İşçi-işveren uyuşmazlığında 'arabulucu' dönemi
Yeni İş Kanunu Tasarısı Taslağı'na göre işçi-işveren uyuşmazlıklarında mahkemeden önce arabulucuya gitmek zorunlu hale geliyor. Düzenleme ile mahkemelerde ortalama 431 gün süren dava sürecini en fazla 3 hafta içerisinde sonlandırabilmek amaçlanıyor.
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni İş Kanunu Tasarısı Taslağı'na göre, işçi ve işveren uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya gitmek zorunlu hale geliyor. Arabulucu görüşmeleri 3 haftada sonuçlandırılacak.
Taslağa göre, bireysel veya toplu iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan işçi ve işveren alacağı, tazminatı, işe iade taleplerinde dava açmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak aranacak. İş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan tazminat durumları dışında arabulucuya başvurmadan doğrudan iş mahkemesine açılan davalar usulden reddedilecek.
Uyuşmazlık durumunda bir ay içerisinde gerçekleştirilecek arabuluculuk başvurusu; taraflardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu tarafından görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne yapılacak. Büro tarafından ve komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden bir arabulucu atanacak. Tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde bu arabulucu görevlendirilecek. Arabulucu tarafları ilk toplantıya davet edecek.
İş davaları ortalama 431 günde sonuçlanıyor
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre iş davaları ortalama 431 günde sonuçlanırken, tasarının yasalaşmasıyla uyuşmazlıkların çözüme kavuşma süresi arabulucu vasıtasıyla en fazla üç haftada sonuçlandırılabilecek. Üç haftalık süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilinecek. Görüşmelerde uzlaşma sağlanmaması halinde iki hafta içerisinde dava açılabilecek.
Kanunla İş Mahkemeleri, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından alınacak karar ile kendi aralarında ihtisaslaşabilecek. Örneğin, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklar, işe iade davaları, işçi alacağı davaları veya hizmet tespiti davaları ayrı dairelerde ihtisas mahkemeleri belirlenebilecek.
2013'den bu yana 10 bin dosya arabulucuya gitti
Arabuluculuk sisteminin fiili devreye girdiği 2013 yılı Kasım ayından bugüne kadar 10 bin 71 dosya mahkeme yerine önce arabulucuya gitti. Arabulucuya giden hukuk uyuşmazlıklarının yüzde 87'sini işçi-işveren uyuşmazlıkları oluşturdu. Bunların yüzde 95'e yakınında bir gün veya daha kısa sürede taraflar arasında anlaşma sağlandı.