Kütahya çekim merkezi olabilir

EDA ERGİN

KÜTAHYA - Gazetemizin, kent sorunlarının tartışıldığı, kentlerdeki gelişme ve eğilimlerin, yatırım gündeminin ele alındığı “Üreten Kentler Anlatıyor” dizisi kapsamındaki toplantıların sonuncusu Kütahya’da gerçekleşti. Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) Başkanı Nafi Güral’ın yanı sıra oda ve şirket yetkililerinin görüşlerini dile getirdiği toplantıya, DÜNYA Gazetesi’ni temsilen DÜNYA Yazarı Rüştü Bozkurt, Haber Koordinatörü İbrahim Ekinci, Bölge Temsilcisi Hakan Kılıç, muhabir Eda Ergin katıldı. Toplantıda ilk söz alan KUTSO Başkanı Güral, “Kütahya her türlü yatırıma ev sahipliği yapabilecek donanıma sahip, misafir sermayeye sıcak, insan kaynağı ve yer açısından çok müsait durumda” dedi. 

Nafi Güral’ın toplantı ile ilgili değerlendirmesinde, “Öncelikle Dünya Gazetesi’ne çok teşekkür ediyorum. Kütahya’nın gelişimi için bu tür organizasyonlar büyük önem arz ediyor. Hem ilimizdeki yatırımların artması ve var olan yatırımların geliştirilmesi için neler yapılabileceği masaya yatırılacak, hem de bir durum değerlendirmesi yapılmış olacak" dedi. Kütahya her türlü yatırıma ev sahipliği yapabilecek donanıma sahip olduğunu ifade eden Güral, "Ülkemizde kaynakları değerlendirme konusunda sıkıntı var. Kütahya’da da durum böyle. Sanayisi gelişmiş illere bakıldığında karşımıza güzel örnekler çıkıyor. Biz bu iyi örnekleri geliştiremiyoruz. Yıllarca, Kütahya’daki kamu yatırımlarının özel yatırımları engellediği bahanesi öne sürüldü. İş sahipleri, nitelikli esnafl ar işlerini bırakıp kamuda görev yapmaya başladı. Yerlerine yeni elemanlar da gelmedi. Dolayısıyla küçük ve orta ölçekli sanayi gelişemedi, büyük sanayi yatırımlarına zemin yaratılamadı. Tam aksi olmalıydı, gerçekleşen kamu yatırımları bizleri cesaretlendirmeli, yeni yatırımlara yöneltmeliydi. Küçük ve orta ölçekli sanayi tesislerinin büyüme hevesi içinde olması gerekirdi. Bu süreçte oldukça zaman kaybetmiş olduk" diye konuştu. 

Misafir sermayeye sıcak bakıyoruz 

"Bir Kütahyalı olarak benim de başka illerde yatırımlarım var. Ancak hangi şehirde ne kazanırsam, sonunda Kütahya’ya getiriyorum" diyen Güral, sözlerini şöyle sürdürdü: "Buray gelecek yabancı sermaye de aynı yöntemi izleyecek. Yabancı yatırıma, misafir sermayeye ben de sıcak bakıyorum, çok önem veriyorum. Ancak bunun olması için öncelikle yerel dinamiklerin yeterli seviyede harekete geçmiş olması gerekiyor. Kazanılanların burada kalması çok önemli bir husus. Biz KUTSO olarak Valilik, Belediye, Üniversite, Sivil Toplum Kuruluşları ve gazetecilerle sürekli iletişim halindeyiz. Gerçekleştirdiğimiz işbirlikleriyle birçok toplantı düzenledik. Neler yapılabileceğini konuştuk, tartıştık. Birlikte ilerleme gayreti içindeyiz. Kütahya her türlü yatırıma ev sahipliği yapabilecek nitelikte. Burada gereklli olan bilgi birikimi mevcut. Altyapı konusunda da herhangi bir sıkıntımız yok." 

