Kuruyemiş sektörünü Gaziantep'te yüksek okula kavuşturduk
Abdulkadir ÖZKARA / Tüm Kuruyemiş Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜKSİAD) Başkan Yardımcısı
Yaklaşık 3,5 milyar dolarlık cirosu olan kuruyemiş sektöründe, irili ufaklı 600-700 firma var. 14 bin kişi istihdam ediliyor. Bu istihdam rakamının yanında elde kırım yapan hane halkı sayısı 3 bin 500 - 4 bin arasında. Son verilere göre 600 milyon dolarlık ihracat, 180 milyon dolarlık ithalat gerçekleşti. Sektör 420 milyon dolar cari fazla veriyor. Türkiye'de kişi başı kuruyemiş tüketimi 3 kilogram ile dünya ortalamasının altında. Bu tüketim Avrupa'da 5 kilogram, ABD'de 6 kilogram. Antep fıstığı, ceviz, badem gibi ürünlerin 1970-1983 yılları arasında Türkiye'de üretimi çok iyiydi. Hem Türkiye'ye yeter hem de Ortadoğu ülkelerine ihraç edilirdi. Badem ağaçları zamanla kesilip mobilya, tüfek dipçiği yapımında kullanılınca üretim düştü ve ithalat başladı.
Badem ve ceviz üretimini artırmak için Türkiye'de milyonlarca hektar boş arazi var. Antepfıstığı ile ilgili olarak da milyonlarca melengiç örtüsü ağaçları aşılanarak üretime kazandırılabilir. Yeni teknolojiler kullanarak Antepfıstığı üreticisini el birliği ile destekleyelim. Devlettten bölünmüş arazilerin tekrar birleştirilmesini ve hazine arazilerini ceviz, badem, Antep fıstığı projelerine açmasını istiyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı bu tür üreticilere fidan, sulama, tohum gibi destekler vermelidir. Bir ağaç dikilince büyümesi 10-15 yılı buluyor. Aşılı fidan, damlama sulama gibi gelişmiş teknikleri kullanarak badem, ceviz ve fıstıkta 5. veya 7. yılda ürün alınabilir. 300-500 dönüm araziye ağaç dikildiğinde en geç 10. yılda tüm yatırım maliyetleri çıkarılabilir. Üreticiye, önce fizibilite yaparak proje yazmasını ve tarım il müdürlüklerinden teknik destek ve danışmanlık almasını öneriyoruz.
Kuruyemiş sektörünü dünyada hak ettiği yere taşımak için 2008 yılında TÜKSİAD'ı kurduk. 120 üyemiz var. Derneğimiz Ankara'da ilgili bakanlıklara, TBBM'deki komisyonlara kanun ve yönetmeliklerle ilgili sorun ve çözüm önerilerini sunuyor. TBMM sanayi komisyonunda marketler yasası, tarım komisyonunda aflatoksin limitlerinin düşürülmesi, GDO kanun çalışmaları, adalet komisyonunda aflatoksin cezalarının 3 cezadan bire düşürülmesi, Tarım Bakanlığı ile Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda sektörün faydasına bir çok kanun çıkmasında öncülük yaptık.
Dernek olarak Gaziantep'te Kuruyemiş İşleme ve Teknolojileri adı altında meslek yüksek okulu kurduk. Amacımız sektörün yetişmiş ara elemana ihtiyacını karşılamak. Okulumuzun kuruyemişçilik ve teknikleri konusunda dünyada ilk olma özelliği var. Okulumuzun ismi 2010-2011 öğretim yılına başlamadan önce Antepfıstığı Üretimi ve Teknolojileri olarak ÖSYM öğrenci seçme kitapçığında bu başlık altında yazıldı. Bunun sebebi YÖK kitapçığında ISCED ( Uluslararası Standart Eğitim Sınıflandırılması ) bölüm kodunun yer almamasıdır. Hedefi 50 öğrenci olan okulumuz bu sebepten dolayı 2010-2011 öğretim yılında 20 öğrenci öğrenime başladı. Öğrenciler kuruyemişin tarladan alınıp imalat sürecinden paketleme safhasına, tüketiciye ulaşması, pazarlama, saklama ve reklam tanıtımı gibi konu başlıkları altında ders alıyorlar. Okul ile kuruluş sözleşmesini derneğimiz yaparken, tüm öğrencilere staj garantisi ve mezun olduktan sonra iş garantisi taahhüdünde bulunduk. Okulumuza merkezi Avrupa'da bulunan INC (International Nut and Dried Fruits Council) sektör kuruluşundan destek sözü aldık Okulumuza örnek bir atölye kuracağız. Buraya gelen naturel Antep fıstığı işlenerek paketlenecek. Tüm atölyelerin makinelerini sektörümüzün önde gelen makine üreticilerinden almak için protokol yaptık.