Hafızalardan silinmeyen 1 Nisan şakaları

ANKARA - "Şakanın evrensel günü" olarak kabul edilen 1 Nisan'da, geçmişte dünyanın farklı yerlerinde yapılan birçok şaka, hatırlandığında halen halen güldürüyor. Hafızalarda yer edinen şakaların birçoğu medya aracılığıyla yapıldı.
 

Dünyanın pek çok ülkesinde farklı şakaların gelenek haline geldiği ilk 1 Nisan şakasının Romalılar döneminde yapıldığına inanılıyor. Ancak "1 Nisan Şaka Günü" ile ilgili, farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunuyor. Örneğin Fransa'da, "Nisan Balığı" geleneği olarak bilinen şakalar, 16. yüzyıla kadar uzanıyor. Buna göre, 1564'te Fransa Kralı IX. Charles, yıl başını 1 Nisan'dan 1 Ocak'a aldırdı. Bu arada, 1 Nisan'ı hala yıl başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacıyla yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline geldi. 1 Nisan'ı yıl başı kabul edenlere "Nisan balığı" ismi verildi. Fransa'dan sonra diğer ülkelere de geçen bu gelenek, 18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya'ya da yayıldı, oradan da Amerika'ya taşındı.
 

Yakın dönemde iz bırakan 1 Nisan şakaları genellikle basın yayın organları aracılığıyla yapıldı.

Bunlardan BBC 1957'de, saygın bir haber programı olan "Panorama"da, yumuşak geçen kış nedeniyle ağaçlarda artık spagetti yetişmeye başladığını duyurdu. Bunun ardından köylülerin artık ağaçlardan spagettinin hasadını yapmaya başladığı açıklandı. Bir anda televizyon kanalına telefon yağmaya başladı. Tüm izleyiciler kendi spagetti ağaçlarını nasıl yetiştirebileceğini soruyordu. Telefonu açan BBC yetkilileri de 'bir kutu domates soslu spagettiyi ekin ve tutması için dua edin' yanıtını veriyordu. Sonunda bunun bir şaka olduğu anlaşıldı.

Sports Illustrated'in Nisan 1985 sayısında, yaşamı boyunca Mets'de oynamayı hayal eden "çaylak" bir beyzbol atıcısının hikayesi konu edildi. Hikayeye göre, Sidd Finch adlı bu kişi beyzbol topunu neredeyse ışık hızıyla metrelerce uzağa atabiliyordu. Ama aslında, Finch ömründe hiç beyzbol oynamamış, bir Tibet manastırında beyzbol atışlarının felsefesi üzerine öğrenim görmüştü. Mets taraftarları ülkenin her yerinde bu inanılmaz, adeta "Tanrı'nın bir lütfu olan oyuncu" için kutlamalar yaptı. Sonunda bu oyuncuyu yazarın hayal gücüyle yarattığı ve şakadan ibaret olduğu anlaşıldı.

 

 

Science and Reason dergisinin Nisan 1998 sayısında Alabama eyaletinde, "3,14" olan "Pi" sayısının değerinin, yapılacak oylama ile yuvarlanarak "3,0" olacağı duyuruldu. Bunun üzerine yüzlerce telefonla halk durumu protesto etti.

Almanya'nın Schleswig-Holstein eyaletindeki bir radyo, sürücülerden, Rader köprüsünü geçerken 5 avro hazırlamalarını istedi. İsviçreli bir şirketin köprüyü satın aldığını ve bayram günlerinde geçiş ücreti alacağı haberini uyduran radyo, eyalet Başbakanı Heide Simonis, çok sayıda politikacı, polis yetkilisi ve bir otomobil kulübünden de destek alarak demeçlerini yayımladı.

İngiliz Guardian gazetesi, 1977'de Hint Okyanusu'nda yer alan, noktalı virgül şeklinde adalardan oluşan San Serriffe adlı "uydurma" bir ülkeyi tanıtmak için yedi sayfalık bir ek yayımladı. Başkenti Bodoni olan adalar ülkesini General Pica yönetiyordu. Ekin yayımlandığı gün The Guardian'ın telefonları kilitlendi. Okurlar, cennete benzeyen adalarda tatil yapabilmek için daha fazla bilgi istiyordu. Sadece birkaç okuyucu, adayla ilgili her şeyin imla terminolojisinden geldiğini fark etti.