Makine ve kimyada yol alabiliriz 

Gelişmiş ülkelerde sanayinin yavaş yavaş terk edildiğini, fason üretimlerin artık Türkiye gibi ülkelerde gerçekleştirildiğini belirten Nafi Güral, "Sermayelerini fon olarak kullanıyorlar, marka değerleri artıyor. Buradaki katma değer de ellerine geçmiş oluyor. Türkiye’de 40 bine yakın yabancı sermaye mevcut. Bu şirketler arasında Türk ortaklıklar da var. Dünyada en çok patent İsviçre’de. Yaklaşık 700 yıllık bir sanayi geçmişleri var. Bizim sanayi geçmişimiz çok kısa. Ancak buna rağmen önemli yol kat ettiğimizi, ciddi adımlar attığımızı düşünüyorum" diye konuştu. 

Örneklerin iyi değerlendirilmesi ve Türkiye'nin de illerin de kendilerine has yol haritaları belirlemesi gerektiğini belirten Güral, "Özellikle Makine ve kimya endüstrisinde söz sahibi olacağımız kanaatindeyim. Bu alanlar, bu sektörler katma değeri en yüksek alanlar. Gerekli potansiyele sahibiz. Ortak bir amaç için birlikte hareket edersek başarıya ulaşmamız kaçınılmaz” dedi.

"Kiraz ve vişnemiz kaliteli, ilin simgelerinden biri olabilir"

Kütahya Ticaret Borsası Başkanı Ahmet Altınkaya: Kütahya ili, Marmara, İç Anadolu ve Ege Bölgesi’nin kesişim noktasında. Üç iklimin de etkisinde. İlimizde tarım potansiyeli yüksek. Kalite yükseltilmeli, iklim ve arazi yapısına göre yeni çalışmalar yapılmalı. Çiftçinin emeğinin karşılığını alması mutluluk verici. Ayrıca yüksek kalitede ürünler üretilmesi, nitelikli üretim yapılması için şart. İlimizde meyve üretimi, ağırlıklı kiraz ve vişne üzerineydi. Verim çok yüksek değildi, ancak kalite oldukça yüksekti. Biz bunu ilerletemedik. Üzerine gidilmesi halinde ilimizin simgelerinden biri olabilir. Üretim planlamasına geçmek adına çalışmalar yürütmeliyiz. İlimizde büyük çaplı çiftlik maalesef yok. Genelde küçük aile işletmeleri faaliyette. Arazi engebeli ve çok parçalı, buna göre çalışmalar şekillendirilmeli. Arazi toplulaştırılmaması büyük sıkıntıydı. Ancak bu konuda harekete geçildi. Orta vadede sonuçlarını alacağımıza inanıyorum.

2’nci OSB’de arsa metrekaresi, altyapı katılımı dahil 10 dolar

KUTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Kütahya 2. OSB Yönetim Kurulu Başkanı Salih Çetiner, Kütahya 1. OSB'nin özellikle 2004’teki teşvik programıyla hareketlendiğine dikkat çekti. Çetiner, şöyle konuştu: "Biz de o dönem çalışmalarımızı hızlandırdık. Parsel tahsisi yapılan, fakat üretime geçmeyen firmalarla iletişime geçtik. 3 yıldır üretime başlamayanlara yazı gönderdik. İstanbul’daki birçok yan sanayi firmasına teklif gönderdik. Birçok ile ziyaretler gerçekleştirdik. Sadece altyapı katılım bedeli karşılığında, yer ücreti almadan tahsisler yaptık. Şu an 1. OSB tamamen dolu. Genişleme alanında da boş yer kalmadı. 142 adet yeni sanayi parseli ile 1. OSB toplam 230 sanayi parseline ulaşmış oldu. 

