Çiftçiye 5 yılda 567 milyon lira hibe desteği

ANKARA - Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2006 yılından beri uygulanan ve kırsal kalkınma yatırımlarına yüzde 50 hibe desteği sağlanan proje çerçevesinde çiftçiye 5 yılda yaklaşık 567 milyon lira hibe destek verildi.

Projenin uygulanmasından bu yana kırsal kesimde yapılan yaklaşık 600 milyon liralık yatırıma 327 milyon lira hibe destek verilen, ayrıca çiftçilerin, 239,4 milyon liralık tarımsal makine alması sağlanan projenin süresi bu yıl sona eriyor. Projenin 5 yıl daha uzatılmasına yönelik bu hafta sonunda değerlendirme toplantısı yapılacak.

Tarımsal ürünlerin ham olarak satılması yerine, işlenerek satılması, dolayısıyla çiftçilerin kazancının artırılmasına yönelik proje kapsamında, Türkiye'de ilk kez lazerli tesviye makinesi alınarak, çeltik üretiminde parsel büyüklükleri artırıldı. Ayrıca yine ilk kez proje kapsamında Türkiye'ye çeltikte fide dikim makinesi getirtildi.

Projeden verilen toplam 111 milyon lira hibe destek ile de 460 bin 451 dekar alanın basınçlı-damla sulama ile sulanması sağlandı.

Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü (TEDGEM) yetkililerinden edinilen bilgiye göre, 2006 yılında, Dünya Bankası'ndan sağlanan 57 milyon liralık destek ile 16 ilde başlatılan yüzde 50 hibe destekli Köy Bazlı Katılımcı Projesi'ne (KBKP) paralel olarak, genel bütçe kaynaklarından da "Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi (KKYDP)" 65 ilde uygulamaya konuldu.

Kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarımsal sanayi entegrasyonunun sağlanması, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi, kırsal alanda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması, basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması amacına yönelik projeler kapsamında, 2006 yılında 7,5 milyon lira hibe destek verilirken, projelerin uygulanmasına bağlı olarak, verilen hibe miktarı, 2007'de 97,3 milyon lira, 2008'de 136,2 milyon lira, 2009'da 309 milyon 588 bin liraya çıktı. Bu yıl için 210 milyon lira kaynak ayrılırken, bu tutarın 270 milyon liraya çıkarılması öngörülüyor.

Dünya Bankasından sağlanan destekle 2006-2007 yıllarında uygulanan KBKP, 2008'de genel bütçe kaynaklarından uygulanan KKYD projesi ile birleştirilirken, 81 ilde yürütülen söz konusu projeler kapsamında, bugüne kadar 57 milyon lirası Dünya Bankası kaynaklarından olmak üzere çitçiye toplam yaklaşık 567 milyon lira hibe sağlandı.

Proje kapsamında, kırsal kesimdeki 500 bin liraya kadar ekonomik yatırımlara, yüzde 50 oranında, 250 bin lira hibe destek veriliyor. Ayrıca, tarımsal makine alımlarındaki hibe oranı da yine yüzde 50 düzeyinde. Basınçlı sulama-damla sulama sistemleri kurulmasına yönelik yatırımlarda ise hibe oranı yüzde 75'e çıkıyor.

Ekonomik yatırım kapsamında, bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ürün işleme ve paketleme, tarımsal ürün depo-silo yapımı, sera yapımı, soğuk hava deposu yapımı ve basınçlı sulama yatırımları olmak üzere şimdiye kadar 1957 proje tamamlandı. Yatırım tutarı yaklaşık 600 milyon lira olan bu projeler için 327 milyon lira hibe ödemesi yapıldı.

Makineli tarıma destek

Projenin en önemli boyutunu, tarımda makineleşmenin, ekipman kullanımının artırılması ve çeşitlendirilmesi oluşturuyor. Hibe destek ile son teknoloji ürünü tarımsal makinelerin Türk tarımının hizmetine girmesi de sağlanıyor.

