Gübretaş'ın gelecek planında holdingleşme ile ortaklık var

Yakup SAYAR

İSTANBUL - Gübretaş Genel Müdürü Osman Balta, "2023'te yurt dışında yeni yatırımlarını, yurt içinde de ilave yatırımlarını tamamlamış ve holdingleşmiş bir yapı ile faaliyetlerimize devam etme hedefimiz var" dedi.
Balta, 2008 yılında satın aldıkları İran'daki Razi firmasının son taksidini nisan ayı içinde ödeyerek bitirdiklerini belirterek "Moritanya'dan, Fas'tan, Cezayir'den Irak'a kadar olan bölgede aralarında dünya devi şirketlerinde olduğu firmalar ve üreticilerden proje ortaklığı teklifleri alıyoruz. Bizde bunları değerlendiriyoruz. Tabi bunlar, bu tür yatırımlar gübre sektörü özellikle sermaye ağırlıklı bir sektör olduğu için hemen bu dakika olamıyor. Fakat İran'daki yatırımdan netice almış olmamız bizi motive ediyor. İstekle yatırım arayışımıza devam ediyoruz" diye konuştu.
Gübretaş Genel Müdürü Osman Balta, şirketin hedeflerini DÜNYA ile paylaştı. Balta, Gübretaş'ta işin kendilerini holdingleşmeye doğru yöneltiğine dikkat çekerek "Bizler her zaman şunu söyleriz: 'Patron iştir.' Dolayısıyla iş belli bir aşamadan sonra artık holdingleşin diyecek. Ve biz de ondan sonra 'holdingleşelim' diyeceğiz. Bugün geldiğimiz noktada, yaptığımız bütün operasyonlar, yatırım, büyüme, aslında bize işi tarif etti. Yeter ki işin gösterdiği yöne biz yöneticiler itibar etsinler. İştiraklerimiz belli bir büyüklüğe, finansal yapıya ulaştıkları zaman, muhtemelen onlardan da borsaya açılacak olanlar olacaktır, holdingleşmeye gidebiliriz. Ancak bugün için öyle bir durum yok. Bu ancak 3-5 yıl sonra olabilir" diye konuştu.

Razi'nin ödemeleri tamamlandı

Gübrenin üretimindeki hammaddelerin Türkiye'de bulunmadığına dikkat çeken Balta, "Bunlar azot, fosfat ve potasyum. Azotu İran'daki satın almayla haletlik. Fosfat, fosfat kayası diye bildiğimiz Kuzey Afrika ülkelerinde bolca bulunan bir hammadde.  Potasyum ise özellikle Rusya tarafında, Karadeniz Havza'sında çokça bulunan bir bitki besin elementi. Dolayısıyla, bizim bu bölgelerle işbirliği yapma mecburiyetimiz var. Gerek üreticiden alınması olsun gerek traderlardan çalışılması olsun. Bu ilişkimiz bir aşama, iki aşama ileriye nasıl götürülebilir? Bu ileriye götürülmesi yatırımlarla olur. Bu yatırımların birinci adımını biz İran'da gerçekleştirdik. İran'daki tesisler bulunduğumuz ay itibariyle borcunu tamamlamış durumda, son taksitimizi geçtiğimiz günlerde ödedik. Diğer bitki besin elementi fosfatlı ürünlerde de yatırım arayışımız var" bilgisini verdi.

Gübre fiyatlarında hiçbir etkimiz yok

Türkiye'nin gübre hammaddesi itibariyle yurt dışına bağımlı olduğunu belirten Osman Balta, "Dolayısıyla fiyatlar hususunda da ne Gübretaş ne de herhangi bir firma belirleyici değil. Fiyatlar yurt dışındaki hammadde kaynaklarına sahip ülkeler tarafından, üreticiler tarafından bu işi yapan traderlar tarafından belirleniyor. Bu durumda bizi yurtdışında arayış içinde kılıyor" diye konuştu.
Öte yandan Yarımca'daki tesislerindeki yatırıma da değinen Osman Balta şunları söyledi:  "NPK1 tesisinin yenilenmesi yaklaşık 135 milyon TL'lik bir yatırım. Bu tesisin yanına 25 bin ton kapasiteli amonyak tankı inşaatımız da var. Kompoze gübrenin tamamını üretemediğimiz için bir kısmını dışarıdan temin ediyorduk. Bu amonyak tankı inşaatı ve tesisimizin yenilenmesiyle birlikte kompoze gübrenin tamamını kendimiz üretebiliyor olacağız."