2. OSB’de toplam 3.5 milyon metrekarede, 2 milyon metrekarelik yatırım alanı var. Halihazırda 11 firma üretimde. Altyapı çalışmaları tamamlandı. Arıtma tesisi projesi devam ediyor. Zafer Kalkınma Ajansı desteği ile 18 ay içinde devreye girecek. 2. OSB şehre 6 km mesafede, ulaşım sıkıntısı yok. Türkiye’nin her yerine demiryolu bağlantısı var, Zafer Havaalanı’na yakın. Metrekare birim fiyatı altyapı maliyeti dahil 10 dolar. Yüzde 25 peşin, geri kalanı 4 eşit taksitte alınıyor. Kütahya teşvikte 4. bölge ama OSB’de 5. bölge oluyor. Yatırım için çok elverişli. Üçüncü OSB çalışmaları devam ediyor. Gelen talepler doğrultusunda çalışmalara başladık. Kütahya – Afyonkarahisar karayolu üzerinde yapılacak 3. OSB alanı genişlemeye çok uygun. Yıllarca en büyük sıkıntımız yerel yatırımcının harekete geçmemesiydi. Bu sıkıntıyı aşmaya başladık. Artık Kütahya’daki iş sahipleri küçük sanayi sitelerinden OSB’lere yönelmeye, profesyonelleşmeye başladı. Bu da ilimizin geleceği açısından oldukça umut verici, önemli bir gelişme.”

Simav sağlık turizmi merkezi olmalı 160 dereceli termal kaynak var

Simav TSO Yönetim Kurulu Başkanı 3 Şeref Kazcıoğlu, Simav'ın jeotermal kaynaklar açısından zenginliğine dikkat çekti. Kazcıoğlu, şöyle konuştu: "160 derece su çıkıyor. Biz bu sıcaklığı 90 dereceye düşürmeye çalışıyoruz, bu da ekstra masraf. Reenjekte sorunu çözülemedi. 90 dereceye düşürdüğümüz bu su ile 12 bin konut ısınıyor, hamamlara ve seralara bu su iletiliyor. Saniyede 150 litre 50 derece sıcaklıkta su devreye giriyor. Simav’ın sıcak suyu ile ilgili çalışmalar yapılabilir, sağlık turizmi gelişmeye elverişli. İlçemiz çam ve kestane ormanlarıyla örtülü. Ciddi kestane potansiyeli var. Bu konunun üzerine gidilebilir. Simav’da tek bir sanayi tesisi var. Buradan Avrupa’nın 14 ülkesine otomotiv yedek parça ihraç ediyoruz. Simav’da tarımları topraksız tarıma geçirdik. Sri Lanka’dan Hindistan cevizi kabuğu ithal ettik. Konya Belediyesi’nin park ve bahçelerini de bu şekilde yapacağız, ihale aldık. Simav’da sanayi çok yaygınlaşmamalı. İlçenin çehresi bozulur. Yapılacak şey sıcak suyla ilgili çalışmaları hızlandırıp sağlık turizmini geliştirmek... Ayrıca topraksız tarım uygulaması yaptığımız seraları da arttırabiliriz."

Büyük yatırımcı yer bulamıyor 3’üncü OSB faaliyete geçmeli

Zafer Kalkınma Ajansı Planlama Birim Başkanı İskender Leblebici, toplantıda şu değerlendirmeyi yaptı: "Kütahya’da nüfusun yaklaşık yarısı geçimini tarımdan sağlıyor. Tarımdan sanayiye dönüşme çabası içindeyiz. Ancak tarım yeterince gelişmemiş durumda. Araziler uygun. Yeni sektörlere fırsat var. Kütahya için BALO Projesi ve demiryolu bağlantıları ile Çandarlı Limanı’na ulaşım vurgulanmalı. Çünü buradan Orta Avrupa’ya 1-2 haftada ürün gönderme fırsatı olacak. Büyük yatırımlar için işgücü sorunu yok. İstesek de istemesek de Kütahya sanayisi gelişecek. Bizim odaklanmamız gereken hangi sektörün uzun vadede daha fazla katkı sağlayacağıdır. Bu konu araştırılmalı ve altyapı hazırlanmalı. Doğru sektörler belirlenmeli. 3. OSB faaliyete geçmeli. Büyük yatırımcı arazi bulamıyor. Zafer Havaalanı, büyük otel ve restoranlar OSB’lerde doluluk oranının artmasına paralel olarak gelişti. Tekonopark projesinde ilerleme kaydedilemedi. Şu anda birkaç barakadan ibaret. Turizmin gelişememesinin temel sebebi arazi arzının olmaması. Beş yıldızlı otel için gerekli büyüklükte arazi şart. Afyonkarahisar çok yakın. Dolayısıyla turizmde Kütahya’yı ayrı değerlendirmek yanlış olur. Emet’e kadar uzanan, yani Afyonkarahisar ile eklemlenen bir turizm noktası olarak kurguluyoruz. Yerli ve yabancı turist için yeni alternatifl er üretme açısından başarılı olabiliriz. Kütahya’da bir diğer sorun özel sektörün tabana yayılmaması. Vergi sıralamasında ilk 10’a bakıldığında ya kamu yatırımları ya da belirli şirketler karşımıza çıkıyor. İhracatın yüzde 90’ı tek sektör. Bu sektörün yan sanayisi olsa da otomotiv sektörü gibi büyük olanaklar yaratmıyor. Ayakları yere basan bir program istiyorsak yerli ve yabancı dış sermayeyi buraya çekmek ve sektörel çeşitlilik sağlamak durumundayız."

