Kurtarma girişimlerine yanıtlar olumlu, sonrasında neler olacağı içinse kafalar karışık

Levent ALKAN

Amerika, büyük bunalımdan bu yana süregelen krizlerin yüküyle karşı karşıyaydı. Yüksek işsizlik, düşen gelirler, varlık, ev teminatlarının paraya çevrilmesi gibi durumlara ek olarak geleceğe ilişkin belirsizliklerin ağır bastığı bir Federal Rezerv Sistemi Açık Piyasa İşlemleri Komitesi (FOMC) toplantısı daha gerçekleştirildi. Geçen Salı gerçekleşen toplantıda oldukça önemli noktalara değiniliyordu. Bunların neler olduğunu birer-birer irdelediğimizde, beş farklı başlık ortaya çıkıyordu.

FOMC komitesinin öngörüleri nelerdi?

1. Ekonomik aktivitenin güçlenmeye devam edeceğini

2. İş pazarının istikrarlı hale geleceğini öne sürüyordü.

FOMC komitesinin ekonomiye ilişkin olumlu tespitleri nelerdi?

1. Hanehalkı harcamaları ılımlı artıştaydı.

2. İş ortamı harcamaları ekipman ve yazılımda önemli oranda artmıştı.

3. Finansal piyasalar ekonomik büyümeyi destekliyordu.

FOMC komitesince ABD ekonomisinde ayak sürüyen başlıklar nelerdi?

1. Yüksek işsizlik.

2. Sınırlı gelir artışı.

3. Düşük hane zenginliği.

4. Sıkışık krediler.

5. ABD'de yerleşik olmayanların yatırımları geriliyor olması.

6. Ev başlangıçları sıkıntılı seviyede yataya girmesi.

7. İşveren yeni bordroluyu sistemine dahil etmekte isteksizliği.

8. Bankaların sıkı kredi koşulları devam etmesi.

FOMC komitesince ABD ekonomisi hangi sonuçları bekliyordu?

1. Ekonomik toparlanma bir süre daha ılımlı tempoda yürüyecekti.

2. Yüksek kapasite kullanım oranlarına dönüş, fiyat istikrarı çerçevesinde gerçekleşecekti.

3. Kaynakların talebindeki durgunluk fiyatlar üzerinde deflasyonist baskısının uzun vadede enflasyona dönüşmesi bastırılabilir boyutta olacaktı.

FOMC komitesinin önümüzdeki dönem takvimi nasıl olacak?

31 Mart 2010 tarihinde sonlanacak uygulamalar:

1. FED'in nicel gevşeme uygulaması, 1.25tio USD'lık ipoteğe dayalı 

menkul kıymet alımları.

2. Ajenta borcu alımları.

3. Diğer borç türlerine dayalılar.

30 Haziran 2010 tarihinde sonlanacak uygulamalar:

1. Term Asset backed Loan Facility (TALF)'nda yer alan yeni ihraç ipoteğe dayalı menkul kıymet alımları.

Komite krizin ilk günlerindeki, neyi uygularsak olumlu sonuç alırız, piyasaların bağrına düşmüş bu ateşi nasıl söndürürüzü tartışıyordu. Sadece bir yıl geçmesine rağmen, bunları unutturan bir başarı olduğu ortadadır. Yani, TAF, TALF, doğrudan alımlar ve gevşek para politikası olumlu sonuç verdi. Şimdiyse Bernanke, hepmiz gibi sonrasından çok endişeli. Onun için de 3 şey istiyor.

1.Denetçi kuruluşlar en az bizim kadar faaliyetlerine devam edip; sistematik ve özel riskleri ortaya çıkarmaya desek olmalıdır.

2.Batmasına izin verilemeyecek kadar büyükler sorununu hep beraber çözeceğiz.

3.Piyasa disiplinine çok ihtiyaç duymaktayız. Hissedarlar, kreditörler ve diğer tüm tarafların ikna edildiği kredibilitesi yüksek bir yapıda olmalıdır.

Bernanke'nin, "bir kuruluşun çöküşüyle batan sistemik yapılar üzerinde yükselmemelidir" şeklinde uyarılarını, derecelendirme kuruluşlarının bütçe açıkları ve yüksek borçluluk endişeleriyle birleştirince, gelecek ABD için birden kararmaktadır. Dünya ekonomisinin süper gücünün işi, Avrupa'daki gelişmelerden sonra biraz daha zorlaşacak gibi görünüyor. Ne dersiniz?