Gümrük müşavirleri
İhap SUBAŞI
Gümrük müşavirlerini ve mesleklerini, neden ve niçin benimseyip, gereken değeri veremiyoruz. Ülkemde bu tutum ve davranış biçimi gel evvelden beri kanayan bir yaradır.
Mesleği icra edenler, her nedense, gümrüklerde yapılan bir işlevden dolayı, direk suçlanan bir konumdadırlar. Ücretleri, her zaman budanarak, azaltılmıştır.
Gümrük müşavirleri bilmek zorunda oldukları: Tarifeler ve İstatistikler, Gümrük Kanunu, 5607 Kaçakçılık Kanunu, 5326 Kabahatler Kanunu ve daha nicelikteki, kanun, yönetmelik, tamin karışık bir mevzuatları vardır. Bu karmaşık, düzen içinde uçak, tren, gemi ve kamyon yüklemelerinin ayrı ayrı mevzuatları vardır. Gümrük müşavirleri bu ortam içinde, hatasız, yanlışsız, işlevleri bitirmek zorunluluğundadır. Eğer işlevlerde bir yanlış veya kusur olursa, mesleğin başında asılı 5607 sayılı Kaçakçılık Yasası yürürlüğe girer. Bu yetmezmiş gibi 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun "müteselsil" acımasızlığıyla kendini gösterir. Hiç kimsenin aklına 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun, ilgili maddesi, 241 gelmez. Neden ve ne için, bilinmez ya da bilinmek istenilmez. Emekli Baş Müfettiş Sayın Necati Berent mesleğiyle ili bir İsviçre seyahatinde, oranın gümrükte mevkii yüksek bir insanı ile konuşurken, "Gümrük kaçağı" demiş. Adam, nedir o demiş. Bunu bu sütunlardan birkaç kez yazdım. Yani gümrük kaçakçılığı nedir ne değildir. Çok iyi tetkik ve inceleme ile teşhis ve tespiti yapılmalıdır.
Yoksa her işlev ve işlemde, gümrüklerimizde bir yanlış ve hata zuhur ederse, kaçakçılık suçlaması ile karşılanmaması mümkün değildir. Özetle, bu meslek çok zor meşakatli ve yorucu bir çalışma içerir. Tabii ki, her meslekte olduğu gibi, diğer mesleklerde de kötü niyetli kimseler çıkacaktır.
Böylesi bir oluşuma dünyanın düzenidir, diyebilir miyiz?
Bu meslek, sahipleri dünün gümrük bankoları üzerinde, gümrük komisyoncusu namıyla ve kara kalemle beyanname yazarak işlem bitirirlerdi.
Bugün, "Müşavir" adıyla, bilgisayar teknolojisiyle, "online" sistemiyle anında işlevleri, bilgisayar aracılığıyla, sisteme girip, işlevleri bitirmektedirler. Onların, ticaret aleminde "oda" olmak istemlerindeki, arzuları bir türlü gerçekleşmemiştir. Bilinmez, bir muamma şeklinde, "oda" istekleri daima önlenmiştir. Ülkede hangi mesleğin odası yoktur. Meslek bitti, bitirildi gözlem ve söylemlerine tek cevabım var. Avrupa'da gümrük müşavirlerinin konfederasyonu ve dış ticaretin önemli katkıları olan bir meslek dalı olduğu unutulmamalıdır. Bizde ise maalesef, mesleğe, istenilen önem gösterilmemiştir. Daimi horlanan, itilen, tehdit mekanizmaları çalıştırılan, iki cami arasında, beynamaz, misali bir durumda bırakılmıştır. Yani bir nevi sahibi yoktur. Değer verilerek, yalnız bırakılmamaları dileğiyle diyorum.