Çin'de dünyadaki en eski primat iskelet fosili bulundu
Daha önce bilinmeyen bir primat cinsi ve türüne ait fosillerin 55 milyon yaşında olduğu saptandı.
Ankara - Bilim adamları, daha önce varlığı bilinmeyen, "Arkisebus Aşil" adı verilen türe ait fosilin, şimdiye kadar en eski primat iskelet fosilleri olarak kabul edilen, Almanya'daki Darwinius ve ABD'deki Notharctus fosillerinden 7 milyon yıl daha eski olduğunu saptadı.
Cin'in Hubei kentindeki Yangtze nehrinin akış yolu yakınında eski çağlardan kalma bir göl yatağında bulunan "Arkisebus Aşil"in gövdesini yeniden oluşturmak üzere yapılan analizler, dünyada bilinen en küçük primat türü olan pigme fare lemurlarından (Mikrosebus myoksinus) biraz daha küçük bir cüsseye sahip bu türün ağırlığının sadece 20-30 gram olduğunu ortaya koydu.
Fosile "Arkisebus" adı eski Yunancadaki başlangıç veya ilk anlamına gelen "arki" ve yine aynı dilde uzun kuyruklu maymun anlamına gelen "kebos" kelimeleri birleştirilmek suretiyle verildi. Alışılmadık bir topuk anatomisine sahip fosile "Aşil" adı ise Yunan mitolojisinde geçen, tek zayıf yeri topuğu olan savaşçı Aşil'den esinlenilerek konuldu.
55 milyon yıl kadar önce Eosen döneminde oluşmuş bir tortul kaya katmanının ikiye ayrılması suretiyle ortaya çıkarılan fosil, primata ait iskeletin unsurlarını barındıran, "kısım" ve "karşısına düşen kısım" olarak adlandırılan birbirini tamamlayan iki parçadan oluşuyor.
Eosen Dönemi, dünyanın büyük bir kısımının yağmur ormanları ve palmiye ağaçlarıyla kaplı olduğu, küresel çapta sera şartlarının hakim olduğu bir deveyi kapsıyor.
Maymunlar, lemurlar ve insanların da dahil olduğu primat adı verilen canlı grubu, beş el ve ayak parmakları, tırnakları ve ileriye doğru çıkık gözleriyle diğer memelilerden ayrılıyor.
Fosil örneğini önce Fransa'daki Avrupa Radyasyon Sinkrotronu Tesisi bünyesinde yeralan modern tesislerde çok yüksek çözünürlükte taramadan geçiren araştırmacıların bu yolla elde ettikleri, 3 boyutlu dijital yeniden yapılandırma, bilim adamlarına son derece küçük ve kırılgan yapıdaki Arkisebus fosili hakkındaki karmaşık ayrıntıları çıkarma imkanı verdi.
Çinli Dr. Xijun Ni başkanlığında uluslararası bir bilim ekibince yapılan çalışma, Nature adlı bilim dergisinde yayımlandı.
"İnsanların aile ağacına çok yakın"
Yayımlanan araştırmanın yazı heyetinde yeralan uzmanlardan Christopher Beard, fosilin çok eski olması nedeniyle "insanın en eski doğrudan akrabalarının neye benzediğine ilişkin en iyi ipuçlarını verdiğini" belirtti. Fosilin uzun yıllar önce yaşamış "insanın atasına en yakın canlı olduğunu" öne süren Beard, bununn "cadı maki" adı verilen bir türle aynı gruptan olmasına karşın "insanların geldiği aile ağacının sürgü vermiş bir dalına çok yakın" bulunduğu ifade etti.
Tüylerle kaplı "Arkisebus Aşil"in 7,1 santimetre boyunda olmasına karşın yine de bir memeli olduğuna dikkati çeken Beard, türün bu denli küçük ve sıcak kanlı bir canlı özelliği göstermesi nedeniyle böceklerle beslenmek ve iç ısısını kaybetmemek için sürekli hareket etmek zorunda kaldığına işaret etti.
Beard, bulunan primat hakkındaki düşüncesini, "en eski primat akrabalarımız yiyecek bulmak için etrafta koşuşturan coşku dolu, meraklı, yerinde duramayan hayvanlardı" sözleriyle dile getirdi.