Katma değerli üretim yapısına geçilecek

Yapısal dönüşüm için 9 temel politika ve 25 öncelikli dönüşüm programına göre, özel sektör öncülüğünde Ar-Ge’ye ağırlık verilecek, ihracata dayalı rekabetçi üretim yapısına geçilecek, ihracatta yüksek teknolojinin payını artıracak yatırımlar desteklenecek

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

MEHMET KAYA
HÜSEYİN GÖKÇE

Yeni hükümetin ekonomik programı TBMM’de okundu. Ekonomide uzun vadeli bakış açısıyla sorunlara çözüm üreterek, büyüme potansiyelini artıracak bir çizginin izleneceği belirtilen programda, ekonomide yapısal dönüşüm için yurtiçi tasarrufların artırılacağı, imalat sanayiinde yerli girdi kullanımına dayalı ve yüksek katma değerli bir üretim yapısına geçileceği belirtildi. Programda, enfl asyon hedefl emesinin temel para politikası rejimi olmaya devam edeceği ve dalgalı döviz kuru rejiminin süreceği ifade edildi. Bu arada, başbakan yardımcılarının görev alanları da belirlendi. Ali Babacan, ekonominin koordinasyonundan sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak kaldı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 62’nci Hükümetin 183 sayfalık programını TBMM Genel Kurulu’nda okudu. İleri Demokrasi, İnsani Kalkınma, Yaşanabilir Mekanlar ve Çevre, Güçlü Ekonomi ve Öncü Ülke olmak üzere 5 ana başlıktan oluştu. 62’nci Programda Güçlü Ekonomi başlığı 62 sayfa ile en çok yer verilen unsur oldu. Ekonomi programının temelini; “İstikrarlı ve sürdürülebilir büyümeyi sağlamak, istihdamı artırmak, cari açığı kontrol altında tutmak, mali dengeleri sağlamlaştırmak, fiyat istikrarını sağlamak ve finansal istikrarı korumak” oluşturuyor. Temelini 2014-2018 10’uncu Kalkınma Planı’nın oluşturduğu Güçlü Ekonomi programı çerçevesinde kamu 2018 yılında kadar 250 milyar dolarlık harcama yapacak. Özel sektör işbirliğiyle yapılacak 100 milyar doların da eklenmesiyle toplam kamu harcamaları 350 milyar doları bulacak. 

61'inci Hükümet Programı'ndan çok farklı unsurlar içermiyor 

TBMM Genel Kurulu’nda Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun bazı kısımlarını atlayarak ve bazı eklemeler yaparak 1.5 saatte okuduğu 183 sayfalık Hükümet Programı, gazeteniz DÜNYA’nın 27 Ağustos’ta duyurduğu şekliyle 61’nci programdan çok farklı unsurlar içermiyor. 

Enflasyon ve kamu açıkları gibi temel makroekonomik istikrarsızlık unsurlarının büyük oranda sorun olmaktan çıktığını belirten Başbakan Ahmet Davutoğlu, artık kalkınma sürecini hızlandıracak alanlara odaklanmanın mümkün hale geldiğinin altını çizdi. 

Hükümetin uygulayacağı ekonomi politikalarının temelini 10’uncu Kalkınma Planı’nın oluşturacağını vurgulayan Davutoğlu, imalat sanayinin GSYH içindeki payının artırılmasının yapısal dönüşüm açısından önem taşıdığını bildirdi. 

Yapısal dönüşüm için 9 temel politika 

Davutoğlu, yapısal dönüşümün kalıcı bir şekilde hayata geçirilebilmesi için belirlenen 9 başlığı şöyle sıraladı: 
• Yurtiçi tasarrufl arı artırılacak 
• Fiyat istikrarını, finansal yapı ve maliye politikasında elde edilen kazanımları güçlendirilcek 
• Bilim, teknoloji ve yenilik kapasitesi geliştirilecek 
• İmalat sanayiinde yerli girdi kullanımına dayalı ve yüksek katma değerli bir üretim yapısına geçilecek. 
• İşgücü verimliliği artırılacak 
• Girişimcilik geliştirilecek ve KOBİ’ler desteklenecek 
• Fikri mülkiyet hakları geliştirilecek 
• Bilgi ve iletişim teknolojileri etkin bir şekilde kullanılacak 
• Lojistik ve ulaştırma altyapısını iyileştirilecek

