Krize karşı Konya'nın önlemleri
Hüseyin ÜZÜLMEZ / TOBB Başkan Yardımcısı Konya Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Dünya ekonomisinin milli gelir açısından yarısından fazlasına sahip bir bölümünde yaşanan ekonomik sorunlar hiç kuşkusuz Türkiye'yi de etkiler. Çünkü ülkemiz dış finansmana dayalı bir ekonomik büyüme yapısına sahip. Bu durum risk oranımızı artırıyor. Bu dönemde, kredi kanallarının daralması mali kaynak bulmayı zorlaştırabilir.
Konya'da da krize karşı alacağımız önlemler bu zorlukları aşabilecek nitelikte olmalı. Örneğin, bankaya borcu olan firmalar eğer nakitleri varsa bankalara olan borçlarını kapatmalı. Kapatamayanlar ise borçlarını en uzun vadede ve en düşük faiz düzeyinde ödemeye çalışmalıdırlar. Bankalarla sıkıntılı
ya da sıkıntı ihtimali olan firmalar zamanında irtibat kurmalı.
Reel kesim de kendini durgunluğa hazırlamalıdır. Küresel likidite artık bol değil. Bu bolluğa dayalı rahat borçlanma da yok artık. Böyle sıkıntılı günlerde bireysel anlamda yapılması gereken en doğru şey tasarruf yapmaktır. Fakat makro bazda düşündüğümüz zaman bu tasarruf olayı ekonomiyi yavaşlatacağı için krizi derinleştirebilir. Kur şimdilik kısa vadede yukarı gitmektedir. Fakat önümüzdeki dönemde durgunluk olacağı için ithalat talebi düşebilir. Petrol fiyatları da küresel durgunlukla beraber düşeceği için kur uzun vadede eksi eğilim gösterebilir. Bu dönemde, döviz bazında alacağı olmayan firmalar döviz cinsinden borçlanmamalıdır.
İşsizlik halen çalışan bazında olmayacak, muhtemelen köyden şehre göç edenler arasında ve iş piyasasına yeni dahil olanlar arasında olacaktır. Bundan sonraki sürecin Konya'da, ülkemizde ve dünyada kısa zamanda düzelmesini beklemek gerçekçi olmayabilir. Özellikle bu yılın son çeyreği ve 2009 işadamları için rahat geçmeyecek. Ülkemizin bu krizden en az sarsıntıyla çıkabilmesi için içerde siyasi istikrar sağlanmalı. Böylece halihazırda yabancı sermaye çekmekte olan ülkemiz, dışarıdaki kriz havasını yatırım enstrümanları aracılığıyla daha fazla lehine çevirebilir.
Reel kesime ve Konya'da faaliyet gösteren firmalarımıza yönelik bazı önlemler alabiliriz. Özellikle piyasadaki oynaklıklar sona ermeden kısa vadeli ve acele alınmış kararlardan kaçınılmalı, yasal ortam ve değişen mevzuat sıkıca takip edilmeli. Satış ve büyüme stratejileri gözden geçirilmeli, şirket maliyetleri şirket şartlarına göre analiz edilmeli, nakit ihtiyacı azaltılıp likit kalınmalı, harcamalarda tasarruf yapılmalı, mali varlıklardaki ve döviz kurlarındaki dalgalanmaya dikkat edilmeli.
Sadece mal satarak değil, yatırım yaparak da dünya genelinde boy göstermeli. İşadamı, kriz korkusuyla üretimini gereğinden fazla kısar, reklamı durdurursa işler normale dönüp kriz ortamı sona erdiğinde çok gerilerde kaldığını görür.