Kahve ihracatı tehdit altında

 

 

İSTANBUL - Kahve üretiminin üssü olan Latin Amerika’da küf hastalığı üretimi tehdit ediyor. Arabica tipi kahve piyasası üzerinde önemli etkiler doğurmasından endişe edilen salgın hastalık, Orta Amerika’daki üreticileri harekete geçirdi. Costa Rica’da yetkililer, hastalığın yayılmasını engellemek amacıyla olağanüstü hal ilan ederken, Guatemala ve El Salvador’da kahve endüstrisi temsilcileri üründe ciddi kayıplar yaşanabileceği uyarısı yaptı. Ancak düşük kahve fiyatları, salgınla mücadeleyi zorlaştırıyor.

Küresel kahve üretiminin yüzde 17’sini gerçekleştiren Orta Amerika’daki çiftçilerin gelecek yıl ihracatlarının küf hastalığı nedeniyle yüzde 25 azalabileceği belirtiliyor.

 

Orta Amerika Kahve İhracatçıları Örgütü (Orceca), 1 Ekim’de başlayacak 12 aylık sezonda Honduras, Guatemala, Nikaragua, El Salvador ve Costa Rica’nın ihraç etmesi beklenen 13.8 milyon çuval kahvede, söz konusu hastalık nedeniyle 3.45 milyon çuval kayıp meydana gelebileceği uyarısında bulundu. Orceca Başkanı Jose Angel Buitrago, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, ağustos ayındaki yoğun yağışların, ardından güneşli havaların fazla uzamasının, bunu takip eden rüzgarların hastalığın ciddi boyutta yayılması için gerekli nemli ortamı oluşturduğunu söyledi.

 

Kolombiya’da 500 bin üreticiyi temsil eden Kahve Üreticileri Federasyonu, bu tehlikeyi çok önceden görmüştü. En iyi kalite Arabica kahve üreticileri arasında bulunan Kolombiya’da beş yıl önce küf hastalığı baş göstermiş, hastalık kahve ağaçlarının yüzde 40’ını tahrip etmiş, bunun üzerine ülkede yeni bir ağaçlandırma programı başlatılmıştı. Hükümetin de desteğiyle federasyon, küf ve mantara dayanıklı bitkilerin, gübre ile tohum tedarik edilmesi ve çiftçilerin eğitilmesi için 1.4 milyar dolarlık bir programı hayata geçirmişti. Ülkedeki yetkililer, hastalığın hızlı yayılmasını La Nina hava olayının neden olduğu nemli ve yağışlı havaya bağlamıştı. Dört yıllık dönüşüm programı sonrasında ülkedeki ağaçların yarısı yeniden ekildi. 2015 yılına kadar bu oranın yüzde 85-90 eviyelerine çıkması hedefleniyor.

 

Düşük fiyat üreticiyi zorluyor

 

Ancak arabica fiyatlarındaki düşüş, kahve üreticilerini zor durumda bırakıyor. Fiyatlardaki düşüşe bağlı olarak gelirin azalmasının, hem Kolombiya’daki dönüşüm programını ham de Orta Amerika’daki diğer üretici ülkelerin küf ile mücadelesini zorlaştıracağı belirtiliyor. Arabica kahve fiyatları 1.40 dolar/pound (1 pound=0.543 kg) civarında seyrediyor. Kahve fiyatlarında geçtiğimiz yıllarda yaşanan rallinin, Brezilya gibi büyük ihracatçıları daha fazla üretime teşvik etmesiyle arabice tipi kahvenin fiyatı Mayıs 2011’de ICE’de gördüğü 14 yılın en yüksek seviyesinin yüzde 54 altında. 2011 yılında fiyat ortalaması 2.55 dolar iken, geçtiğimiz yıl arabica kahve fiyatları ortalama 1.76 dolar düzeyinden işlem görmüştü. Orta Amerika, küresel kahve üretiminin yüzde 17’sini gerçekleştiriyor. 2012’de Orta Amerika üreticilerinin toplam sevkıyatı 13.65 milyon çuval oldu. Bölgede kahve üretim maliyeti ise 1.50 dolar/pound civarında ve fiyatların şu anki seviyesini korumasının bölgenin üretimi üzerinde ciddi baskı yaratması bekleniyor. Bu arada, hazır içecek ve espressoda daha yaygın biçimde kullanılan Robusta kahvenin fiyatları yükselişte. En büyük robusta üreticisi Vietnam’ın satışlarının azalması nedeniyle mayıs vadeli kahvenin fiyatı Londra’daki Liffe borsasında dün yüzde 0.5 primle 2.054 dolar/ton düzeyine çıktı.

 

Kahvede talep ‘robusta’ya kayıyor

 

Dünyanın kahve talebindeki değişim, kahve piyasasının yeniden şekillendiriyor. Daha çok hazır kahvelerde kullanılan robusta tipi kahve Brezilya ve  Rusya gibi gelişmekte olan ülkelerde giderek daha fazla rağbet görürken, daha maliyetli olan ve Avrupa ile  ABD’de kullanımı daha yaygınolan arabica talebi zayıflıyor. Buna bağlı olarak geçtiğimiz hafta itibariyle robusta kahvenin son bir yıl içinde yaptığı yüzde 13’e çıkarken, aynı dönem içinde arabicanın fiyatı yüzde 37 geriledi. Arabica dünyada en yaygın kahve ağacı ancak yetiştirmesi daha zor, parazitlere ve ısıya daha dayanıksız. Robusta daha nemli, sıcak bölgelerde de yetiştirilebilir ancak ürün kalitesi daha düşük. kalitesizdir. "Gold" adı altında satılan kahveler genellikle arabicadan yapılıyor. Arabica çekirdekleri, robustadan daha

fazla kafein içeriyor.