Kısmi iptal kararının detaylarını açıkladı

ANKARA- Anayasa Mahkemesi, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun, Anayasa Mahkemesi ve HSYK ile ilgili bazı maddelerin kısmen iptaline ilişkin kısa kararını açıkladı.

Yüksek Mahkemenin internet sitesinde yapılan açıklamaya göre, Mahkeme heyeti, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un, 8, 14, 16, 19, 22, 25. ve 26. maddelerinin Anayasa'nın 4. maddesi kapsamında öngörülen teklif yasağı kapsamında incelenmesinin Anayasa Mahkemesinin yetkisinde olup olmadığını bir önsorun olarak gördü.

Bu önsoruna ilişkin yapılan değerlendirmede Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç ile üyeler Serruh Kaleli, Engin Yıldırım ile Nuri Necipoğlu'nun karşı oylarıyla bu konunun incelenmesinin Mahkeme'nin yetkisinde olduğuna oy çokluğuyla karar verildi.

Kısa kararda, Anayasa Mahkemesinin yapısına ilişkin 16. madde ile değiştirilen Anayasa'nın 146. maddesinin 4. fıkrasının 1. tümcesinde yer alan "...bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir..."  ibaresi ile 2. tümcesinde yer alan "...de her bir baro başkanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve ..." ibaresinin oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı olduğu ve iptaline karar verildiği açıklandı.

Bu maddenin diğer bölümlerinin ise iptal isteminin üyeler Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşı oylarıyla oy çokluğuyla reddedildiği bildirildi.

Açıklamada, Anayasa değişiklik paketinin 22. maddesiyle değiştirilen, Anayasa'nın 159. maddesinin 3. fıkrasının 3. tümcesinde yer alan "... iktisat ve siyasal bilimler ..."  ve "... üst kademe yöneticileri ..." ibarelerinin de Anayasa'ya aykırı olduğuna oy birliğiyle karar verildiği kaydedildi.

Kanun'un Anayasa teklifi olarak veriliş biçiminin iptal istemi reddedildi

Yüksek Mahkemenin internet sitesinde yer alan kısa kararda, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un, 8, 14, 16, 19, 22, 25. ve 26. maddelerinin Anayasa'nın 4. maddesi kapsamında öngörülen teklif yasağı kapsamında incelenmesinin Anayasa Mahkemesinin yetkisinde olup olmadığının bir önsorun olarak görüldüğü ve buna göre bir değerlendirme yapıldığı ifade edildi. Kararda, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç ile üyeler Serruh Kaleli, Engin Yıldırım ile Nuri Necipoğlu'nun karşı oyları ve oy çokluğu ile bu konunun incelenmesinin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisinde olduğuna karar verildiği belirtildi. 

Açıklamada, Kanun'un Anayasa teklifi olarak veriliş biçimi ile Anayasa Komisyonu'ndaki görüşme şekline ilişkin iptal isteminin, Anayasa Mahkemesinin yetkisizliği nedeniyle oybirliğiyle reddine karar verildiği bildirildi.

Kararda, Kanunun, TBMM'de kabulüne ilişkin oylamalarda gizliliğin ihlal edildiğine ilişkin iddialar yönünden, yapılan başvurunun ise Anayasa'ya aykırılık bulunmadığına ve iptal isteminin oybirliğiyle reddine karar verildiği kaydedilirken, ivedilikle görüşülmeme koşuluna uyulmadığı iddiası yönünden Anayasa'ya aykırılık bulunmadığına ve iptal isteminin reddine, üyeler Osman Alifeyyaz Paksüt, Mehmet Erten ile Şevket Apalak'ın karşı oyları ile oy çokluğuyla ve amacı bakımından Anayasa'ya aykırılık iddialarının incelenmesi isteminin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği nedeniyle oy birliğiyle reddine karar verildiğini ifade edildi.

Kararda, söz konusu kanunun 8, 14. ve 19. maddelerine ilişkin iptal istemlerinin oy birliğiyle reddedildiği belirtildi.

Kanunun 16. maddesiyle değiştirilen Anayasa'nın 146. maddesinin 1, 2. ve 3. fıkralarının iptal istemlerinin üyeler Paksüt, Perktaş ve Apalak'ın karşı oylarına rağmen oy çokluğuyla reddedildi.

Aynı maddenin 4. fıkrasının 1. tümcesinde yer alan "... bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir; ..." ibaresi ile 2. tümcesinde yer alan "... de her bir baro başkanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve ..." ibareleri ise oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi.

Kanunun 22. maddesiyle değiştirilen Anayasa'nın 159. maddesinin 3. fıkrasının 3. tümcesinde yer alan "... iktisat ve siyasal bilimler ..." ve "... üst kademe yöneticileri..." ibareleri de oy birliğiyle iptal edildi. Aynı maddeye ilişkin diğer iptal istemleri ise üyeler Paksüt, Erten, Apalak ve Perktaş'ın karşı oylarına rağmen reddedildi.

Mahkeme Heyeti, 25. maddeyle Anayasa'ya eklenen Geçici Madde 18'in 3. fıkrasının son tümcelerinde bulunan "... ancak bir aday için..." ibarelerinin oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.

Yüksek Mahkeme, kanunun 25. maddesiyle Anayasa'ya eklenen geçici madde 19'un 1. fıkrasının, (a) bendinin, 1. tümcesinde yer alan "... iktisat ve siyasal bilimler..." ve "... üst kademe yöneticileri..." ibareleri ile 2. tümcesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline oy birliğiyle karar verdi. Aynı maddenin 1. fıkrasının (d) bendinin "Bu seçimlerde her seçmen sadece bir aday için oy kullanabilir." biçimindeki 11. tümcesini de Anayasa'ya aykırı bulan Mahkeme, bu tümceyi de oy birliğiyle iptal etti.

Anayasa Mahkemesi, söz konusu kanunun tümden halk oylamasına sunulmasına olanak sağlayan maddesinin iptal istemini ise üyeler Paksüt, Kantarcıoğlu, Erten ile Apalak'ın karşı oylarına rağmen "Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği" nedeniyle oy çokluğuyla reddetti.

Mahkeme ayrıca Kanun maddelerinin yürürlüklerinin durdurulması istemini de reddetti.