Devlet desteklerinin izlenmesi ve denetlenmesi
VERGİ PORTALI / Servet ERÖCAL
13 Ekim 2010 tarih 6015 sayılı Yasa ile devlet desteklerinin izlenmesi ve denetlenmesi konusunda ilke, esas ve organizayonel yapıyı öngören düzenlemeler yapılmıştır.
Yasa, özü itibariyle devlet desteklerinin Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki anlaşmalara uygun olarak düzenlenmesini ve desteklerin izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Yasa'nın 3'üncü maddesi aşağıda özetlenen destekleri "uygun devlet desteği" olarak nitelendirmektedir.
-Bireysel tüketiciye verilen sosyal nitelikli destekler,
-Doğal afetlerin veya olağanüstü olayların sebep olduğu zararları gidermeye yönelik destekler,
-Yaşam standardının aşırı ölçüde düşük veya işsizlik oranının çok yüksek olduğu bölgelerde ekonomik gelişmeyi sağlamak amacıyla verilen destekler,
-Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki yapısal uyum gereklerinin yerine getirilmesini sağlamayı amaçlayan destekler,
-Belirli ekonomik faaliyetlerin veya belirli bölgelerin gelişmesini sağlamaya yönelik destekler,
-Kültür mirasının ve doğal varlıkların korunmasına yönelik destekler,
-Türkiye ve Avrupa Birliği'nin ortak çıkarlarına hizmet eden projelere verilen destekler,
-Türkiye ekonomisinde ortaya çıkan sorunları gidermeyi amaçlayan destekler.
Yasa'nın 4'üncü maddesi yasanın uygulanmasını sağlamak üzere, Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Rekabet Kurumu ve Devlet Destekleri Genel Müdürü'nden oluşan "Devlet Destekleri İzleme ve Denetleme Kurulu" kurulmasını öngörmekte; 5'inci maddesi ise kurulun görev ve yetkilerini devlet desteklerinin ilke ve eslarını belirlemek ve ilgili mevzuatı hazırlamak; desteklerin uygunluğunu incelemek, izlemek ve denetlemek,uygulama sonuçlarını Avrupa Komisyonu ve ilgili mercilere bildirmek biçiminde özetlemektedir.
Yasanın 1'inci maddesinin 2'nci fıkrası, bu yasa hükümlerinin tarım, balıkçılık ve hizmet sektörlerindeki devlet desteklerini kapsamadığını hükme bağlamaktadır.
Diğer taraftan, devlet desteklerinin bildirimi, izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yönetmeliklerin, kurulun oluşumundan itibaren en geç dokuz ay içinde çıkarılacağını öngören yasa, mevcut haliyle Avrupa Birliği'ne uyum sağlanmaya çalışıldığını göstermek amacıyla hazırlanan formaliter bir yasa olduğu izlenimi yaratmaktadır. Oysa ki Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Rekabet Kurumu gibi yetkili ve sorumlu tüm kamu kuruluşları temsilcilerinin de bulunduğu bir izleme ve denetleme kurulu oluşturulmasını da öngören bu yasanın, tarım, balıkçılık ve hizmet sektörleriyle birlikte ihracat teşviklerini, KOBİ ve KOSGEB desteklerini ve vergi teşviklerini de kapsamı içine alarak, ödeme zaman ve düzeni dahil olmak üzere bir eşgüdüm sağlaması, denetim ve izleme konusunda ülkemizde artık kurumsallaşmış olan ve 3568 sayılı Yasa kapsamında önemli bir kamu hizmeti yürütmekte olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir'lerden yararlanılması formaliter yapının yanında ülke ihtiyaçlarına uygun, rasyonel bir düzenleme olurdu.