İran'da başarılı olmanın sırrı

İran'da başarılı olmalarının sırrını sorduğumuz Osman Balta, 2 bin 500 yıllık bir tarihi olan İran'da bir devlet kültürü olduğunun altını çizerek şunları söyledi: "Bu devlet kültürünün getirmiş olduğu da bir kurum kültürü var. Biz bunu ortak çalışmalarımız da hissediyoruz. Sadece orada bir verimlilik sorunu var. Gübretaş olarak bu sorunu iyileştirdiğimizi düşünüyoruz. Gelişmiş kurum kültürlerini verim olarak işlerine yansıtamıyorlar. Bu yönümüzle de İranlılara bir değer kattığımızı düşünüyoruz. Nihayetinde Razi'yi bir Türk şirketi aldı ama burası bir İran şirketi. Onu hiç göz ardı etmedik, aklımızdan çıkarmadık. Türkiye'deki hükümet yetkilileri, İran'daki devlet yetkilileri Razi'nin Türkiye-İran arasında önemli bir temas noktası olduğunu biliyorlar ve buna göre her zaman hassasiyetle yaklaşıyor ve bize destek oluyorlar. Ülke içerisinde herhangi bir sorunumuz yok."

Ortaklarımızı hiçbir zaman yanıltmayız

Bu yıla yönelik şirket hedeflerine değinen Balta, ciro hedeflerinin 2.4 milyar TL olduğunu belirterek, "Konsolide olarak miktarsal satış hedefimiz ise 1.6 milyon ton. Geçen sene 1.551 milyon ton satış gerçekleştirdik. Mart sonu itibariyle geçen senenin yaklaşık olarak yüzde 18 önündeyiz. Bu tabi sezonun biraz daha erkene kaymasından kaynaklanan bir duruma ama rakamlarımız bize 3. çeyrek sonu rakamları 1. çeyrek sonu rakamlarımız yılsonu rakamlarımıza ve bütçe hedeflerimize ulaşacağımızı gösteriyor. Gübretaş'ın yüzde 25 borsada işlem görmesinin getirdiği, SPK'ya tabi olmasının getirdiği, hissedarlarına karşı sorumluluk hissiyatı vardır. Hiçbir zaman borsada işlem yapan ortaklarımızı yanıltıcı herhangi bir beyanat vermedik. Ulaşamayacakları bir sonuçla karşılaşmalarına müsaade etmedik" dedi.

Limancılığı düşünebiliriz

Türkiye'nin birçok kıyısında tesisleri olduğunu hatırlattığımız ve limancılık gibi bir yatırıma nasıl baktıklarını sorduğumuz Orman Balta, "Belki onun sırası gelmemiş olabilir. Öncelikle gübre üretim tesislerimizi tamamlamamız gerekiyor. Önümüzde birkaç işimiz var, onları aşmamız lazım. Onları aştıktan sonra da eğer ortam müsait olursa, konu fizibil olursaÖ Borsada işlem gören bir şirket olarak her konuda yatırım yapabiliriz. Hissedarlarımızda buna çok da sıcak bakar. Bizim için de cazip bir alan. İskenderun tesislerimizde kısmen bir liman operasyonu yapılıyor ama hacimli bir iş değil. Bir takım ilave yatırımlar yapılması gerekiyor" dedi.

Şirket merkezini Anadolu yakasına taşıyor 

Genel merkezi uzun yıllardır İstanbul Zincirlikuyu'da bulunan Gübretaş yeni yerine taşınmaya hazırlanıyor. Osman Balta bu konuda Anadolu yakasında yeni bir yer aldıklarını söyleyerek, "Gübretaş ve grup şirketlerinin bir arada olacağı bir yer arayışı içerisindeyiz. Kendimize ait bir bina yapacağız. Ama bunun öncesinde şu andaki binamızı da geçici olarak boşaltacağız. Anadolu yakasında yeni bir plazanın iki katını satın aldık ve kısa süre içinde taşınacağız" diye konuştu.