Cemevi yaptırmak üzere dernek kurulabilecek
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, cemevi yaptırmak üzere dernek kurulabileceğine oy çokluğu ile karar verdi
ANKARA - Çankaya Cemevi Yaptırma Derneği hakkındaki kapatma davasını reddeden yerel mahkeme kararı onandı.
Yargıtay, cemevilerinin ibadethane olup olmadığının yargı kararıyla belirlenemeyeceğine karar vererek, cemevi yaptırmak üzere dernek kurulabileceğine hükmetti.
Ankara İl Dernekler Müdürlüğü'nün itirazı ile Cumhuriyet Başsavcılığı, tüzüğünde "cemevlerini ibadet yeri olarak" nitelendirdiği için Çankaya Cemevi Yaptırma Derneği hakkında kapatma davası açmıştı.
Dava süreci nasıl gelişti?
Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, davayı, "cemevlerini ibadethane" olarak niteleyen hükmün anayasanın 2. maddesine aykırılık taşımaması ve kanunlarla yasaklanmaması gerekçesiyle reddetmiş ve derneğin faaliyetlerine izin vermişti.
Karar savcılık tarafından temyiz edilince, dosyayı görüşen Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, mahkemenin kararını oy çokluğuyla bozmuştu. Yargıtay bozma gerekçesini, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın "633 sayılı Yasa ve düzenlemeler karşısında cami ve mescit dışında bir yerin ibadethane olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı" görüşüne dayandırmıştı.
Bozma kararının ardından tekrar görülen davada Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi, önceki kararında direnmişti.
Karar oy çokluğuyla onandı
Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesinin direnme kararı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nda görüşüldü. Kurul, davayla ilgili son kararını vererek, Çankaya Cemevi Yaptırma Derneği hakkındaki kapatma davasını reddeden yerel mahkeme kararını oy çokluğuyla onadı.
Kurul'un, tebligat eksiklikleri nedeniyle üç hafta önce gündemine aldığı dosyanın ilk görüşmesinde, Daire görüşünü savunacak üye bulunmadığı için dosya çekildi.
Dosyanın geçen haftaki Hukuk Genel Kurulu görüşmesinde ise karar almak için salt çoğunluk sağlanamadığından, dosya Hukuk Genel Kurulu'nun bugünkü görüşmesine kaldı.
Kurul'daki görüşmede, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) cemevleriyle ilgili son kararının, resmi tercüme olmadığı için incelenmediği ancak üyeler tarafından gündeme getirildiği bildirildi.
İbadethane olup olmadığı yargı kararıyla belirlenemez
Görüşmelerde Kurul kararının, "Bir yerin ibadethane olup olmadığı konusunda yargı kararları belirleyici olamaz. Herhangi bir yerin ibadethane olup olmadığını kişi kendisi belirler" görüşüne dayanarak alındığı kaydedildi.
Bu görüş doğrultusunda, Kurul'un, "cemevlerinin ibadethane olduğuna dair bir kabulde bulunulmadığı yalnızca cemevi açmak ve yaptırmak için dernek kurulabileceğini kabul ettiği ve bu yöndeki yerel mahkeme kararını onadığı" bildirildi.
Kurul çoğunluğunun, dernek tüzüğünde yer alan cemevi yaptırılmasına ilişkin maddelerin, 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına ilişkin Kanuna aykırı olsa bile "temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır" hükmünü içeren Anayasa'nın 90. maddesi gereği, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve diğer milletlerarası sözleşmelere aykırı olmadığına karar verdiği belirtildi.
Kurul'un gerekçesini, yaklaşık 1 ay sonra yazması bekleniyor.