Konya'da krize karşı çözüm önerileri
Ziya ÖZBOYACI / Konya Sarraflar ve Kuyumcular Derneği Başkanı
Konyamız merkezde 1 milyon nüfuslu, tarıma dayalı sanayileşmesi ile öne çıkmış, resmi ve resmi olmayan rakamla 1 milyar civarında ihracatı olan, Türkiye'nin tahıl ambarı olarak bilinen bir Anadolu kentidir. Sanayide; zirai aletlerde, otomobil yedek parçada, ayakkabıcılıkta, tarıma dayalı genel gıda maddelerinde ve son yıllarda da tekstilde ciddi üretim ve pazarlama imkanlarına sahiptir. Genelde öz sermaye ile çalışan ama özelde finans ihtiyacını bankalardan temin eden çalışkan ve mütevekkil yatırımcıları vardır Konya'nın.
Yukarıda sadece birkaç özelliğini saymaya çalıştığımız güzel şehrimizin krizden etkisine gelince, cidden içler açısıdır. 2000'li yılların başlarında holdingler krizi Konya ekonomisini adeta vurmuştu. Arkasında 4-5 yıl art arda kuraklık yaşandı ve zaten tarıma dayalı ekonomik yapı belini doğrultamadı. Ayrıca Teşvik Yasası'ndan istifade edemeyişi, Konya'da motivasyonu bozan bir etki yaratmışken, küresel kriz sanki işin tuzu biberi oldu. Maalesef pek çok firma kepenk kapattı, hatırı sayılır sanayi kuruluşları üretimlerini durdurdu, pek çok firma işçi azaltmayı tercih etti ve birçok insan işsiz kaldı. Bütün bunların yanında bankalar kredi verdikleri firmaları sıkıştırmaya başladı...
Konyamız'da öz sermaye ile çalışan firmalar her zaman olduğu gibi yine krizi hafif atlatacaklardır. Sıkıntının büyüğü bankalarla finans çalışması yapan firmalardadır. Reel sektör bunaldı. Ekonomide gerçekten değer yaratan özel sektörün sıkıntısı artık görülmeli. Bütün dünya küresel krize karşı önlemleri kendi şartlarına göre planlıyor ve uyguluyor. Bizim hükümetimizin de tedbirler almakta olduğunu görüyoruz ancak daha çabuk hareket edilmeli ve iş aleminin görüşleri doğrultusunda stratejiler geliştirilmeli. Peki neler yapılabilir?
İç piyasayı canlandırıcı önlemler alınmalıdır. SSK primi ve iş veren payı belli bir süre düşürülmelidir. Enerji giderleri belli bir süre indirilmelidir. İhracat yapan firmalara özel kur uygulanmalı. Bazı mal ve emtianın üzerindeki ÖTV ve KDV oranları düşürülerek alıcının gücü desteklenmeli. Yerli mal ve üretim teşvik edilerek, lüzumsuz ithalat engellenmelidir. BDDK'nın bankaları uyarmasıyla zamanı gelmeyen ödemelerin öne çekilmesi önlenmeli. Özellikle kış aylarında hava ulaşımında seferlerin azalması ve Avrupa seferlerinin olmayışı Konya'nın kaderi olmamalı. Esnaf ve KOBİ'lerimizi desteklemek için Halk Bankası'nın faizsiz, uzun vadeli kredisi ile KOSGEB'in faizsiz destek kredileri artırılmalı. Öz sermaye kullanımı teşvik ve tavsiye edilmeli. Şirket evlilikleri gerçekleştirilmeli ve böylece küçük sermayeler bir araya getirilerek yeterli işletme sermayesi yakalanmalı.
Daha pek çok çare ve çözüm önerileri sıralanabilir. Ancak hükümetimizin küresel krizden çıkış önerileri paketinde de güzel ve yerinde tedbirler olduğu söyleniyor. Reel sektör temsilcileri olan bizlere hükümetin sıcak ve samimi yaklaşması, meseleyi çok kısa sürede çözer. Yeter ki istensin.