Proje kapsamında ilk kez fide çeltik dikim makinesinin Türkiye'ye girmesi sağlandı. Daha önce sadece tohumdan çeltik üretilirken, dünyadaki gelişmelere paralel olarak, alınan makine ile çeltik fidesinden üretim yapılması sağlandı.

Ayrıca, yine proje kapsamında alınan lazerli tesviye aleti ile çeltik tarlalarının küçük parçalar yerine daha büyük parseller halinde tesviyesi sağlandı. Parsellerin büyümesi, makine kullanımının yanı sıra sınırlar nedeniyle üretim yapılamayan alanların üretime dahil edilmesine imkan verdi. Bu, verimin artırılması açısından da önem taşıyor.

Proje desteğiyle 7 bin 889 bahçe el traktörü ve ekipmanları, 6 bin 860 adet mibzer, 6 bin 135 pülverizatör, 2 bin 938 motorlu tırpan, 122 lazerli tesviye aleti, 2 çeltik fide dikim makinesi olmak üzere 41 bin 269 tarımsal makinenin alınması sağlanırken, bu makina ve ekipmanların alımı için 239 milyon 378 bin lira destek verildi.

Yeni teknolojilerin desteklenmesi kapsamında, meyve-sebze bahçelerinin donmasını önlemek üzere 78 file sistemi kurulurken, 4 rüzgar makinesi alımına da destek sağlandı.

Hibe verilen tarımsal projeler

KKYDP kapsamında, şimdiye kadar toplam 327 milyon lira hibe destek verilirken, bu desteklerin projelere göre dağılımından bazıları şöyle:

Bitkisel ürün işleme ve paketleme 121 milyon 299 bin lira, hayvansal ürün işleme ve paketleme 67 milyon 763 bin lira, tarımsal ürün depo-silo 26 milyon 65 bin lira, sera yapımı 10 milyon 830 bin lira, basınçlı sulama 42 milyon 713 bin lira.

Makine ekipman alımları için ise 239 milyon lira hibe desteği verildi. Makine ekipman alımına verilen desteklerden bazıları şöyle:

Bahçe el traktörü ve ekipmanları 28 milyon 218 bin lira, mibzer 22 milyon 268 bin lira, damla sulama 39 milyon 385 bin lira, sıkmalı çayır ve yonca biçme makinesi, 3 milyon 554 bin lira, balyalama makinesi 39 milyon 300 bin lira, yağmurlama sulama 21 milyon 455 bin lira, soğuk hava tesisatlı taşıma aracı 14 milyon 222 bin lira, lazerli tesviye aleti 1 milyon 493 bin lira, file sistemi kurulması 1 milyon 883 bin lira.

Hibe destek verilen projeler kapsamında alınan makine-ekipmanların 3 yıl elden çıkarılmaması, işletmelerin de 5 yıl süreyle çalıştırılması zorunluluğu bulunuyor. Bunun sağlanması için gerek tarım il müdürlükleri gerekse merkez teşkilatı aracılığıyla denetimler yapılıyor.

Projenin uzatılması gündemde

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2006 yılından beri uygulanan ve kırsal kalkınma yatırımlarına yüzde 50, sulama yatırımlarına yüzde 75 hibe desteği sağlanan proje bu yıl sona eriyor.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilileri, sivil toplum örgütleri başkanları, ziraat odaları başkanları, sanayici ve çiftçi kesimlerinin katılacağı 14 Mayıs Cuma günü başlayacak çalıştayda, proje ve uygulamalar değerlendirilecek. Ekonomik yatırımlar, sulama yatırımları, makine ekipman destekleri ve çeşitli konulardaki 5 yıllık uygulama süzgeçten geçirilecek. Projenin 2011 yılından itibaren yeniden 5 yıllık bir program çerçevesinde uygulanması konusu ele alınacak.