Yoncalı’da 17 bin dairelik devremülk yapılıyor

KUTSO Meclis Başkan Yardımcısı Hasan Öncel, toplantıda şu değerlendirmeyi yaptı: "Kütahya’da temel sorun tanıtım eksikliği. Termal sularımız mineral açısından zengin. Yoncalı’da 17 bin dairelik devremülk yapılıyor. Bu girişim önemli katkı sağlayacak. Kütahya’da turizm odaklı hizmet sektörünün gelişmesi için yatak kapasitesi artırılmalı. Yerel halkın gelir seviyesinin artması da ayrıca gerekiyor. Çünkü sosyal tesislerin çalışması buna bağlı. Sadece gelir seviyesinin artması da yetmiyor, yerel halkın katılımı teşvik edilmeli. Kütahya’da faaliyet göstermekte olan otellerin müşteri portföyünün büyük çoğunluğunu sanayiciler oluşturuyor. Kütahya’da yerel idarecilerle iş hayatının ilişkileri kuvvetlendirilmeli. İhtisas OSB oluşumu, belirli alanlarda uzmanlaşma ancak birlikte yeni projelerin üretilmesi ile mümkün olacaktır."

Gediz’de 2’nci OSB kuruluyor termik santral için kömürümüz var

Gediz TSO Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Naci Cebecioğlu, 60 bin nüfuslu Gediz'de ikinci OSB kuruluşu için çalıştıklarını söyledi. Cebecioğlu, şöyle konuştu: Gediz OSB, Dumlupınar Üniversitesi’ne bağlı 3 bin 500 öğrenci kapasiteli meslek yüksekokulu kampüsü ve termal turizm yatırımları bulunuyor. Belediye tarafından kayak evi yapımına devam ediliyor. Muratdağı’nda hem termal hem de kayak alanı mevcut. Gediz OSB’de yatırım yapmak oldukça avantajlı. Bedelsiz yatırım yeri, enerji desteği, gelir vergisi stopajı, sigorta primi, doğalgazın varlığı, su rezervlerinin yüksek olması, İzmir Serbest Bölgesi ve İzmir Limanı’na yakınlığı avantajlara örnek olarak gösterilebilir. Gediz’de ikinci bir OSB kurulması yönünde karar alındı. Gediz’de 5 bin 500 kalorinin üzerinde kömür yatakları mevcut. 4 sahamız var. Termik santral yapılabilir. Sanayinin zaten orta vadede buraya geleceğini, özellikle İstanbul’dan buraya kayma yaşanacağını düşünüyorum. Zira gidecekleri pek yer kalmadı. Dolayısıyla turizme daha çok ağırlık vermemiz gerektiği kanaatindeyim. Ayrıca Gediz Üniversitesi hayalimiz var."