Ekonomi politikalarının temelini oluşturacak 25 öncelikli dönüşüm programı

1- Üretimde Verimliliğin Artırılması Programı 
2- İthalata Olan Bağımlılığın Azaltılması Programı 
3- Yurtiçi Tasarrufl arın Artırılması ve İsrafın Önlenmesi Programı 
4- İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Programı 
5- Kamu Harcamalarının Rasyonelleştirilmesi Programı 
6- Kamu Gelirlerinin Kalitesinin Artırılması Programı 
7- İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Programı 
8- İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi Programı 
9- Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı 
10- İstatistiki Bilgi Altyapısını Geliştirme Programı 
11- Öncelikli Teknoloji Alanlarında Ticarileştirme Programı 12- Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı 
13- Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı 
14- Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı 
15- Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi Programı 
16- Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı 
17- Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı 
18- Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı 
19- Temel ve Mesleki Becerileri Geliştirme Programı 
20- Nitelikli İnsan Gücü İçin Çekim Merkezi Programı 
21- Sağlıklı Yaşam ve Hareketlilik Programı 
22- Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı 
23- Yerelde Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi Programı 24- Rekabetçiliği ve Sosyal Uyumu Geliştiren Kentsel Dönüşüm Programı 
25- Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği Altyapısının Geliştirilmesi Programı.

Güçlü Ekonomi başlığı altında sunulan programda öne çıkan bazı unsurlar

• Yenilikçi üretim yapısının tesis edilerek istikrarlı ve yüksek büyüme yapısı oluşturulacak. 
• Üretimin ve ihracatın artırılması için uygun finansman sağlamaya yönelik çalışmalar devam edecek. 
• İhracatta yüksek teknolojinin payını artıracak yatırımlar desteklenecek. 
• Mal ve hizmet sektörlerinde rekabet ve verimlilik artışlarını sağlayacak, ucuz finansman kaynaklarına ulaşımı kolaylaştıracak makro ve mikro politikalara öncelik verilecek. 
• Yoksulluk ve fakirlikle mücadelede uygulanan sosyal restorasyon sürecine devam edilecek. 
• Borç stokunun GSYH’ya oranının düşürülmesine ilişkin politika devam edecek. 

Gelir politikası 

• Mükelleflerin gönüllü uyumu arttırılmaya devam edilecek. • Vergilemede adalet ve etkinliğin artırılacak. 
• Şirketlerin öz sermaye yapılarının güçlendirilecek. 
• Kayıtdışılıkla mücadeleye kararlılıkla devam edilecek. 
• Vergi Usul Kanunu başta olmak üzere temel vergi kanunlarının gözden geçirilmesi çalışmaları tamamlanacak. • Kamu harcamalarının finansmanında doğrudan vergilerin ağırlığının artırılması sağlanacak. 
• Kamu harcama politikaları üretimi ve istihdamı destekleyecek şekilde önceliklendirilecek. 
• Sıfır tabanlı bütçelemenin uygulanması için idari kapasiteyi geliştirilecek. 
• Kamu harcamalarında altyapı yatırımlarına ve sosyal amaçlı alanlara öncelik verilecek. 
• Kamu kesimi yatırımlarını özel kesim yatırımlarını tamamlayacak şekilde ele alacak. 
• 2014-2018 dönemini kapsayan Onuncu Kalkınma Planı döneminde 250 milyar dolar kamu yatırım harcaması yapılacak. 
• Para Politikası büyüme ve istihdamı destekleyecek.
• Temel amaç fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olacak. 
• Enflasyonla mücadeleye daha fazla yoğunlaşılacak. 
• Para Politikası fiyat istikrarını sağlama amacıyla çelişmemek kaydıyla büyüme ve istihdam politikalarını destekleyecek. 
• Dalgalı döviz kuru rejimi uygulaması sürdürülecek. 

