Küresel kriz ve Antalya
Kemal ÖZGEN / Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Dünyada küresel kriz finans sektöründen reel sektöre geçiyor. Türkiye'de ise tersinin olması, yani sorunun reel sektörden başlayıp finans sektörüne yayılması daha büyük ihtimaldir. Reel sektör için en önemli risk açık pozisyon değil, durgunluktur. Reel sektör firmaları için kur artışı ek maliyet yaratır, fakat ödeme güçlüğü sorunu yaratmaz. Durgunluk ise satış gelirini düşüreceği için ödeme güçlüğüne neden olur. Bu durumda döviz kuru aynı düzeyde kalsa dahi reel sektör kredilerini geri ödemede güçlük çekecektir. Döviz kuru artışı küresel durgunlukta ihracatın artması için zorunludur, dolayısıyla kur artışından korkulmamalıdır.
Türkiye'nin hızla durgunluğa karşı önlem alması, ihracatı destekleyecek, iç pazarda üretimin ve tüketimin önünü açacak önlemleri uygulamaya koyması gereklidir. Bu çerçevede ihracat teşviklerinin artırılması; ihracatın desteklenmesi için yurtdışı pazarlar ve sektörler boyutunda yeni stratejilerin izlenmesi; iç pazarda büyümeyi destekleyecek vergi indirimleri; istihdam ve temel girdiler üzerindeki vergilerin azaltılması; ekonomi yönetiminde hızlı karar mekanizmasının kurulması; ekonomi yönetiminin mali sistemi yakından izleyebilmesi için bu alanda güçlü bir koordinasyon biriminin oluşturulması gibi önlemleri içeren acil bir eylem planının hazırlanması ve kamuoyuna açıklanması gereklidir. Aksi halde yurtdışından yayılan belirsizlik ve güvensizlik duygusu tek başına ekonomideki sorunun büyümesi için yeterli olacaktır.
Öte yandan TOBB şirket açılış ve kapanış verileri özellikle esnaf kesiminde Türkiye genelindeki kan kaybının eylül ayında da devam ettiğini gösteriyor. Eylül ayında açılan şirket sayısında yüzde 16, açılan gerçek kişi şirketi sayısında yüzde 5 düşüş gerçekleşmiştir. Kapanan şirket sayısı yüzde 2,9 artarken, kapanan gerçek kişi şirketi sayısı yüzde 67,6 gibi çok yüksek bir oranla artmaya devam etti. Dokuz aylık dönemde kapanan esnaf şirketleri sayısı 2007'de 19 bin 588 iken 2008'de 32 bin 328'e yükseldi. Eylül ayında da bu trendin devam ettiği görülüyor. Antalya'da ise dokuz aylık dönemde açılan şirket sayısı yüzde 1 düşerken, kapanan şirket sayısı yüzde 4,3 artış gösterdi. Eylül ayında ise ilimizde açılan şirket sayısı 389'dan 304'a düşerek, yüzde 21,8 azalma yaşadı. Kapanan şirket sayısı ise yüzde 4,3 oranında bir artışla 75'den 80'e yükseldi.
İlimizdeki sonuçlar Türkiye geneline göre oldukça olumludur. Özellikle ağustos ayında yüzde 70'lere yükselen kapanış artışının eylül ayında devam etmediğini görmek memnuniyet verici. Önümüzdeki aylarda daha olumsuz bir tablonun ortaya çıkmamasını temenni ediyoruz. Ancak, Türkiye genelinde devam eden sorunun küresel kriz ile birlikte büyümesi ve ilimizi de etkilemesi kaçınılmazdır. Bu nedenle gerekli önlemlerin alınması konusunda her düzeyde azami dikkat ve çaba harcanması gereklidir.