Bir kötü bir de iyi haber

EKOFOBİ / Şant MANUKYAN 

Geçen yıl sakin duruşu ve Bernanke’nin görüşlerini tekrarlaması ile piyasanın hemen güvercin olduğuna hükmettiği Başkan Yellen Çarşamba akşamı bir anda şahin olarak nitelendirilmeye başlandı. Oysa Yellen’in FED içindeki tavrını Greenspan döneminden beri takip edenler açısından Yellen güvercin veya şahin olmaktan ziyade realistti, bunu daha önce de paylaşmıştım yine altını çiziyorum.

FOMC toplantısında neler olduğunu kısaca bir bakalım. Her şeyden önce FED son dönemde görülen yavaşlamanın soğuk hava kaynaklı olduğuna inanıyor. Ve ekonominin temel gidişatının işsizliği azaltacak bir yönde olduğu görüşünde. Önceki toplantılara, ki buradan kastım bir iki toplantı değil çok daha fazlası, oranla artık enflasyon ve işsizlik arasındaki risk terazisinin dengelenmeye başladığını düşünüyor. Daha önce hep işsizlik tarafında ağır basan terazi artık dengede. Bu önemli bir gelişme.  Yellen soru cevap kısmında bu tabloya fazla anlam yüklemememizi söyledi ancak kritik. Sıfır çizgisinde gördüğünüz FED politika faizleri. 2005 yılından başlayan kısa çizgi tüm ücretleri, 1990 yılından başlayan çizgi ise üretim ve mavi yakalıların ücretlerini gösteriyor. Dikkat ederseniz mavi yakalılarda ücretlerin yükselmeye başladığı göze çarpıyor. Bu yukarıda bahsettiğim enflasyon-işsizlik denkleminin artık neden işsizlik lehine değil de enflasyon açısından da çalışmaya başladığını gösteriyor.

Açıklamayı incelemeyi sürdürelim : 6.5%lik eşik kaldırılmış.Neden sorusunun cevabını verebilmek için neden 6.5% sorusunu cevaplamak gerekiyor. 6.5 çünkü FED işsizlik 6.0-6.5% bandına geldiğinde enflasyonist kıpırdanmalar olacağını düşünüyordu. Şayet yukarıda bahsettiğim ücret hareketi olmasaydı FED eşiği örneğin 5.5%’e indirmeyi düşünebilirdi. Ancak cari koşullarda bu hata olurdu ve FED bu hataya düşmedi.  Piyasaları korkutan bir gelişme daha önce 2015 yılının 2. yarısında yapılacak görünen ilk faiz artışının birinci yarıda yapılacak olması. Dahası Aralık toplantısında 2015 faiz seviyesi 0.75% görünürken bu kez üyeler 1.00% olarak görüyor. 2016 için ise bu oran 1.75% seviyesinden 2.25%e yükselmiş durumda.  Dolayısı ile FED yaptığı değişikliklerle kendi esnekliğini arttırırken piyasaların payına da volatilite düştü.

Bundan sonra her iyi veri piyasayı ürkütecektir. Aslında Bernanke FED’inden , yani her şeyin daha anlaşılır olduğu, Greenspan FED’ine, yani belirsizliğin daha yüksek olduğu, bir geri dönüş olduğunu söyleyebiliriz. Ancak açıklamanın tamamı negatif değil elbette.

Özellikle dikkatimi çeken bir cümleyi paylaşmak istiyorum. FED ekonomik koşullara bağlı olarak faizleri olması gereken seviyenin altında tutabileceğini söyledi. Bu ileride konuşabileceğimiz bir balonun öncü sinyalleri. Zira FED bir hata yaparak toparlanan ekonomiyi yeniden resesyona sokmaktansa yükselen enflasyona tahammül göstermeyi tercih edecektir.