich, "Bic, herşeyden önce Fransız sanayi tarihini temsil ediyor. Babamız Marcel Bich daha en baştan itibaren, yüksek kaliteli, fakat ucuz bir tükenmez kalem üretmek istedi. Bunu başarmak için üretimde otomasyona gittik. Bu sayede hem kaliteli, hem de çok sayıda üretir konuma geldik. Fiyat da minimum düzeye indi. Aynı şekilde, mühendislerimiz tarafından geliştirilen yüksek teknoloji sayesinde, fabrikamızda üretilen her bir çakmak 50 adet güvenlik ve kalite kontrolünden geçiyor" diyor.

Mürekkeplerin tamamı Fransa'da üretiliyor

Clichy'deki tarihi fabrika artık yok. 2000 yılında Marne-la-Vallée'de yeni bir fabrika kuruldu. Burada her gün 2 milyon adet tükenmez kalem üretiliyor. Kalemlerin yüzde 85'i Avrupa ülkelerine dağıtılıyor. Fabrikada aynı zamanda günde 8-12 milyon adet mürekkep kartuşu, tükenmez kalem ucu gibi yan ürünler üretiliyor. Fabrikada üretilen mürekkep hacmi ise 2.5 ton. Bu mürekkebin büyük bir bölümü, içinde Çin'in de bulunduğu birçok ülkeye ihraç ediliyor. 
Bu arada Bic tükenmez kalemlerinde kullanılan mürekkebin tamamı Fransa'da üretiliyor.

Metod, yalınlık, disiplin

1970'li yılların başında Baron Bic, temel prensiplerini "metod; yalınlık ve disiplin" olarak belirledi. Ve gerek tükemmez kalem, gerek çakmak, gerekse traş bışağında elde ettiği başarıyı bu üç prensibe bağlı kalarak yakaladı. Bugün çakmakların üretiminde en ileri otomasyon teknikleri kullanılırken, traş bıçaklarında nanoteknolojiden yararlanılıyor.
40. yıldönümünü kutlayan Bic çakmaklar, yüzde 48'lik pazar payı ile dünya lideri konumunda. Cristal tükenmez kalem gibi, Bic çakmaklar da, New York Modern Sanat Müzesi ve Paris'teki Centre Pompidou'nun sürekli koleksiyonları arasında yer alıyor.
Fransa'daki Redon fabrikasında  her gün 2.6 milyon adet üretim gerçekleşiyor. Bu rakam, dünya üretiminin yarısına denk geliyor. "Made in France" yaklaşımına olan bağlılık, verimliliği kesinlikle düşürmüyor. Hatta çakmaktaki karlılık oranı, lüks markaları kıskandırır nitelikte.

Herşeyi evde yapıyor

Rakiplerinden daha ucuz olmak; inovasyona devam etmek ve her zaman kar etmek için, işlerin mümkün olduğunca büyük kısmını "içerde" gerçekleştirmeyi tercih eden grup, üretim maliyetlerini de düşürmeyi başarıyor.
Entegre bir şirket olmayı tercih eden Bic, üretim sürecinde kullandığı makineleri, tükenmez kalem kalıplarını  kendisi üretiyor. Böylece üretim kalitesini yüksek tutmuş oluyor. Bic, aynı zamanda, kendi ürettiği teknolojiyi tüm dünyaya satıyor. 
Şirketin, üretimini hala Fransa'da gerçekleştirebiliyor olmasının sırrı da, işte bu know-how ve makinelerinin kalitesinde gizli.

Ekonomik model işgücü piyasasına dayanıklı

Bic'in ekonomik modeli, Fransa'daki işgücü maliyetine diğer sektörlere oranla daha az duyarlı. Son derece gelişmiş fabrikalarda, kaliteli işgücü istihdam eden şirket, önemli bir Ar-Ge ekibine de sahip.
Bic Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Bich, "Toplamda hergün, 25 milyon adet kırtasiye ürünü; 6 milyon çakmak; 10 milyon traş bıçağı üretiyoruz. Dünya genelinde tüketiciler bu ürünleri satın alıyor. Asya'dan gelen rekabet karşısında güçlü kalmak için verimliliğimizi artırarak, kaliteli üretime devam etmeliyiz" diyor.

Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Bich: Sanayisiz bir ülke, güçsüzdür"

Bic'in kurucusu Marcel Bich'in oğlu Bruno Bich, grubun Yönetim Kurulu Başkanı. Bich, Le Figaro'ya, ülkedeki "anti-business", yani iş ve yatırımı desteklemeyen ortama rağmen, neden üretime Fransa'da devam ettiklerini anlatmış:

* Ürünlerini tüm dünyada satan bir grup, Fransa'da üretmeye nasıl devam edebilir?

Bic, herşeyden önce Fransız sanayi tarihini temsil ediyor. Babamız Marcel Bich daha en baştan itibaren, yüksek kaliteli, fakat ucuz bir tükenmez kalem üretmek istedi. Bunu başarmak için üretimde otomasyona gittik. Bu sayede hem kaliteli, hem de çok sayıda üretir konuma geldik. Fiyat da minumum düzeye indi. Aynı şekilde, mühendislerimiz tarafından geliştirilen yüksek teknoloji sayesinde, fabrikamızda üretilen her bir çakmak 50 adet güvenlik ve kalite kontrolünden geçiyor. Asya'dan gelen rekabet karşısında güçlü kalmak için verimliliğimizi artırarak, kaliteli üretime devam etmeliyiz. Düşünülenin tersine, ürün kalitesini artırarak, maliyeti düşürürsünüz.

* "Made in France"ı korumanın neden önemli olduğunu düşünüyorsunuz?

Sanayisiz bir ülke, inanılmaz şekilde güçsüzleşir. Bir taraftan "made in France"ı korumak lazım, diğer taraftan da Fransız şirketlerinin uluslararası pazarlara yönelmeleri ni sağlamak.

* Fransa'da sanayinin güçlü ve zayıf tarafları nelerdir?

Fransa'nın en büyük gücü kaliteli işgücü ve mühendisleri. Zayıf yönlerine gelince; Burada işgücü maliyeti diğer ülkelere oranla daha yüksek. İstihdam piyasasında esneklik yok. Fransa "anti-business", iş ve yatırım fırsatı sağlamayan bir ülke olarak algılanıyor.

*   Sizce "Made in France"ı öne çıkaran en sembolik ürünler hangileri?

Michelin, L'Oreal, Danone, Essilor'un ürünleri tüm dünyada var ve her yerde en iyi olarak değerlendiriliyor.

Bic'in üretim sırrı

Bic, rekabette öne çıkmak için, dünyanın farklı bölgelerinde, farklı yazı kültürleri doğrultusunda, farklı tükenmez kalem uçları üretiyor. Tükenmez kalemlerde kullanılan bilyeler Fransa'da üretiliyor; ve grubun farklı ülkelerdeki fabrikalarına gönderiliyor. Bunun yanı sıra, tükenmez kalemlerde kullanılan mürekkebin tamamı Fransa'da üretiliyor.