Gelir vergisi tarifesinde usuller belirlendi

ANKARA - Ücretliler için yüzde 35 vergi oranının uygulandığı gelir diliminin yıllık 50 bin liradan 76,2 bin liraya çıkartılması nedeniyle, 1 Ocak-1 Ağustos döneminde tahsil edilen verginin ödenecek vergilere mahsubu, red ve iadesine ilişkin usuller belirlendi.

Maliye Bakanlığı'nın gelir vergisi tarifesinde kanun ile yapılan değişikliğin uygulanmasına ilişkin gelir vergisi uygulama tebliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Tebliğ, Resmi Gazetenin 1 Ağustos tarihli sayısında yayımlanan ve gelir verisi tarifesinde yapılan değişiklikleri içeren 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun uygulanmasına ilişkin esasları düzenliyor.

Söz konusu kanun ile Gelir Vergisi Kanununda yer alan gelir vergisi tarifesi 1 Ocak 2010'dan geçerli olmak üzere değiştirilmişti. Tebliğ, 1 Ocak 2010'dan, kanunun Resmi Gazete'de yayımlandığı 1 Ağustos 2010'a kadar olan ücret ödemeleri için, önceki tarifeye göre yapılmış olan ancak, yeni tarifeye göre fazla kesilen gelir vergisi tevkifat tutarlarının ödenecek vergilerden mahsubu veya red ve iadesi ile eksik kesildiği tespit edilen vergilerin ilave olarak kesilmek suretiyle ödenmesi işlemlerinin nasıl yerine getirileceği konuları düzenleniyor.

Yeni tarife uyarınca, gelir vergisine tabi gelirlerin 8 bin 800 liraya kadar olan bölümünden yüzde 15 kesinti yapılacak. Toplam yıllık 22 bin liralık gelirin 8 bin 800 lirası için bin 320 lira, fazlası için yüzde 20 vergi ödenmeye devam edilecek.

Yıllık 50 bin liralık gelirin 22 bin lirası için 3 bin 960 lira, (ücret gelirlerinde 76 bin 200 liranın 22 bin lirası için 3 bin 960 lira), fazlası için yüzde 27 oranında gelir vergisi tahsil edilecek.

Yıllık gelirin 50 bin liradan fazla olması halinde, 50 bin lirası için 11 bin 520 lira, fazlası için yüzde 35 vergi uygulanacak. Ancak, ücret gelirlerinde ise 76 bin 200 liradan yüksek gelirde, fazlasının 76 bin 200 lirası için 18 bin 594 lira vergi alınacak, fazlası için yüzde 35 vergi oranı uygulanacak.

Kanun uyarınca, 2010 takvim yılına ilişkin olarak yapılmış ücret ödemeleri için 1 Ağustos'a kadar yapılmış olan gelir vergisi tevkifat tutarlarının, değişiklik hükmü uyarınca hesaplanan vergiden fazla olması halinde, fark vergi tutarı terkin edilecek. Tahsil edilmişse, mükelleflerin sonraki dönemlerde ödeyecekleri gelir vergisinden mahsup edilecek, mahsup imkanının olmaması halinde ise red ve iade edilecek. Eksik olması halinde ise bu fark, vergi sorumluları tarafından kanunun yayımlanmasından sonra yapılacak ilk ücret ödemesinden kesilerek, bu ödemenin ait olduğu döneme ilişkin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi içinde topluca (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar hariç) verilecek ayrı bir beyanname ile beyan edilecek ve ödenecek. Bu beyanname için ayrıca damga vergisi hesaplanmayacak. Bu sürede düzeltilen söz konusu fark için gecikme faizi ve vergi cezası aranmayacak. Eksik tahakkuk etmiş olan verginin bu süre içinde tamamlanmaması halinde bu tarihte vergi ziyaı doğmuş olacak.

Tebliğe göre, Temmuz ayına ilişkin Ağustos ayında muhtasar beyanname verecek olan mükellefler, yeni tarifeye göre 1 Ocak 2010'dan itibaren kendi hesapları üzerinde gerekli düzeltmeyi yaparak, beyanname ekinde toplam çalışan bazındaki tevkifat ve fazla yapılan tevkifat tutarları ile aradaki farkı gösteren ve tebliğde yer alan listeyi ekleyecek ve sadece ödenmiş vergileri ve yeni kanuna göre yapılan mahsupları göstererek, mahsup etmek suretiyle beyannameleri düzeltilmiş tutarlara göre verecekler. Ödenmiş olan verginin ilk muhtasar beyannameden mahsup edilememesi durumunda, kalan tutar sonraki dönemlerde de aynı şekilde mahsup edilebilecek.

