Elma üretiminde verim düşüyor
Serdar ECEMİŞ / Niğde Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
Niğde, 101 bine varan şehir nüfusu ve 335 bin civarındaki il nüfusu ile orta büyüklükteki illerden birisi. GSYH'si bin 500 dolar civarında 2001'de sektör dağılımı yüzde 49 hizmetler; yüzde 38 tarım ve yüzde 12 sanayi olarak oluştu. İçerisinde her türlü kamu ve özel sektör hizmetlerini de içeren 'hizmetler' bileşenini bir kenara koyduğumuzda Niğde ekonomisinin tarım ağırlıklı bir sektör olduğu açık bir şekilde gözüküyor.
Elbette bu rakamlar diğer iller ile kıyaslandığında ancak daha anlamlı hale geliyor. DTP'nin 2003 yılı illerin Sosyo Ekonomik Gelişmiş Endeksi sıralamasına baktığımızda; Niğde, 81 il içerisinde 49'uncu sırada; yani son yüzde 40'lık dilim içerisinde. Bu Türkiye ortalamasının altında bir gelişmişlik düzeyi.
Ancak daha da kötü olanı, Niğde'de 1996 yılı sıralamasına göre 76 il içerisinde yer alıyordu. Bu Niğde'nin sosyo-ekonomik gelişmişlik bakımından 1996'dan 2003 yılına kadar en az 5 basamak geriye gittiğini gösteriyor.
Toplam ekonominin hemen hemen yüzde 40'ını oluşturan tarım sektörü istihdam bakımından çok daha büyük bir kesimi oluşturuyor. Toplam nüfusun yaklaşık yüzde 50'si tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor.
Niğde tarımı denildiği zaman akla iki ana ürün geliyor: Patates ve elma. 2007 yılı itibariyle patates üretiminde 850 bin ton ile Türkiye çapında önemli bir yerde. Ama bu durum hem patates hem de elma için ekonomik değer olarak aynı oranlarda yansımıyor.
Şöyle ki; hem patates üretimi hem de elma üretimi Türkiye'nin önemli bir kısmına yayılıyor. Ancak-ilimizdeki elma bahçelerinin önemli derecede yaşlanmış olmasından dolayı elma üretimindeki verim giderek düşüyor. Elma bahçelerinin yüzde 50'si, 45 veya daha üstünde bir yaşa sahip. Niğde, mevcut yaklaşık 5 milyon elma ağacı ile (Isparta gibi 2-3 milyon elma ağacına sahip) başka illerden daha az verim alıyor. Mevcut elma bahçelerini hızla yenilenmesi ve modern yöntemlere geçilmesine ihtiyaç var. Ancak, bu konuda yeni yatırımlara ihtiyaç olduğu gibi eski alışkanlıkları değiştirmek de son derece zor. İl ekonomisinin bu iki ürüne bu kadar bağımlı olması, bu konuda ciddi ve acil çözümleri gerektiriyor. Elma konusunda bahçelerin yenilenmesi (bodur meyveciliğe geçiş) gibi bir çözüm mümkün. Ancak patates konusunda henüz bir çözüm üretilebilmiş değil.
Bununla birlikte; özellikle son üç yılda, tarımsal altyapının geliştirilmesine yönelik önemli gelişmelere de tanık olduk. Niğde'de özellikle soğuk hava deposu ve tarımsal ürünlerin işlenmesine yönelik ciddi bir altyapı eksikliği vardı. Köy Bazlı Katılımcı Yatırım Programı (ARİP) projeleri ile bu konuda yeterli olmasa da önemli adımlar atıldı. Çok sayıda soğuk hava deposu ve işleme tesisi açıldı. Bu tesisler tarımı önemli derecede destekleyecektir.