Karayollarında 'kaza inceleme ekibi' oluşturulmalı
A. Enver ÇITAK / AEC Dış Ticaret Danışmanlık Lojistik
Türkiye yollarında İnsan ve eşya taşıyan tüm araçların Ulaştırma Bakanlığı’ndan yeterlilik belgesi alınması zorunluluğu bulunmaktadır. Karayollarında meydana gelen kazaların nedenlerinin de incelenebilmesi gerekliliği günümüz ihtiyacıdır. Günümüzde uçak kazalarında nasıl kaza kırım ekibi görevlendiriliyor ise benzeri bir oluşumun kara ulaştırma konusunda da oluşturulabilmesi bir elzem ihtiyaçtır. TOFED olarak Otobüsçüler Federasyonu’nun bu işi yapabilmesi ilk akla gelse de sadece otobüs yolcu taşıma için kontrol yapabileceğini varsayarak bu işin ticaret odaları tarafından oluşturulacak ‘Kaza Kırım Ekibi’ tarafından yapılabilmesinin yararları bulunabilmektedir.
Ulaştırma Bakanlığı nasıl TUV-TURK ü araçların muayenesinde yetkili kılabildiyse, TOBB tarafından da oluşturulacak Kaza Kırım Ekibi bağımsız olarak Türkiye genelinde tüm kazaları inceleyebilmeli ve kaza nedenlerini üyesi olan sektör firmalarına özel ve genel duyurular yapabilmelidir. Kaza İnceleme Ekibi oluşturulması ile;
İnceleme
Kaza İnceleme Ekibi otobüslerin, kamyon ve binek araçlarının kazasında karşı araçlarında gerekli incelemesi yapabilmeli ve raporlayabilmelidir.
İnceleme sırasında;
. Yol durumu,
. Sürücü faktörü,
. Araç imalat durumu,
. Araç bakım durumu,
. Araçta kullanılan orijinal olmayan aksam parça malzeme döşeme vs. durumu,
gibi nedenlerle kaza durumunun tespiti, ile hatanın nedeninin tespiti, insan faktöründe eğitimi, aksam parçada teknik yetersizliği, donanım veya dizayndaki eksikliklerin raporlanması ile de daha güvenli araç imalatına dolayısı ile daha güvenli yol araç ve yolculuk imkanı için bilgi akışı sağlanabilmelidir. İncelemede öncelikli olarak ölümlü kazalardan başlanabilmesi, çarpışma ve veya birden fazla aracın karıştığı kazaların ikinci plana alınarak araçların tek olarak meydana getirdikleri kazaların incelenebilmesine öncelik verilebilmesi ile araçların teknik, sürücülerin belge, firmaların belge ve donanım gereksinim hatalarının incelenebilmesi ve raporlanabilmesi düşünülebilmelidir.
İncelenemesi gerekli belgeler
- Otobüslerin garaj çıkış belgeleri,
- Araç üzeri veri bilgileri (Elektronik ve görsel ),
- Araçların ruhsat belgeleri,
- Araçların bakım onarım bilgileri,
- Araçların satın aldıkları bakım onarım aksam parça bilgileri,
- Kaza tutanağı,
- Kaza durumu gösterir ayrıntılı fotoğraflar,
- Ölümlü kazalarda polis raporu, savcılık iddianamesi,
- Ölümlü kazalarda Adlı TIP raporları,
- İtfaiye raporu,
- Bölgede var ise kaza müdahale ekibi raporu,
- MOBESE kameraları,
kazanın görüntülenebileceği dükkân ev vs. kamera kayıtlarının öncelikle incelenebilmesi ve Kaza Kırım Ekibi’nin bu belgelere bilgilere dokümanlara erişimi için gerekli kanuni uygulamanın da ilgili devlet ve özel kurumların bildirilebilmesi gerekliliği oluşmaktadır.
Sonuç bilgilerinin dağıtımı
Kaza sebebinin ne olduğunun tespiti ile;
- Aksam- parça ve yedek parça imalatı durumunda üretim dernekleri ve Sanayi Bakanlığı ile TOBB
- Ustalık hatası durumunda Yetkili servis ise İlgili üretici firma – Sanayi Bakanlığı
- Yol durumu ise Karayolları Genel Müdürlüğü – Valilik – Kaymakamlık – Ulaştırma Bakanlığı
- Teknik kontrol eksikliği ise Ulaştırma Bakanlığı – TÜVTÜRK - Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü,
tarafından incelenebilmek üzere gönderilebilmesi sağlanabilmelidir.
Önlem talebi
Kazaların oluşumu sırasında kusurlu bulunan ve tespit edilen sebep ile ilgili olarak sebep muhatabı özel ve veya tüzel kuruma bilgilendirme yazısı yazılması,
Bu yazının kaza inceleme ekibi başkanınca imzalanarak ilgili özel- kamu kurum başkanlığına teslimi sağlanabilmelidir.
Kontrol çetveli
Kazalar ile ilgili kontrol edilecek hususlar ve tespit edilecek durumlar için önceden hazırlanacak Kaza Kontrol Cetveli hazırlanabilmelidir.
Rapor örneği
Tek tip rapor örneği olabilmelidir.
Ekip üyeleri
Trafik Kuralları, Makine Mühendisi (Teknik Bilgi), Kara Yolları uzmanı (İnşaat Mühendisi)
Ekip hakları
Bu ekibi dahil olan kişilerin iş konularında Tüm Türkiye de bulunan mahkemelerde BİLİRKİŞİ olarak kabul görebilmeleri için Tüm İl ve İlçe Adli Yargı birimlerine bilgi gönderilebilmeli ve İstanbul mahkemelerinde yapılacak yemin ile görev sürelerince geçerli olacak şekilde konularında bilirkişi olabilmeleri sağlanabilmelidir.
Bu ekip üyelerine İTO ve KUGM logolarına sahip ve KUGM genel Müdürü ve İTO Başkanın imzasının bulunduğu kimlik kartı verilebilmeli, Bu kimlik kartının KGM, TRAFİK birimleri, Emniyet, Valilik, Belediye ve konu ile ilgili diğer tüm kurum ve kuruluşlarca tanınması ve kart sahiplerine kolaylık sağlanabilmesi için bilgilendirme yapılabilmelidir.
Ekip giderleri
Tüm ekip üyelerinin Kaza yerine intikali için kullanılacak araç hızlı ve emniyetli bir araç olabilmelidir.
TOBB liderliğinde oluşturulacak kaza inceleme ekibi üyelerinin ulaşımlarının, olay yerlerine intikallerinin, gerekli inceleme yapılabilmesi için gerekli inceleme için gerekli ulaşım ve haberleşme imkanlarının, konaklama ve iaşe imkanlarının sağlanabilmesi için gerekli önlemlerin alınması TOBB tarafından sağlanabilmelidir.
Ekip üyelerine TOBB tarafından günün geçerli hizmet fiyatlandırılması dikkate alınarak karşılıklı rıza ile kabul edilebilecek net TL aylık ücret ödemesi yapılabilmelidir.
Kuralar
Kaza Kırım Ekibi’nin;
Çalışma prensipleri, raporlama tekniği - konu takip şekli - yetkileri araç kullanım şekilleri - kimlik belge düzenlenmesi şekli - bilirkişilik hakları, Ve diğer tüm çalışma şekilleri detaylı bir şekilde hazırlanmalıdır.