Her dört KOBİ’den biri bölgeden göç etmek istiyor

Nesrin KOÇASLAN

1 1 ilde yaşanan deprem felaketi sonrası, bir yandan insani yardım çalışmaları hız kesmeden sürerken, diğer yandan bölge ekonomisinin içinde bulunduğu ağır tablo netlik kazanmaya başladı.

Depremin ikinci ayına yaklaşırken özellikle bölge genelinde faaliyet gösteren KOBİ’lerin içinde bulunduğu olumsuz durumu tüm ayrıntılarıyla gözler önüne seren bir araştırma yapıldı. Araştırmaya göre işletmelerin yüzde 25.5’i “Deprem bölgesi dışında başka bir şehre göç etme planı” olduğunu belirtiyor.

İnsani Gelişme Vakfı’nın (İNGEV) yaptığı araştırma; Gaziantep, Hatay ve Şanlıurfa başta olmak üzere depremden zarar gören işletmelere verilecek desteklerin, bölgedeki istihdam ve ekonomik faaliyetlerin devamlılığı açısından hayati bir önem taşıdığı sonucunu ortaya koydu.

“Deprem Bölgesi KOBİ Hızlı İhtiyaç Değerlendirme” isimli araştırmaya göre deprem sonrasında destek ihtiyacı duyan üç ana hedef kitle bulunuyor. Bunlardan ilkini, deprem bölgesinde insani yardıma ihtiyaç duyanlar oluşturuyor.

Diğer bir grup ise deprem sonrası kalıcı olarak başka şehre veya bölgeye göç edenlerden oluşurken, son grubu ise deprem sonrasında işleri aksayan ve gelir kazanma imkânlarını kaybeden işletmeler oluşturuyor.

Araştırmanın sonuçlarına göre KOBİ’lerin yüzde 44’ünün faaliyetleri durmuş durumda, yüzde 45’inin ise ekipmanlarında ciddi hasar bulunuyor. İşletmelerin sadece yüzde 11’inin deprem sigortası var. Görüşülen 595 işletmenin yüzde 49’u deprem sonrasında satış yapmaya devam edemediğini belirtiyor.

İşletmelerin yüzde 41’i çalışanlarının işe devam edemediğini, yüzde 11’i can kayıpları olduğunu ve yüzde 33’ü ise gerekli girdileri tedarik edemediğini belirtiyor. Ayrıca deprem sonrasında operasyonları en fazla etkilenen sektörlerin başında toptan ve perakende ticaret ile gıda üretimi yapan işletmeler olduğu görülüyor.

Çoğunluk İstanbul ve Mersin’e göç hazırlığında

Araştırmaya göre işletmelerin büyük bir kısmı bölgeden göç etmek istiyor. Kalıcı olarak şehrini terk etme planı olduğunu belirtenlerin en yüksek oranda olduğu şehir yüzde 40 ile Hatay.

Bölgede en fazla işletme sayısına sahip diğer illerden Gaziantep’teki işletmelerin yüzde 18’i, Şanlıurfa’daki işletmelerin ise yüzde 17’si de bulundukları bölgeyi terk etmek istediklerini ifade ediyor.

Araştırma bulgularına bağlı olarak yapılan tahminlere göre, işletmesini deprem bölgesi dışına taşımak istediğini söyleyen işletmelerin en fazla göç etmeyi planladığı iller ise İstanbul, Mersin, Ankara ve Bursa olarak sıralanıyor.

İşletmeler finansmana erişim desteği bekliyor

İşletmeler operasyonlarına devam etmek için finansman başta olmak üzere pek çok destek bekliyor. İşletmelerin öne çıkan diğer beklentileri ise şu şekilde sıralanıyor:

-Ekipman yenilemek için küçük nakit yardımı veya finansmana erişim desteği

- Hasarlı işyerinden taşınma/ yeni iş yeri kurulumu için nakit yardımı ve finansman erişim desteği

- Satışların durduğu ortamda maaş ödemeleri ya da diğer sabit giderler için nakit yardımı veya finansman erişim desteği

- Zarar gören hammadde veya stok ürün yenileme için nakit yardımı ve finansmana erişim desteği

- Deprem bölgesi dışındaki müşterilere erişim için danışmanlık desteği veya reklam/dijital iletişim hibe desteği l Çalışanlar için barınak isteği