İşverenlerin ‘Sağlık Gözetimi’ yükümlülüğü
Fatma YÜKSEKDAĞ
Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi
Bu yazımızda; 6331 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemelerden biri olan işverenin sağlık gözetimi yükümlülüğünün kapsamına değinilecek ve sağlık gözetimi yükümlülüğü gereğince alınması gereken sağlık raporlarının nereden alınacağı hususuna yer verilecektir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun(1) 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; işverenin, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlayacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı fıkranın (b) bendinde ise işverenin çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorunda olduğu haller belirtilmektedir. Bu haller ilgili bentte;
“1) İşe girişlerinde.
2) İş değişikliğinde.
3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.
4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.” olarak sayılmıştır.
Yine 15. maddenin ikinci fıkrasında; “Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacakların, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacağı” hüküm altına alınmıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince alınması gereken sağlık raporlarının nereden alınacağı, söz konusu kanunun 15. maddesinin üçüncü fıkrasında hüküm altına alınmıştır. İlgili fıkra gereğince bu raporların; işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınacağı belirtilmektedir. Ayrıca, söz konusu raporlara itirazların, Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılacağı ve verilen kararların kesin olduğu da belirtilmektedir.
Ancak, sağlık raporlarının alınmasıyla ilgili olarak, 6331 sayılı Kanun’un iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini düzenlediği 6. maddesinin yürürlük tarihinden kaynaklanan özel bir durum söz konusudur. Şöyle ki, 6. Maddede; işyeri hekimi istihdamı veya bu hizmetin ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden alınması zorunluluğu düzenlenmiştir. Söz konusu madde, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/1/2014 tarihinde, diğer işyerleri için ise yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yani 01/01/2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu itibarla, Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için henüz işyeri hekimi istihdamı zorunluluğu bulunmamakta olup, 1/7/2016 tarihine kadar sağlık raporlarının sağlık hizmet sunucularından alınması gerekmektedir. Bununla birlikte, Sağlık Bakanlığı’nın 07.05.2004 tarihli ve 2004/67 sayılı Özel Hastanelerde Sağlık Kurulu Raporu Düzenlenmesi Hakkında Genelgesi’nde; “Özel hastanelerde; usulüne uygun olarak teşekkül ettirilmiş olsa bile özürlü sağlık kurulu raporu, vergi muafiyeti raporu, yurt dışı tedavi raporu, maluliyet raporu, özel tertibatlı araç ithali amacıyla alınan raporlar gibi özellikli raporlar verilemez” hükümleri yer almakta olduğundan özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından işe giriş ve aralıklı sağlık muayenelerinin yapılması mümkün görünmemektedir. Bu nedenle, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için sağlık raporları, 1/7/2016 tarihine kadar kamu sağlık hizmeti sunucularından temin edilecektir.(2)
(1) 30/06/2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Duyuru, www.csgb.gov.tr/csgbPortal/isggm.portal?page...id= saglikraporlari, 10.04.2013