Genç avukatlara müjde
Arş. Gör. Begüm DİLEMRE ÖDEN / Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi
10.02.2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmi Gazete’de, 6663 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmıştır. Bu kanunun 1. maddesi genç avukatların vergilendirilmesi hususunda son derece önemli yeni bir düzenleme öngörmektedir. Kanun, 193 sayılı GVK’nin “Eğitim, öğretim ve sağlık hizmet işletmelerinde kazanç istisnası” başlıklı mülga mükerrer 20. maddesini, başlığıyla birlikte yeniden düzenlemiştir. Maddenin başlığı “Genç girişimcilere kazanç istisnası” şeklinde kaleme alınmıştır. Madde, yayım tarihi olan 10.02.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni mükerrer madde 20 uyarınca, ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan tam mükelleflerin kazançları, belirli şart ve sınırlamalar altında gelir vergisinden müstesna olacaktır. Bu çerçevede, serbest meslek faaliyeti icra eden avukatlar da madde kapsamında bulunmaktadır. Kanunun öngördüğü sınırlamalardan ilki yaştır. Kanun, istisnadan yararlanmada yaş sınırı getirmiştir. Buna göre; adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilen ve yeni düzenlemeden yararlanmak isteyen avukatların, mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle yirmi dokuz yaşını doldurmamış olması gerekmektedir. Bu nedenle müjdemiz genç avukatlara yöneliktir. İkinci olarak Kanun, vergilendirme dönemi konusunda sınırlama getirmektedir. Buna göre; mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle yirmi dokuz yaşını doldurmamış olan avukatların, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren, üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri kazançlar istisna kapsamındadır. Üçüncü ve son sınırlama ise, kazanç miktarına ilişkindir. Buna göre; üç vergilendirme dönemi boyunca elde edilen kazançların, 75 bin TL’ye kadar olan kısmı gelir vergisinden müstesna olarak kabul edilmiştir. Yaş, vergilendirme dönemi ve kazanç miktarına ilişkin bu düzenlemelere uygun olan genç avukatların, istisnadan yararlanabilmesi için birtakım şartları daha sağlaması gerekmektedir. Kanun beş madde halinde şu şartları getirmiştir:
1. İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması,
2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (avukatın yanında sekreter, katip gibi bir yardımcı çalıştırması bu şartı bozmaz.),
3. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması halinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibariyle bu maddedeki şartları taşıması,
4. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hali hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması,
5. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması.
Tüm bu koşulları sağlayan avukatlar, istisnadan yararlanacak ve gelir vergisinden müstesna sayılacaktır. Ancak avukat, istisna kapsamındaki faaliyetinden ötürü kazanç elde etmez veya istisna haddinin altında kazanç elde ederse, bu takdirde dahi yıllık beyanname vermek durumundadır. Bir büro açarak mesleğe yeni adım atmış avukatlar için, son derece zorlu olan meslek hayatının ilk yıllarını bir nebze olsun kolaylaştıracak bu düzenlemenin, son derece yerinde olduğunu belirtmeliyiz. Düzenlemenin yalnızca avukatları değil, ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan tüm genç girişimcileri kapsadığı da unutulmamalıdır.