Finans sektörü 

• Finans sektöründeki tüketici ve yatırımcı haklarının gözetilmesine yönelik uygulamalar geliştirilecek. 
• Faizsiz bankacılığın geliştirilmesi için kamu sahipliğinde katılım bankalarının kurulmasına yönelik çalışmalar sürecek. 
• İhracatta yüksek teknolojinin payı 4 kat artacak. 
• Yeni Türkiye’de ihracatın yapısını dönüştürülecek. 
• İhracatta yüksek teknolojili ürünlerin yüzde 4’lerde olan payının yüzde 15’e çıkarılmasını sağlayacak yatırımlar desteklenecek. 
• TL’nin dış ticarette kullanımının artırılması için çalışmalar sürecek. 
• Cari açığı daha düşük seviyelere indirmek ve enerjide dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılması ve nükleer santrallerin kullanılmasına yönelik çalışmalar sürecek. 
• Yeni rafineri inşası, elektrikli otomobil imalatı, ileri teknoloji içeren hava taşıtı motorları ve parçalarının üretimi konularında teşvik sistemi güçlendirilerek yurtiçi üretim kapasitesi artırılacak. 
• Orta-yüksek teknolojili sektörlerde üretim artışını gerçekleştirecek, özellikle yüksek teknolojili sektörlerde yeni yatırımların artırılmasının yolu açılacak. 
• Sanayi girdilerinin ülke içinden karşılanma oranının artırılmasını teminen, yüksek yatırım gerektiren ara malı ve sanayi hammaddelerinin üretimine öncelik verilecek. 
• Girdi Tedarik Stratejisinin uygulanmasına devam edilecek. • Özel sektör ve hanehalkının borçlanmalarında ise daha makul miktarları, daha uzun vadeyi ve para birimi olarak Türk Lirası’nı tercih etmeleri teşvik edilecek. 
• Hizmet ticaretinde rekabetçi sektörler tespit edilerek, bu sektörleri destekleyici önlemler alınacak. 
• Yurtdışı müteahhitlik hizmet geliri 2018’de 50 milyar dolara çıkarılacak. 
• Teknik müşavirlik sektörüne yönelik destek programını uygulamaya devam edilecek. 
• Türkiye’nin özellikle Avrupa, Kafkaslar ve Ortadoğu’da termal ve sağlık turizmi merkezi olması için çalışılacak. 

• Gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve hızlandırılması ile kaçakçılığın önlenmesi konusunda altyapı başta olmak üzere gerekli çalışmalara devam edilecek. 

• İstihdam: İş piyasasında “esnekleşme” sağlanacak. İş değil, insanı koruma ilkesi gözetilecek. 2023 yılında işsizlik yüzde 5 olacak. Ulusal İstihdam Stratejisi uygulanacak. Meslek standardı sayısı 750’ye ulaştırılacak. 
• Çalışma Hayatı: Çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatına uyan ve iş güvenliği-sağlığı konusunda iyi performans gösteren işverenleri ödüllendiren düzenleme yapılacak. 2023’e kadar toplu sözleşmeden yararlanma oranı AB ortalamasına çıkacak. Kadınlar için aile ve iş yaşamı dengesini artıracak düzenleme yapılacak. Madenler için 176, inşaatlar için 167 sayılı ILO iş güvenliği sözleşmeleri imzalanacak. 
• Girişimcilik: Sanayide dönüşüm sürecek. Yenilikçi fikirlere dayalı, katma değeri yüksek, markalı ürün ve hizmetlerin üretim ve pazarlama süreçleri desteklenecek. Hibrit ve Elektrikli Araç Araştırma Merkezi kurulacak. 
• Savunma ve havacılık: Milli tasarımlı savunma sanayii 2023’e kadar oluşturulacak. 
• Bilim, teknoloji ve Ar-Ge: Ar-Ge destekleri devam edecek. Kamu üniversite sanayi işbirliği stratejisi uygulanacak. Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı hayata geçirilecek. 
• Tarım: 2023 yılında 150 milyar dolar tarım hasılasına ulaşılacak. 
• Enerji: Kömür yatırımları sürecek. Nükleer santral inşasına devam edilecek. Rüzgâr enerjisi gücü 20.000 MW’a, jeotermal en az 600 MW’a güneş en az 3.000 MW’a çıkarılacak. 
• Ulaştırma ve haberleşme: Eskişehir–Antalya, Yerköy-Kayseri- Ulukışla, Samsun-Amasya-Çorum- Kırıkkale, Erzincan-Erzurum- Kars hızlı demiryolu hatlarının yapım çalışmaları başlayacak. Bölünmüş yol uzunluğunu 2023 yılında 36.500 km’ye ulaşacak. Esenboğa’ya üçüncü, Sabiha Gökçen havalimanına ikinci pist yapılacak. Türkiye Uzay Kurumu kurulacak. 
• Denizcilik: “Üç Denizde Üç Büyük Liman” projesi tamamlanacak. İzmir Çandarlı, Zonguldak Filyos ve Mersin Konteyner Limanlarını hayata geçirilecek. Tersanelerde, daha yüksek katma değerli, nitelikli ve özel tip gemilerin üretimi ile gezi teknesi ve yat üretimi özendirilecek. Kanalİstanbul’da jeolojik ve jeoteknik etüt çalışmaları devam edecek.

Bu konularda ilginizi çekebilir