Cumhuriyetçiler'in başkan yardımcısı adayı kim olur?

Burak Küntay / Bahçeşehir Ünv. Öğr. Gör.Foundation for Defense of Democracies Kıdemli Analisti

Geçtiğimiz iki hafta boyunca ele aldığım "ABD seçimlerinde başkan yardımcılığı" konusunu, bu hafta da Cumhuriyetçiler'in tarafından incelemeye çalışacağım.

Daha önce de üzerinde durduğum gibi bu seçimdeki ince dengeler ve birbirine yakın oranlar başkan yardımcılığı makamını, geçtiğimiz seçimlere göre daha önemli kılıyor. McCain ve Obama'nın alacağı doğru ve stratejik kararların seçimin neticesine ciddi etki edeceği kesin. Bu kararlardan en önemlisi ise başkan yardımcısının kim olacağı...

John McCain eğer başkan seçilirse ABD tarihinin en yaşlı başkanı olacak. Gerçi Ronald Reagan ikinci dönemini tamamladığında daha yaşlı idi; ancak seçildiği yaş baz alınırsa McCain seçilen en yaşlı başkan unvanını alacak. Bundan dolayı kesinlikle McCain'in başkan yardımcısı adayı, Obama'nınkinin tersine genç ve dinamik olmalı.

McCain'in Senatorulüğünü yaptığı Arizona, seçimlerde çok da büyük oy potansiyeli olmayan bir eyalet. McCain'in başkan yardımcısı adayının seçimlerde Cumhuriyetçiler'e büyük eyalet kazandırabilecek vasıfta biri olması şart. Bununla birlikte güney batılı olan McCain'e doğudan veya kuzeyden bir yardımcı güç katar.

McCain ideolojik olarak Cumhuriyetçiler'in en solunda. Hatta bazı Cumhuriyetçiler tarafından yeteri kadar muhafazakar olmamakla suçlanıyor. McCain'in seçeceği adayla mümkün olduğunca Cumhuriyetçi muhafazakarların desteğini alması lazım. Dolayısı ile muhafazakar yönü ağır basan bir aday seçmesi gayet olumlu olacaktır.

McCain'in yıllara dayanan yaşama tecrübesinin yanında seçeceği yardımcısının mümkün olduğunca yürütme görevlerinde bulunmuş bir eküri olması şart. Vali ya da kabine üyeliği tecrübesi olan biri McCain'e güç katacaktır. Bunun yanında McCain'in Obama'dan en üstün yanı dış politika tecrübesi; ancak aynı Obama gibi ekonomi eksiği var. ABD'nin son yıllarda içinde bulunduğu ekonomik krizi hesabedersek halk tarafından arzu edilen yönetimin ekonomik konulara çare üreten bir ekip olması zaruri. McCain'in seçeceği adayın -kendinin aksine- ekonomi idaresi konusundaki başarısı önemli bir faktör.

Obama için söylediklerimin aynısı McCain için de geçerli. Tüm bu özelliklere sahip birini bir arada bulmak zor, ancak en fazla açık kapatacak adayı bulmak ve Obama ekibiyle kendisini en fazla denk hale getirecek adayı tayin etmek bu süreçte çok önemli.

Bu bağlamda bakıldığında muhtemel Cumhuriyetçi adaylar kim olabilirler?

Charlie Crist (51)

Florida Valisi. Genel seçimlerde en önemli eyaletlerden biri Florida, bu eyaleti McCain'e hediye edebilir. Genç, dinamik, karizamtik ve aktif bir aday. İdari ve yürütme tecrübesi var. Bence McCain'in en önemli adaylarından biri ve favori.

Mitt Romney (61)

McCain'in ön seçimlerdeki rakibi. Massacusets eski Valisi. McCain'in ekonomik politikalardaki eksiğini kapatabilir. Ünlü ve tecrübeli bir işadamı. Ekonomi tecrübesi çok, bunun yanında valilikten ötürü yürütme tecrübesi de var. McCain'in kasımdaki kampanyasına maddi destek sağlayabilir. Hem kendi serveti, hem de iş dünyası ile ilgili bağları kampanyaya ekonomik güç katar. Mormon oluşu seçimlerde aleyhinde etki yaratabilir. Bence McCain'in önemli adaylarından biri.

Tim Pawlenty (47)

McCain'in ilk destekçilerinden. İki dönem Minnesota Valiliği yaptı. İdari tecrübesi var. Orta Amerika'daki muhafazakar oylara hitab eder ancak ne Crist ne de Romney kadar etkin bir aday.

Condoleezza Rice (54)

ABD Dışişleri Bakanı adı çok telafuz edilmeyen biri. Ancak eğer Obama yardımcısını bir kadın olarak belirlerse McCain'in vereceği cevap Condoleezza Rice olabilir. Herşeye rağmen uzak ihtimal.

Bobby Jindal (36)

Louisiana Valisi. İlk kızılderili vali. İç politikalar konusunda başarılı, sevilen biri. Gençliği ise birçok kişiye göre hem artı, hem de eksi.

Mike Huckabee (53)

Arkansas eski Valisi. McCain'in seçimlerdeki rakibi. Cumhuriyetçi partinin muhafazakar kanadını ve tutucu kesimin desteğini çok rahat yanına alır. Ancak kısıtlı özellikleri var. Çok zayıf ihtimal.

Daha birçok isim verebilir ve birçok isim üzerine konuşabiliriz. Aday belirlenmesine sayılı gün kala karar McCain'in ve kampanya ekibinin. Bu stratejik karar Cumhuriyetçiler'e seçim de kazandırabilir kayıp da ettirebilir. Tüm mesele rakibi dengelemek, kişisel eksikleri kapatmak. McCain bu özelliklere en uygun adayla başkan seçilebilir. Bir tespitte bulunmak zor. Ancak Mitt Romney veya Charlie Crist'e dikkat. En mantıklı adaylar bence ikisi. McCain'in kararında mantık mı, yoksa duygular mı ağır basacak yakın zamanda göreceğiz.