Elektronik uzay ve havacılık sektörüne Ar-Ge desteği

 

Doç. Dr. Mustafa Hilmi ÇOLAKOĞLU / TTGV Danışmanı

 

Elektronik haberleşme, uzay ve havacılık sektöründe yerli tasarım ve üretime yönelik araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetlerine destek sağlayan yönetmeliği Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 12 Eylül 2012 tarih ve 28409 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. 5 Kasım 2008 tarih ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve 26 Eylül 2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın Teşkilat ve Grevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden yayınlanan yönetmelik aynı gün yürürlüğe girdi. Yönetmeliğin amacı elektronik haberleşme, uzay ve havacılıkla ilgili olarak yerli tasarım ve üretime yönelik araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetlerine ilişkin projelerin desteklenmesidir. Bu yönetmelikle bakanlığın 'Konuşan, Ulaşan ve Erişen Türkiye 2009-2013 Stratejik Planı'nda belirlenen önemli bir hedef de gerçekleşmiş oldu.

Ülkemizde 70 milyona yakın mobil haberleşme abone sayısı, 15 milyona yakın geniş bant internet abone sayısı bulunmaktadır. Ülkemizde bilgi ve iletişim teknolojileri alanında faaliyette bulunan işletmelerin 2001 yılında 6.8 milyar dolar olan geliri 2011 yılında 25,1 milyar dolar düzeyine çıkmıştır. Dünyada ise 2.5 milyar olan internet kullanıcısı sayısı 2016 yılında 3 milyara çıkacak. Sektörün büyüklüğü ise 2,3 trilyon eurodan 4.2 trilyon avroya yükselecek. Türkiye'de ise iletişim sektörünün büyüklüğü 35 milyar avro.

Bu destekten yararlanacak işletmelerin oluşturacağı katma değer ve yeni ürün ve teknolojiler Türkiye'nin 2023 yılı hedeflerine ulaşmasında önemli katkı sağlayacak.

Yeni yönetmelikte birinci başvuru dönemi 1 Ocak-31 Ocak, ikinci başvuru dönemi 1 Mayıs-31 Mayıs, üçüncü başvuru dönemi ise 1 Eylül-30 Eylül olarak belirlenmiş. Her başvuru döneminden sonra gelmek üzere birinci değerlendirme dönemi 1 Şubat-31 Mart, ikinci değerlendirme dönemi 1 Haziran-31 Temmuz ve üçüncü değerlendirme dönemi 1 Ekim-30 Kasım arasında kalan süreler olarak belirlenmiş. Bakanlık her yıl için destekleyeceği öncelikli proje konularını belirleyerek ve o takvim yılı öncesinde internet sitesinde yayınlayarak duyuracak. Proje bazlı destekte proje süresi azami 36 ay. Destek oranı %100. Elektronik haberleşme sektöründe destek üst limiti 10 milyon TL, uzay ve havacılık alanında ise 20 milyon TL. Destek kararı verilen projeler İzleme Raporu ve Gerçekleşme Raporu ile Bakanlık tarafından düzenli olarak incelenecek. Desteklenecek sektörler ise şöyle tanımlanıyor; 

Elektronik haberleşme sektörü: Elektronik haberleşme hizmeti verilmesi, elektronik haberleşme şebekesi sağlanması, elektronik haberleşme cihaz ve sistemlerine yönelik üretim, ithal, satış ve bakım-onarım hizmetlerinin yürütülmesi ile kara, hava, deniz ve demiryolu ulaştırması alanında akıllı ulaşım ve trafik yönetim sistemleri, sinyalizasyon sistemleri, telematik sistemleri ve otomasyon sistemlerine yönelik ürün, sistem, hizmet sunumu ve bunların bakım-onarım hizmetlerinin yürütülmesiyle ilgili sektör.

Havacılık ve uzay sektörü: Havacılık ve uzay ürün, sistem ve hizmetlerine yönelik teknolojiler geliştiren ya da bu teknolojileri kullanarak ürün, sistem ve hizmet geliştiren veya üreten sektör.

Detayları Destek Sözleşmesi'nde belirlenecek olan desteklenen harcama kalemleri ise şunlar;

- Proje yöneticisi ve projede görev alan teknik personele ödenen ücretler

- Alet, makine, teçhizat, yazılım ve donanım giderleri

- Danışmanlık ve eğitim hizmeti alım giderleri

- Ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel tasarım tescili ile ilgili giderler.

- Projede kullanılan malzeme giderleri

- Laboratuvar test ve analiz raporları ile ilgili giderler

Yönetmelik kapsamında alımı desteklenen alet, teçhizat, makine, yazılım, donanım, malzeme ve sitemlerin mülkiyetinin kime ait olacağı, projenin bitiminde Bakanlığa devredilip edilmeyeceği ile proje sonucunda ortaya çıkacak fikri, ticari üren ve patent gibi hakların mülkiyeti v.b. hususlar destek sözleşmesinde belirtilecek. 

Yeni destek yönetmeliğinin Ar-Ge harcamalarını AB ortalamasına çıkarmayı, ihracatını artırmayı, ithal ürünlerin yerli üretimini sağlayarak cari açığını kapatmaya çalışan ülkemize ve sektöre hayırlı olmasını diler, bu aşamaya ulaşılmasında emeği geçenlere teşekkür ederiz.