 

 

"Fastfood" zinciri Burger King, 1998'de USA Today gazetesine verdiği tam sayfalık ilanda ABD'deki 32 milyon solak için hamburger yaptıklarını duyurdu. İlana göre hamburger, bilinen "Whopper" ile aynı malzemelerden yapılıyordu. Ancak tüm malzemeler, solak müşteriler için 180 derece sola çevrilmişti. İlanı gören binlerce solak Amerikalı, kendileri için üretilen hamburgeri yemek amacıyla Burger King restoranlarına koştu. Sağ elini kullananlar ise, kendileri için de özel bir hamburger yapılmasını istedi.

 

 

İngiliz astronom Patrick Moore, 1976'da BBC'ye yaptığı açıklamada 1 Nisan'da sabah saat 9.47'de Plüton gezegeninin Jüpiter'in arkasına geçeceğini, bunun da Dünya'daki yerçekimini geçici olarak azaltacağını açıkladı. Moore, tam gezegen hizalanmasının olduğu anda havaya zıplayanların kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissedeceğini söyledi. Saat 9.47'den sonra BBC'yi arayan yüzlerce kişi, havaya zıpladıklarını ve kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissettiklerini söyledi. Hatta bir kadın, kendisiyle birlikte 11 arkadaşının koltuklarından havalanarak oda çevresinde uçtuklarını iddia etti.

BBC, 2007'de teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak Londra Saat Kulesi'ne dijital gösterge takılacağını duyurdu. Dijital göstergeye karşı çıkan binlerce kişi, BBC'nin telefonlarını kilitledi. BBC'nin Japonca servisi ise, saat kulesindeki akreple yelkovanın ilk arayan 4 kişiye armağan edileceğini duyurdu. Atlas Okyanusu'nun ortasında bulunan bin Japon balıkçı, akreple yelkovan için arayanlar yüzlerce kişiden ilki oldu.

 

 

The Parisien gazetesi, 1986'da Eyfel Kulesi'nin sökülüp taşınması için anlaşmaya varıldığını yazarak, Parislilerin aklını başından aldı. Habere göre Fransız kültürünün simgesi kabul edilen Eyfel, Paris'in doğusunda açılacak yeni Euro Disney parkında tekrar monte edilecekti. Eyfel'in yerine ise 1992 Olimpiyat Oyunları için 35 bin koltuk kapasiteli bir stadyum inşa edilecekti.

The Madison Capital-Times gazetesi 1933'te bir dizi gizemli patlama sonucu Amerikan Kongre Binası'nın çöktüğünü yazdı. Şakaya göre, patlamalara Senato'da haftalar süren gereksiz tartışmaların yarattığı büyük miktarda gaz yol açmıştı. Haberde Kongre Binası'nın yıkılırken gösteren bir de fotoğraf vardı. Gazeteye okurlardan binlerce mektup yağdı.

1997'de tüm dünyada yüzbinlerce kişinin elektronik postasına internetin 24 saat sürecek bahar temizliği için 31 Mart'tan 2 Nisan'a kadar kapatılacağına dair mesajlar düştü. İnternet, 5 adet son derece güçlü Japon yapımı emekleyen robot (Toshiba ML-2274) tarafından temizlenecekti. Bu şaka daha önce de telefon sistemi için yapılmıştı.

Sovyetler Birliği'nin Izvestia gazetesi, 1988'de dünyaca ünlü futbol yıldızı Diego Maradona'nın Spartak Moskova'ya katılmak için yöneticilerle görüştüğünü yazdı. Spartak Moskova, Maradona'ya 6 milyon dolar ödeyecekti. Izvestia'nın şakasını fark edemeyen Associated Press (AP), asılsız haberi tüm dünyaya duyurdu. Bir süre sonra haberi geri çekmek zorunda kalan AP, Sovyet gazetelerinin "1 Nisan şakası yapacağı düşünülmediği" için haberi kullandığını açıkladı.