Tavşanlı maden zengini OSB'si yatırıma çok elverişli

Tavşanlı TSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Efe, ilçe ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: "Tavşanlı 102 bin nüfuslu. Çevre ilçelerdeki yoğun ticari ilişkileriyle ilçe ekonomisinde aktif olarak nitelendireceğimiz nüfus ise 200 bin civarında. Bursa, Eskişehir ve Kütahya merkeze yoğun göç verdik. Ancak bu trend son 5 yıldır devam etmiyor. Devlet işletmelerinin ilçenin sosyal yapısını olumlu yönde etkilediğini söyleyebiliriz. Kömür işletmeleri, Tunçbilek rezerv alanı devlet yönetiminde. Sosyal yardımlaşma fonuna yılda 700 bin ton kömür Tavşanlı’dan gidiyor. İlçemizde yaklaşık 10 tane krom işletmesi var. Maden ve yer altı kaynakları bakımından zengin. Manyezit ve gümüş işletmeleri de çalışmaya devam ediyor. Tavşanlı leblebisiyle ünlü. Ancak pazarlama sorunu var. Tanıtımı artırılıp, marka haline getirilebir. Özel sektör gelişemedi, üniversite – sanayi işbirliği istenilen seviyede değil. İş gücü potansiyeli yüksek, eğitim seviyesi ortalamanın üzerinde. Tavşanlı OSB yatırıma oldukça elverişli bir bölge. Arazi ucuz, işgücü fazla ve kalifiye eleman sıkıntısı yok. Katılım parası almıyoruz. Tavşanlı Göbel Termal Tesisleri oldukça ilgi topluyor. Tesisin bulunduğu yer oksijen yapısı ile önemli bir konumda. Suyumuz mineral açısından zengin. Termal turizmi geliştirmek adına tesisi revize ettik. Bir yıl süren çalışmalar sonucunda yeni apart dairelerimizi müsafirlerimizin hizmetine sunduk."

Kütahya’ya yatırıma devam edeceğiz 
Yıldız Entegre Genel Müdürü Ahmet Akevren: Kütahya’daki azot fabrikasını alan Yıldız Entegre yaklaşık 10 yıldır burada 170 kişi istihdam ediyor. Sosyal tesislerde 60 kişi çalışıyor. Günlük 330 ton amonyak ihtiyacı var. Türkiye’de bu alanda üretim gerçekleştiren başka firma yok. İhtiyacın 4’te 3’ünü buradan karşılıyoruz. Kütahya’ya yatırıma devam etme düşüncesi içindeyiz, araştırmalarımız devam ediyor. 

Beyaz yakalı çalışan sorunu var 
Kros Otomotiv Genel Müdürü Ümit Gürkan: Şirketimizin üretim merkezi Kütahya, Almanya’da bir depomuz var. 450 çalışanımızla faaliyetlerimize devam ediyoruz. Bütün Avrupa ülkelerine buradan ihracat gerçekleştiriyoruz. Mavi yaka çalışan bulma konusunda herhangi bir sıkıntı yaşamadık, teşviklerle geldik. Aynı teşviklerle yerli ve yabancı yatrımcı Kütahya’ya gelmeye devam edecektir. Beyaz yaka çalışan bulma konusundaki sıkıntıların aşılması gerekiyor. Teknik fakülte ve meslek yüksek okullarının açılması önem arz ediyor. Ar – Ge merkezlerimizin gelişmesi için buna ihtiyacımız var. Ayrıca bizi limanlara ulaştıracak otobanlara ihtiyacımız var. 

En iyi şeker pancarı Kütahya’da 
Kütahya Şeker asri HaserGenel Müdürü Basri Hazer: Şirketimiz 3 bin 500 üyeden pancar alımı gerçekleştiriyor. Kütahya’ya kattığımız değer 50 milyon TL. Pancar, çiftçi için iyi bir ürün, kazanç sağlıyor. Türkiye’de en iyi şeker pancarı Kütahya’dadır. 100 kilo pancardan 16 kilo şeker üretiyoruz. Üretim korunmalı. Kütahya’da gıda sanayinin gelişmesine katkı sağlıyoruz. 

Büyük yatırım gerçekleştirdik 
LAV Genel Müdürü Ahmet Güven: Kütahya’da ticaretin yüzde 80’i yerel olarak gerçekleşmekte. İlimiz markalaşmış birkaç şehir arasında yer alıyor. Bu bizim için avantajdır. LAV olarak Dünya’nın altıncı büyük cam fabrikasını işletiyoruz. Kütahya’ya büyük yatırım gerçekleştirdik. Nüfusun sabit kalacağını öngörüyoruz. Network kuvvetli ancak Kütahyalılar olarak iyi kullanmıyoruz.