İnternette "balkanlaşma" riski yükseliyor

Didem ERYAR ÜNLÜ

İSTANBUL - ABD Ulusal Güvenlik Servisi (NSA), PRISM kod adlı program yoluyla Google, Facebook, Apple, Youtube ve Microsoft gibi birçok internet devinin sunucularına sızdı ve büyük bir takip ağı oluşturdu. Bu haber tüm dünyanın gündemini yakından ilgilendirdi.; çünkü PRISM skandalı aslında internetin geleceğini tehdit eder nitelikte. 

ABD Ulusal Güvenlik Sistemi tarafından kurulan takip ağı, internetin açık iletişim platformundan, sıkı kontrol altına tutulan ulusal ağlar bütününe dönüşmesini hızlandırıyor. 

Google Başkanı Eric Schmidt'in "İnternetin geleceğine yönelik en büyük risk nedir?" sorusuna verdiği cevap, "Balkanlaşma" olmuştu. Balkanlaşmayı, etki alanını artırmak isteyen ulusal hükümetlerin neden olduğu parçalanma, küçük birimlere ayrılma olarak açıklayabiliriz. Dünyanın en açık iletişim platformu olan internet, bu sürecin sonunda, bilginin serbest akışının engellendiği ve sürekli kontrol altında tutulduğu ulusal ağlar bütününe dönüşebilir.

Financial Times gazetesine açıklamada bulunan online sansür uzmanı Rebecca MacKinnon, internetin balkanlaşma sürecinin engellenemeyeceğini söylüyor. MacKinnon, bundan on sene sonra, internetin bugünkü özgür günlerini hasretle arayacak olduğumuzu da ekliyor.

Bu skandal, otoriter ülkeleri de cesaretlendirebilir
Ayrıca birçok uzman, ABD'de yaşanan PRISM skandalının, otoriter ülkeleri de bu yönde hareket etmeye yönlendirebileceğini, hatta cesaretlendirebileceğini düşünüyor. İnternete getirilecek sınırlamaların, olumsuz sonuçları da gündeme geliyor. PRISM skandalı yaşanmadan önce, internet sınırlamaları hakkında bazı görüşlerini açıklayan Eric Schmidt'in verdiği örnek oldukça dikkat çekiciydi: Bir önceki İran hükümeti tarafından planlanan İslami Google Map; İsrail'i bu haritaya dahil etmiyordu! Google yöneticilerinden Jared Cohen, bu yaklaşımı "dijital etnik temizlik" olarak değerlendirdi.  

Kroes: Avrupa, internet için en güvenli bölge olmalı
AB ise, işin olumsuz tarafına bakmaktansa, yaşanan skandalı kendisi için çok önemli bir fırsat olarak değerlendiriyor. Avrupa Komisyonu Dijital İşlerden sorumlu Komiseri Neelie Kroes, Avrupalı şirketlerin, özellikle de bugüne kadar Google ve Amazon gibi ABD'li şirketlerin kontrolünde olan bulut bilişim pazarından önemli bir yer kapabileceklerini söylüyor. "Avrupalı şirketler için çok önemli bir pazar fırsatı oluştu" diyen Kroes'un görüşleri şöyle: "Avrupalı şirketler, yüksek gizlilik seçenekleri ve ürün güvenliği gibi konuları ön plana çıkartarak, akıllı bir adım atabilirler. Avrupa'nın, internetin en güvenli olduğu bölge olmasını istiyoruz. Gizlilik konusunda iyi uygulanan regülasyonlar, hızla büyüyen bulut bilişim pazarında Avrupa'ya öncelik sağlayacaktır."

Benim verim, bana aittir
Avrupa yasaları doğrultusunda, müşteri bilgileri, güvenlik düzenlemeleri düzgün olmayan ülkelerle paylaşılmıyor. Avrupa'nın veri koruma felsefesi, "Benim verim, bana aittir" temeline dayanıyor. 
Eğer PRISM skandalının ardından, her bir ülke, internete kendi kontrol sistemini getirirse, ortaya çıkan oluşum, bir tür veri merkezleri federasyonu olur. Bu da, ölçek ekonomilerinin ancak ortak bir teknolojik mimaride mümkün olabilen küresel hareket kabiliyetini engelleyecektir.