Kayseri'de tavukçuluk
R. Şenel BÜYÜKKUTLU / Kayseri Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Kayseri tavukçuluk sektöründe Türkiye'de önde gelen, piyasa koşullarını belirleyici iller arasında. Kayseri'de 2-2,5 milyon adet yumurta tavuğu, 1,5 milyon adet et tavuğu var. İlimizde tavukçuluğun yükselme süreciyle birlikte üretim koşullarında da büyük gelişmeler oldu. Günümüzde üretim yapan çiftlikler teknolojinin sunduğu tüm imkanlardan yararlanıyor. Kayseri'de üretilen yumurtalar, kapalı sistem kümeslerde, modern, tam otomatik makinelerle, Türk Gıda Kodeksi'ne uygun olarak üretilmekte, paketlenmekte ve tüketiciye sunulmaktadır.
2005 sonu ve 2006 yılı başında yaşanan kuş gribi vakaları, tavukçuluk sektöründe, tüm ülkede ciddi krizlerin yaşanmasına neden oldu. Sektör bu krizleri, kendisini modernize ederek ve markalaşarak atlattı. Tanıtım faaliyetleri ile tüketicinin güveni yeniden kazanıldı. 2006 yılında yumurta sektöründe bir canlanma görülerek yeni yatırımlarla üretim kapasitesi arttı. Yumurta Üreticileri Birliği kurularak teşkilatlanmasını tamamlayan sektör, Ankara'da bir üst birlik oluşturmuştur.
Türkiye'de ve Kayseri'de tavukçuluk sektörü, son zamanlarda yaşanan yüksek hammadde maliyetleri ve Irak'a olan yumurta ihracatının Habur Sınır Kapısı'nın kapanması nedeniyle, durmasından dolayı sıkıntılar yaşıyor. Bu gelişmelerle birlikte siyasetteki ve ekonomideki olumsuz gelişmeler de üreticileri karamsarlığa sevketti. Maliyet unsurlarından en önemlisi şüphesiz yem fiyatları. Yemde kullanılan mısır, soya gibi hammaddelerin büyük bölümünün işal edilmesi ve maliyetlerinin dövizle ölçülmesi yumurta fiyatları konusunda üreticinin inisiyatifini sınırlamaktadır. Son haftalarda yaşanan yumurta fiyatlarındaki düşüş, dövizin yükselişiyle birlikte hammadde fiyatlarındaki önlenemeyen yükseliş üreticileri zor durumda bırakıyor.
Tavukçuluk sektörünün içinde bulunduğu sorunları şöyle sıralayabiliriz.
-Damızlık, yem hammaddeleri, aşı ve ilaçta dışa bağımlılık.
-Üretim maliyetinin yüksek olması.
-Tüketim azlığı ve fiyat istikrarsızlıkları nedeni ile üretim kapasitesinin tamamının kullanılmaması, diğer bir deyişle üretimin pazara göre planlanmaması.
-Damızlık ve kuluçka işletmelerinin etrafındaki diğer yapıların oluşturduğu biyo-güvenlik riski.
-Teşvik ve desteklerden yeteri kadar yararlanamama.
-Yumurta pazarlama ağının zayıflığı.
-Tavuk gübresinin değerlendirilmesine yönelik altyapı yetersizliği ve gübrelerin oluşturduğu çevre kirliliği.
-Emisyon izni almadan yaşanan sorunlar.
-İhbar mecburi salgın hastalıkların oluşturduğu ekonomik kayıpların tarım sigortası kapsamı dışında tutulması.
-Gerek girdilerin gerekse işlenmiş bir ürün olmayan yumurtanın kendisinin KDV oranlarının yüksekliği (Bu da sektördeki kayıtdışı üretimi artırmaktadır)
Çözüm ise;
-Üretim planlaması
-Üretici birliklerinin güçlendirilmesi
-Hastalıkla mücadele ve bölümlendirme
-Tavuk gübre değerlendirilmesi
-Kanatlı kayıt sistemi
-Yumurta tüketiminin artırılması