Fazla yapılan tevkifat tutarlarının tahakkuk etmesine rağmen ödenmemiş olması halinde ise mahsup söz konusu olmayacak, muhtasar beyanname ekinde verilecek olan her bir aya ilişkin toplam çalışan bazında yapılan tevkifat ile fazla yapılan tevkifat tutarı ve aradaki farkı gösteren listeye dayanılarak, vergi dairelerince ilgili dönem tahakkuklarında gerekli düzeltme yapılacak.

Beyanname vermiş mükellefler

Temmuz ayına ait muhtasar beyannameyi vermiş ancak tahakkuk eden vergiyi henüz ödememiş olan mükellefler tarafından beyanname verme süresinin sonuna kadar düzeltme beyannamesi verilmesi halinde; bu beyannameye Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran 2010 aylarına ilişkin beyannamelerdeki tutarları ayrıntılı olarak gösteren liste eklenecek.

Temmuz ayına ait muhtasar beyannameyi vermiş ve tahakkuk eden vergiyi ödemiş olan mükelleflerin fazladan ödemiş oldukları vergi tutarları, sonraki dönemlerde verecekleri muhtasar beyannamelere göre ödenecek gelir vergisinden mahsup edilecek.

Sonraki dönemlerde verilecek muhtasar beyannamelerde, çalışanlara ait ücret matrahları beyan edilerek bunlara ilişkin yeni tarife üzerinden hesaplanan vergilerin tahakkuk ettirilmesi sağlanacak. Her bir aya ilişkin toplam çalışan bazında yapılan tevkifat ile fazla yapılan tevkifat tutarı ve aradaki farkı gösteren liste, muhtasar beyanname ekinde verilecek ve fazla hesaplanması nedeniyle mahsup edilecek tutar, muhtasar beyannamede gösterilecek.

Muhtasar beyannameyi üçer aylık olarak veren mükellefler, fazladan ödenmiş olan vergi tutarlarını Ekim ayında verilecek muhtasar beyannameden mahsup edecekler.

Beyannamelerini elektronik ortamda veren mükellefler, fazla ödedikleri tutarları, e-beyannamede bu işleme münhasır olmak üzere açılmış bulunan "Mahsup Edilen Vergiler" kısmının "GVK Geçici 78'inci maddeye göre yapılan mahsuplar" satırında gösterecekler.

Ayrıca, her bir aya ilişkin toplam çalışan bazında yapılan tevkifat ile fazla yapılan tevkifat tutarı ve aradaki farkı gösteren liste, elektronik ortamda muhtasar beyanname ekinde verilecek.

Vergi tevkifatının hesaplanan vergiden düşük olması

Bu yıl 1 Ocak-1 Ağustos tarihleri arasındaki ücret ödemelerinden, yeni tarifeye göre hesaplanması gerekenden daha düşük tutarda tevkifat yapılmış olması durumunda oluşan fark tutarlar, vergi sorumluları tarafından 1 Ağustos'tan sonra yapılacak ilk ücret ödemesinden kesilerek, bu ödemenin ait olduğu döneme ilişkin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi içinde topluca (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar hariç) verilecek ayrı bir muhtasar beyanname ile beyan edilecek ve ödenecek.

Söz konusu beyanname, e-beyanname vermek zorunda olanlarca elektronik ortamda verilecek.

Bu düzeltme beyannamelerinde de mevcut muhtasar beyanname kullanılacak ve söz konusu beyanname için ayrıca damga vergisi hesaplanmayacak. Süresinde düzeltilen söz konusu fark için gecikme faizi ve vergi cezası aranmayıp, eksik tahakkuk etmiş olan verginin bu süre içinde tamamlanmaması halinde ise bu tarihte vergi ziyaı doğmuş olacak.

Birden fazla ayda oluşan farklarda her bir ay için ayrı ayrı muhtasar beyanname verilmeyecek, tek bir beyanname ile kesilen vergiler beyan edilerek ödenecek.

Emeklilik, işten ayrılma, işyerinin kapanması, ölüm gibi haller nedeniyle fazla kesilen vergi tutarlarının hak sahiplerine iadesi, vergi dairelerince yerine getirilecek. Söz konusu mükellefler, işverenden alacakları ve kendilerinden yapılan tevkifat tutarlarını ayrıntılı olarak gösteren bir yazı ile en son çalıştıkları işverenin muhtasar beyanname yönünden bağlı olduğu vergi dairesine başvuracak. Gerekli düzeltme işlemleri ilgili vergi dairesince yerine getirilecek.